یادداشت ؛
تبلیغ ممنوع است اما نه برای همه
همزمان با نزدیک شدن به انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی ممنوعیت تبلیغات زود هنگام برای داوطلبان انتخابات مطرح است اما جالب اینجاست که این ممنوعیت شامل حال نمایندگان دورههای قبل نمی شود.
ایلنا؛ مجلس شورای اسلامی رکن اصلی نهاد قانونگذاری در کشور ایران است که طبق اصل ۶۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مجلس شورای اسلامی باید از نمایندگان ملت که بهطور مستقیم انتخاب میشوند، تشکیل شود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی هر چهار سال یک بار و از طریق انتخابات تعیین میشوند و نامزدهای شرکت کننده در انتخابات مجلس شورای اسلامی باید به تأیید نهادهای مربوط که به دو گروه تقسیم و شامل؛ هیئتهای اجرایی که وابسته به دولت و وزارت کشور و گروه دوم وابسته به شورای نگهبان می شود، برسند.
هیئتهای اجرایی برای هر داوطلب هفت شرط را مورد بررسی قرار میدهند و در صورت احراز تمامی این شروط از جانب داوطلب وی را برای تأیید صلاحیت به شورای نگهبان معرفی میکنند.
پس از بررسی هیئتهای اجرایی نوبت به شورای نگهبان میرسد که به تأیید صلاحیت داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس بپردازد.
در صورتی که شورای نگهبان نیز صلاحیت داوطلبی را تأیید کرد وی میتواند فعالیت انتخاباتی خود را شروع و در این کارزار شرکت کند.
پس از طی فرایند تایید صلاحیت، تبلیغات گام بعدی کاندیداها برای معرفی اهداف و برنامههای خود برای چهار سال آینده است که با نزدیکی موعود انتخابات، آغاز زود هنگام آن به دغدغه ای مهم تبدیل می شود.
امروزه، تبلیغات بسیاری از عرصه های زندگی اجتماعی را در بر گرفته است، به طوری که هـیچ امـر عمومی بدون پشتوانه تبلیغات انجام نمی شود.
به همین دلایل است که دستگاه ها و نهادهای عمـومی و خصوصی بخشی از بودجه های خود را صرف تبلیغات کرده و به دلیل اهمیت تبلیغات است که طی دهه های اخیر در مجموعه قوانین انتخابـاتی کـشورها فصل مهمی به تبلیغات اختصاص داده شده است.
علـت لزوم تبلیغات در انتخابات مهمی از جمله ریاست جمهوری و مجلس شورای اسلامی، آن است که این انتخابات از لحاظ جوهره سیاسی دارای ویژگی هایی است و هر فرد به عنـوان شـهروند با رأی خود در تعیین سرنوشت جامعه ملی اش نقش ایفا می کند.
اما پرسش اساسی اینجاست که آیا نظام انتخاباتی مجلس شورای اسلامی ، از چارچوب تبلیغاتی که بتواند بر اصول حاکم بـر انتخابـات منـصفانه و آزاد منطبـق شـود برخـوردار است؟
چراکه چهارچوب تبلیغاتی مندرج در قانون به رغم نقاط قوتش، از محدودیتها و ناکارآمدیها بر خوردار است و زمینه سوء استفاده برخی کاندیداها را به راحتی فراهم می کنـد که روشنگری در این زمینه لازم است.
براساس قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی مادههای لازم برای برگزاری انتخابات و تبلیغات آن درج شده اما در بین این مواد، خلاء قانونی برای فعالیت نمایندگان دوره قبلی مجلس وجود دارد.
این نمایندگان میتوانند تا آخرین روز فعالیت مجلس در مجالس مختلف سخنرانی کرده و تریبون نیز به گفته مسئولان به طور قانونی در اختیار آنها است و این درصورتی است که تاکید موکدی بر عدم وجود تبلیغات زودهنگام وجود داشته و تخلف در این باره منجر به رد صلاحیت داوطلبان نیز خواهد شد.
جالب اینجاست که ارائه طرح و یا مطرح کردن این مسئله برای ایجاد شفافیت در قانون از جمله وظایف نمایندگان مجلس است اما متاسفانه پس از گذشت 10 دوره از مجلس شورای اسلامی همچنان در سکوتی معنا دار باقی مانده است.
امیررضا آزاده- خبرنگار ایلنا در تبریز