انتقاد یک باستان‌شناس از ساخت شهرک صنعتی در بستان آباد /بستان‌آباد جولانگاه قاچاقچیان عتیقه/ لزوم پیگیری جدی از سوی رسانه‌ها و نهادهای مردمی

به گزارش خبرنگار ایلنا؛ شهر باستانی اوجان در زمان ایلخانان، پایتخت ییلاقی سلاطین و امیران مغول بودده که در فصولی از سال سلاطین، خانات، خاتون‌ها وشاهزادگان مغولی در این شهر اطراق می کردند.

گفته می شود این شهر تا دوره صفوی پا بر جا بوده و در دوره قاجار بر اثر زلزله شدید به طور کامل در زیر خاک مدفون شده و نتایج کاوش های انجام شده نشان می دهد که این شهر، شهری کاملاً سلطنتی واشراف‌نشین بوده‌است.

براساس استاد محلی تاریخ احداث این شهر به پیش از اسلام  برمی‌گردد و  به ظن قوی دردوران هخامنشی بنا شده‌ است. حمدالله مستوفی نویسندهٔ بزرگ قرن هشتم، درکتاب نزهت القلوب، تأسیس شهر اوجان را به بیژن پسر گودرز نسبت داده‌است.

اوجان در جوار بستان آباد امروز آذربایجان شرقی و در جنوب شرقی آن واقع است که با تپه‌ها و مراتع آمیخته به قلوه سنگ‌ها پوشیده شده است.

با وجود ارزش تاریخی و فرهنگی این شهر درهیج دوره‌ای از تاریخ ایران از سوی حکومت ها و دولت های حاکم مورد توجه قرار نگرفته و به مرور زمان بیش از گذشته تخریب شده است.

اوج مظلومیت این شهر باستانی آن جاست که درسال های اخیر بخش های مهمی از آن دراثر بی تدبیری و اجرای پروژه های صنعتی و عمرانی از بین رفته است .

ساخت شهرک صنعتی بستان آباد در محدوده این شهر و نیز عبور پروژه بزرگ خط آهن "میانه_تبریز" از قلب آن در سال های اخیر شکوه و انتقاد تند صاحب نطران و باستان شناسان کشور را در پی داشته است.

علاوه بر این ها به دلیل عدم حفاظت های فنی و محیطی جای جای این شهر باستانی در گذشته و حال به جولانگاه قاچاقچیان عتیقه تبدیل شده و همزمان ساکنان محلی هریک بخشی های از آن را به عنوان ملک طلق خود تصاحب کردند.
 

سرپرست هیات باستان شناسی دانشگاه تهران درکاوش های این شهر باستانی خواستار ورود رسانه ها و تشکل های مردمی برای ارائه طرح های سازنده  و جلب نظر مسئولان به ویژه وزارت تازه تاسیس میراث فرهنگی و گردشگری در حفاظت از این منطقه شد.

رحیم ولایتی از عدم همکاری مسئولان ملی و محلی به ویژه سازمان میراث فرهنگی ،‌گردشگری و صنایع دستی گفت:اگرچنین موقعیت و مکانی در دست هر یک از کشورهای خارجی بود بدون شک با اولویت و علاقمندی بیشتر نسبت به احیا و حفاظت آن اقدام می کردند و فراتر از آن این اثر بی‌نظیر فرهنگی و تاریخی را به یکی از مکان های جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی تبدیل می کردند.

به گفته این باستان شناس، در نتیجه کاوش ‌های اخیر که از دو سال قبل به صورت نیم بند آغاز شده  مجموعه ایی از معماری متشکل از برج مدور و دیوار‌های بیرونی بنایی بزرگ قلعه یا ارگ حکومتی نمایان شده است.در همین کاوش ها برخی از اشیای سفالی از جمله ظرف شکسته فقاع (گلابی شکل) ایلخانی با تزئینات سنگ فیروزه کشف شده است.

وی وسعت این شهر را 95 هکتار بیان کرد و گفت : نتیجه مطالعات و کاوش های اولیه نشان می دهد دراین شهر علاوه بر کاخ های سلطنتی و بناهای اشرافی چهار قبرستان و آرامگاه وجود دارد.

رحیم  ولایتی با تاکید دوباره بر اهمیت و ارزش های تاریخی و باستانی این شهر  گفت : حال که امکانات و اعتبارات دولتی عامل کندی در عملیات کاوش های این شهر تاریخی است پیشنهاد می شود دولت از طریق ظرفیت های مردمی ، بخش خصوصی و یا از طریق سرمایه گذاران خارجی نسبت به  احیا و حفاظت ازاین میراث ارزشمند تاریخی اهتمام کند.

 بستان آباد امروزی از شهرهای آذربایجان شرقی در 45 کیلومتری شرق تبریز و در مسیر جاده ترانزیتی ایران و اروپا قرار دارد و این شهر طبق سرشماری سال ۹۵–۲۱٬۷۳۴ نفر جمعیت دارد و به دلیل واقع شدن در میان سه شهر عمده آذربایجان (تبریز و زنجان-میانه و اردبیل) از نظر اقتصادی اهمیت بسزایی یافته‌است.