ناتوانی صادرکنندگان ایرانی در مقابل رقبای خارجی/ 94 درصد صادرات زعفران عمده‌فروشی بوده است

به گزارش ایلنا از مشهد، محسن احتشام در نشست مجمع عمومی سالانه شورای ملی زعفران در اتاق مشهد با اشاره به روند تولید زعفران در کشور طی سال‌های اخیر اظهار کرد: طی سال 97، 382 تن زعفران از سطح زیر کشت 111 هزار هکتاری در کشور تولید شد که خراسان رضوی با دارا بودن 87 هزار هکتار و تولید 304.4 تن مقام اول را کسب نمود. رتبه بعدی نیز در اختیار خراسان جنوبی با سطح کشت 15 هزار و 800 هکتار و 56 تن تولید بود. به طور کلی، 92.5 درصد تولید زعفران کشور در این دو استان انجام می گیرد و 22 استان دیگر نیز مجموعا 8هزار و 231 هکتار سطح زیر کشت و حدود 22 تن تولید زعفران دارند.

وی ادامه داد: در سال 97 از مجموع زعفران تولیدی کشور، 279 هزار و 343 کیلوگرم آن به ارزش 350 میلیون و 767 هزار دلار صادر شد، این آمار در مقایسه با سال 96  که در آن 224.4 تن صادرات به ارزش 309 میلیون و 300 هزار دلار انجام گرفته، از نظر وزنی 24.5 و از نظر ارزشی 13.4 درصد افزایش را نشان می دهد.

احتشام با اشاره به عدم رشد مناسب قیمت صادراتی زعفران به تناسب با ارزش وزنی این محصول در سال 97 نسبت به 96 ، گفت: علت این مسئله چند برابر شدن نرخ ارز در سال 97 ، اخذ تعهد بازگشت ارز حاصل از صادرات و ارائه آن در سامانه نیما با قیمتی پایین‌تر از بهای ارز بازار بود، نتیجه این سیاست ها، ظهور صادرکنندگانی است که پیش‌تر در این بخش فعالیت نداشته و تصمیمی هم برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات‌شان ندارند. پدیده قاچاق زعفران و عرضه آن توسط قاچاقچیان و صادرکنندگان بدون سابقه نیز موجب کاهش 50 الی 60 درصد قیمت محصول در سال 97 شد.

وی توضیح داد: بخش قابل توجهی از زعفران در کشورهای هدف صادرات در وزن های کمتری که قابلیت عرضه در سبد کالایی مصرف‌کنندگان نهایی را دارد، بسته‌بندی مجدد می شود.

وی اضافه کرد: همچنین این شرایط نشان می‌دهد، هنوز بازار 46 کشور هدف صادرات برای توسعه و افزایش صادرات و حتی توسعه فرهنگ مصرف دارای ظرفیت و قابلیت‌های فراوانی هستند که به دلایلی مانند هزینه‌های سنگین بازاریابی و تبلیغات، حمل و نقل و بیمه برای بسته‌بندی‌های ریز، تعهد بازگشت ارز حاصل از صادرات و رقابت‌های منفی صادرکنندگان ایرانی نوظهور، صادرات ما به این کشورها اندک بوده است.

رئیس شورای ملی زعفران همچنین در مورد ثبت جهانی برند ملی زعفران بیان کرد: ثبت جهانی نیازمند صرف هزینه است. ما طرح جامع زعفران را در شهریور ماه تدوین کردیم که بودجه‌ای به آن اختصاص نیافت، وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز اعتباری برای این منظور در اختیار ندارد، به همین جهت پیشنهاد شد نیم درصد از درآمد حاصل از صادرات زعفران را که صادرکنندگان از خریدار خارجی دریافت می‌کنند، صرف هزینه ثبت و توسعه بازار این محصول شود.

وی یادآور شد: در مورد بسته‌بندی نیز لازم است تا وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی و همچنین سایر سازمان‌های ذی‌ربط؛ بخشی از هزینه‌های حمل و نقل و بسته‌بندی را به صورت یارانه در اختیار صادرکننده قرار دهند چون واقعا هزینه‌های این مسائل به قدری است که قابلیت رقابت را از ما می‌گیرد.

احتشام خاطرنشان کرد: متاسفانه با این سود تسهیلات بانکی گران و شرایط حمل و نقل، صادرکننده ایرانی در رقابت با رقبای خارجی خود ناتوان است.

رئیس شورای ملی زعفران اضافه کرد: تمرکز بر محصولات کشاورزی تجاری مانند زعفران از ابزارهای مناسب برای مواجهه سریع‌تر با کمبود درآمد کشاورزان به دلیل تاثیر اقتصادی آن در حلقه‌های مختلف زنجیره کسب و کار است و سرمایه‌گذاری ملی در توسعه محصولات کشاورزی تجاری مانند زعفران، در بلندمدت بیش از تاثیرگذاری که بر کاهش فقر دارد، خلق ثروت را به صورت منطقه‌ای و پایدار موجب می‌گردد.

احتشام تصریح کرد: بررسی‌های میدانی بر روی زعفران ایران نشان می‌دهد، علی‌رغم اینکه زنجیره تولید آن در ایران توسعه‌یافته نیست اما تاثیر بسزایی در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی بر جوامع درگیر در آن دارد و توسعه این زنجیره می‌تواند بهبود شرایط موجود را رقم بزند و در عین حال تاثیر مثبتی بر اقتصاد استان و کشور نیز بگذارد.

وی خاطرنشان کرد: همچنین بررسی یافته‌های مطالعاتی ما نشان می‌دهد علی‌رغم سهم بالای تولید زعفران در ایران بهره‌وری منابع، کمیت و کیفیت تولید در ایران بهینه نیست و عمده ارزش صادرات زعفران ایران نصیب واسطه‌های تجارت بین‌المللی زعفران در خارج از کشور می‌گردد. همچنین عدم حضور برند ملی زعفران ایران و برندهای صادرکنندگان ایرانی در بازارهای جهانی باعث عدم شناخت کافی مصرف‌کنندگان نهایی و مراکز خرده‌فروشی از زعفران خالص و ناب ایرانی و مهم‌تر از آن عدم شناخت صحیح صادرکنندگان ایرانی از خواسته‌های مشتریان می‌شود.