ایلنا از رواج «وندالیسم» در هرمزگان گزارش می‌دهد؛
تخریب برخی المان‌های شهری بندرعباس طی 2سال/ اغلب وندال‌ها جوانان زیر 25 سال هستند/ فقر و خشم ؛ از عوامل بروز وندالیسم در جوامع
مبلمان شهری از جمله سرمایه‌های موجود در سطح شهر است که عموما توسط شهرداری‌ها ایجاد و با هدف ارتقای سطح کیفی و کمی زندگی شهرنشینی و زیبایی بصری و جلوه شهری در اختیار شهروندان قرار می‌گیرداما در این میان عدهای با تخریب و شکستن اموال عمومی چهره نامناسبی به شهر می‌بخشند و امتیازهای شهر را به لحاظ جاذبه های گردشگری کاهش می‌دهند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، یکی از مطالبات مردم از نهادها و سازمان‌هایی همچون شهرداری رسیدگی به طراوت و شادابی محیط شهری به کمک تأمین مبلمان شهری و نیز تنوع بخشی به این محیط با نصب تندیس‌هایی از مشاهیر و بزرگان ادبی و علمی و دینی است. امکاناتی که برای تحرک و شادابی زندگی شهری بوده و برای طراحی و احداث، هزینه های گزافی را به خود اختصاص می دهد.
با این وجود نگاهی به وضعیت امانتداری این سرمایه‌ها در شهر بیانگر خلأهای فرهنگی قابل توجه است تا جایی که امروز بخش مهمی از هزینه‌های عمرانی شهرداری صرف تعمیر دوباره و چندباره مبلمان شهری می شود.
هر چند شهرداری ضرورت مشارکت شهروندان در حفاظت از سرمایه‌های شهر را ضروری می‌داند اما خلاء آموزش و اطلاعات اندک کاربران به ویژه در حاشیه شهر به این مشکل دامن زده است.خلاءهایی که به عقیده کارشناسان بخشی از آن به دلیل غفلت نهادهای فرهنگ ساز بوده و موجب شده است انرژی شهرداری ها بیشتر از ساخت به تعمیر متمرکز شود.
این مبلمان و نیازهای عمومی از سوی عدهای مورد هجوم قرار می‌گیرد و تخریب می‌شود؛ چنانکه مجسمه‌ها و تندیس‌های شهری از سوی عدهای از شهروندان تخریب می‌شود.
پدیده ویرانگر شهرهای مدرن
تخریب و شکستن اموال عمومی چهره و سیمای شهر را زشت می‌کند و امتیازهای شهر را از لحاظ جاذبه‌های گردشگری تنزل می‌دهد. این مشکل فقط در شهر و کشور ما دیده نمی‌شود و اغلب کشورهای جهان حتی کشورهای پیشرفته با این پدیدۀ ویرانگر دست به گربیان هستند.
زندگی شهرنشینی امروز با انواع فشارهای عصبی و روحی متأثر از زندگی روزمره و بدون جذابیت همراه بوده و به همین دلیل توسعه امکانات متنوع زیباسازی و نشاط آفرینی آن اهمیت ویژه دارد.
در این میان کارشناسان مدیریت شهری ضرورت توسعه مبلمان شهری را برای نشاط و زیباسازی ، یک اصل می دانند و معتقدند آراستگی شهر می تواند بسیاری از دغدغه های روحی و جسمی زندگی شهری را تعدیل کرده و زمینه فعالیت پویای شهر را فراهم کند.
در بسیاری از مواقع مبلمان شهری، آراستگی سطح شهر، توسعه فضاهای سبز و توسعه فضاهای فرهنگی و آموزشی به اندازه چهاردیواری مسکن افراد اهمیت داشته و باید مورد توجه قرار گیرد.
کارشناسان مدیریت شهری معتقدند برای ساخت یک شهر ایده‌آل به مبلمان شهری توجه ویژه شده و متناسب با نیازهای شهروندان طراحی‌های مختلفی انجام می شود. در عین حال روانشناسان نقش مبلمان شهری را غلبه بر شرایط اقلیمی نامساعد شهرها و همچنین غلبه بر مشکلات روحی، فشار عصبی و استرس زندگی شهری می دانند.
وندالیسم ؛ مسکنی برای کاهش احساس ناکامی
"وندالیسم" نوعی مشکل و یا آشفتگی اجتماعی است که عملی عمدی و آگاهانه است که بیشتر متوجه وسایل عمـومی و بـی‌جان مـی شـود و صـورتی غیرمسـتقیم از پرخاشگری فیزیکی است که مسکنی برای کاهش احساس ناکامی یا راهی برای رسـیدن بـه آرزوهـای فـرد است.
صدمه به اموال شهری یا وندالیسم به معنـای تخریب است و به مواردی گفته می‌شود که شخص به تخریب اموال عمومی و اموال دیگران مبادرت می کند.
این مسئله یکی از معضلات جوامع شهری است که همگام با رشـد و توسـعه شـتاب زده شـهر و درونـی نشـدن فرهنـگ شهرنشینی در بین جوامع مختل به وجود آمده است.
ونـدال هـا گروهی هستند که اعمال خشونت آمیز و پرخاشگرانه از خود نشان می دهند و احساس اجحاف و بی عدالتی، دو انگیزە مهم در ایجاد پرخاشگری و خرابکاری ویرانگرانه وندالهاسـت.
ونـدال هـا مـی تواننـد گسـتره ای از عـادی تـرین و آرام تـرین شهروندان تا جنایتکاران را در بر بگیرند که بدون انگیزه های مالی یا شغلی، دست به جنایت میزنند.
کشور ما با توجـه بـه وضـعیت جمعیتـی کـه بـیش از نیمـی از آن را نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند، از کشورهایی است کـه در معـرض آسـیب هـا ی اجتمـاعی زودرس، ازجملـه پدیـده وندالیسم است. میـزان بیمـاری هـای روحـی و روانـی، عصـبیت، پرخاشگری و افسردگی در بین جوانان وندال زیاد است.
عوامل مختلفی از جمله: مشکل تربیت اجتماعی، سرخوردگی‌ها، شکست ها و ناکامی های مختل در زمینه تحصیلی، مالی، اجتماعی و خانوادگی، نداشتن حس مسئولیت و خصلت‌های هنجار شکن، میزان درآمد خانوار، شرایط نامطلوب محیط خانه، اختلافات خانوادگی زیاد و احسـاس تبعیض در مدارس، پایین بودن سطح تحصیلات و تفریحی و ناآگاهی کافی از این واقعیت که اموال عمومی متعلق به همۀ آحاد جامعه است، مصاحبت با دوستان وندال و ازخودبیگانگی نیز از دیگر عوامل زمینه ساز این نـوع رفتـار است که سبب بروز رفتارهای وندالی می‌شود.
همچنین «فقر اقتصادی» را می توان یکی از مهم‌ترین عوامل بروز وندالیسم دانست، زیرا وجود اخـتلافات طبقـاتی در جامعه می‌تواند موجب برانگیخته شدن حس انتقام جویی افراد پایین تر به افراد بالادست جامعه شود.
نمونه‌هایی از تخریب اموال عمومی عبارت است از؛ کندن گوشی تلفن عمومی، تخریب باجه‌های تلفن عمومی، نوشتن یادگاری بر روی دیوارهای ابنیه تاریخی و مجسمه‌ها، بریدن صندلی‌های عمومی با چاقو، شکستن صندلی‌های عمومی، آسیب رساندن به درختان و فضاهای سبز، شکستن شیشه‌های اتوبوس و قطارها، ایراد خسارت به میادین ورزشی، شعارنویسی و خط‌نویسی روی دیوارهای شهر، سوزاندن سطل‌های زباله عمومی، خراب کردن علائم راهنمایی و رانندگی، خراب کردن متعلقات مدارس مثل میز، نیمکت، تخته‌سیاه، کتاب و غیره، کندن یا پاره کردن تراکت‌های تبلیغاتی، ایجاد حریق در پارک‌های جنگلی، تخریب و آسیب به سرویس‌های بهداشتی عمومی، شکستن چراغ‌های معابر، تخریب آسانسور و موارد دیگر.
اکثر وندال ها نوجوانان و جوانان 10 تا 25 سال هستند که به دلیل بحران غرایز جنسـی و تعارض نسل‌ها دست به این عمل میزنند.تخریب گرایی به ویژه برای افرادی که در شهرهای بزرگ و پرجمعیت زندگی می‌کنند واقعیتی تلخ و گریزناپذیر بوده و همه ما هر روز شاهد عوارض این معضل اجتماعی هستیم.
تنها راه مقابله شادابی جامعه و فرهنگ سازی است
برای مقابله با این مشکل اجتماعی وجود زیرساخت‌های صحیح آموزشی و فرهنگی، بالا بردن سطح نشاط در جامعه و تقویت برخوردهای قضایی با افراد خطاکار نیاز است.
وندالیسـم از جرایمی است که کمتر مجازات حقوقی و کیفری در بر دارد و هنجارشکنی که ضمن ایجاد خسـارت‌هـایی بـرای دولـت، نمایانگر مشکل مهم و بزرگتر جامعه آتی است.
محققان در مطالعه‌ای بـه ایـن نتیجـه رسیده‌اند که خلوت بودن خیابان یکی از علل مهـم و درخـور توجـه در خـراب کـاری اسـت. شهر بندرعباس نیز از این پدیده مستثنا نبوده و پدیدە وندالیسم آسیب جدی به اموال شهری و بیت المال می رساند و دولت و به ویژه شهرداری کلانشهر بندرعباس سالیانه مبالغ زیادی متضرر می شود.در واقع،تخریب مبلمان شهری بی اعتنایی به مقررات اجتماعی و نادیده گرفتن حقوق شهروندان است.
بهترین روش برای جلوگیری از تخریب، فرهنگ‌سازی است که این کار به طرق مختلف در حال انجام است.راهکار دوم برای جلوگیری از تخریب مبلمان شهری، استفاده از قانون و برخورد قضایی است که در صورت شناسایی افراد خاطی به مرجع محترم قضایی معرفی شوند.همچنین در همه زمینه ها آموزش رکن اصلی جلب مشارکت شهروندان است و نمی توان نسبت به این مهم غفلت کرد.
تعیین مجازات برای متخلفان اموال عمومی
برای هر بزهکاری و تخلف، قانون و مجازاتی در نظر گرفته‌شده چنانکه در فصل بیست و پنجم قانون مجازات اسلامی آمده‌است: هرکس عمدا اشیاء منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب یا به هر نحو کلا یا بعضا تلف کند و یا از کار اندازد به حبس از 6 ماه تا سه سال محکوم خواهد شد. (ماده 677) هرکس درختان را با توجه به موضوع ماده یک قانون گسترش فضای سبز، عالماً و عامداً و برخلاف قانون مذکور قطع یا موجبات از بین رفتن آنها را فراهم آورد علاوه بر جبران خسارت وارده حسب مورد به حبس تعزیری از 6 ماه تا سه سال و یا جزای نقدی از سه میلیون تا 18 میلیون ریال محکوم خواهد شد.(ماده 686)
برای جلوگیری از این عمل ناپسند اجتماعی که ریشه در عوامل بسیاری از جمله نبود نشاط در جامعه و افزایش بیکاری و فقر اقتصادی و .... دارد، راهکارهایی باید در نظر گرفت و در قدم نخست باید به جوانان بها داد و صدایشان راشنید و از طرق مختلف همچون رسانه‌ها، آموزش و پرورش و.... فرهنگ سازی کرد شاید یکی از دلایل ارتکاب این عمل عدم آگاهی افراد از عمومی بودن اموال و مجازات‌های در نظر گرفته‌شده برای آن است.اگر شهروندان احساس کنند که اموال، متعلق به همه مردم است و ضرر و زیان به آنها متوجه همه جامعه خواهد شد، در صورت مواجهه با این رفتارها به دیگران تذکر می‌دهند. در این تذکر حتی اگر شخص خاطی دست از عمل خود برندارد، متوجه می‌شود که مردم نسبت به این رفتار زشت وی بی‌اعتنا و بی‌توجه نیستند.در نهایت اگر وندالیسم را یک جرم کوچک تلقی کنیم و در صدد رفع آن برنیاییم این جرم در درازمدت تبدیل به جرائم سنگین‌تری خواهد شد و آسیب‌های بیشتری بر پیکره اجتماع وارد خواهد کرد.
تخریب المان های شهری یکی پس از دیگری
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری بندرعباس گفت: هر درختی که روبرو یا در خانه و مغازه افراد کاشته می شود، با توجه به تعهدی که خودشان دارند، مسئولیت خدشه به عهده آن هم همان شخص است و در صورت مشاهده آسیب، از آن فرد شکایت و پیگیری قضایی خواهد شد.
مصطفی خادم در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، بیان کرد: همچنین تخریب نیمکت ها در پارک های شهری نیز یکی از آسیب های دیگری به شمار می رود که مخربان انجام می دهند بدون آنکه جنس آنها مهم باشد زیرا حتی از نیمکت های سنگی هم استفاده شد اما باز هم مورد تخریب قرار گرفت.
وی تصریح کرد: هر شهروند در هر منطقه ای که زندگی می کند باید احساس تعلق خاطر به وسایل عمومی شهرش داشته باشد زیرا باعث جلوگیری از تخریب می شود.
رئیس سازمان فضای سبز، سیما و منظر شهری شهرداری بندرعباس خاطرنشان کرد: بهتر است هر شهروند این را وظیفه خود بداند که اگر شاهد صحنه تخریب اموال عمومی شهر بود، بی تفاوت از کنار این موضوع هم عبور نکند و تذکراتی را انجام دهد.
خادم تاکید کرد: بهترین روش برای جلوگیری از تخریب، فرهنگ‌سازی است که با استفاده از رسانه‌ها، تبلیغات محیطی، درج مقالات اخلاق شهروندی در رسانه‌ها و بیان ویژگی‌های شهروند انجام می گیرد.
وی گفت: تاکنون بالغ بر ۱۰ میلیارد ریال هزینه برای اصلاح و بازسازی المان‌های شهری صورت گرفته است که اگر تخریب نمی شد می توان در قسمت های دیگری برای زیباسازی فضای شهر از این اعتبار استفاده کرد.
رئیس سازمان فضای سبز، سیما و منظر شهری شهرداری بندرعباس اظهار داشت: هزینه هایی که صرف احداث المان ها و فضاهای عمومی شهر شده، برای آرامش و آسایش شهروندان است، ضمن اینکه همه شهروندان مسئولند تا مانع از ضرر و زیان به بیت المال شوند.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری بندرعباس ابراز داشت: تخریب المان‌ها به عنوان پدیده‌ای ضد اجتماعی، از چندی پیش گریبان گیر شهر بندرعباس شده است.
وی با اشاره به درخواست شهروندان بندرعباسی مبنی بر استفاده از المان‌های مختلف در سطح شهر، افزود: طی سال‌های اخیر بودجه قابل توجهی برای این امر اختصاص یافته و شاهد نصب المان‌های متعدد بوده‌ایم.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری بندرعباس با اشاره به اینکه بخش قابل توجهی از خدمات عمومی شهرداری توسط عدهای از افراد تخریب شده و یا به سرقت می‌رود، تصریح کرد: برخی به دلایل مختلف که عمدتا از سر ناآگاهی است، دست به تخریب این المان‌ها زده و علاوه بر هدر دادن سرمایه‌های شهر و شهروندان چهره شهر را نازیبا می‌کند.
خادم بیان کرد: بعد از تخریب المان خانواده قورباغه‌ها در بلوار ساحلی، اکنون المان کلاه قرمزی، هفت کوتوله، لاک‌پشت نیز تخریب شده است.
این مقام مسئول با اظهار اینکه المان کلاه قرمزی در نیمه دوم سال ۹۶ نصب شده و در مدت کمتر از دو سال به طور کامل تخریب شده است، گفت: هر شهروند خودش را باید در برابر نگهداری و مراقبت از این المان ها مسئول بداند و امیدواریم روزی برسد که دیگر شاهد چنین اتفاقاتی در شهر بندرعباس نباشیم.
وی همچنین عنوان کرد: سیستم نورپردازی المان بندرعباس، المان صیادان آفتاب، المان پسر بازیگوش و چند المان دیگر نیز طی ماه‌های اخیر تخریب شده است.
گزارش: سمانه کمالی باغستانی
