در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد:
دلایل ثبت‌جهانی‌نشدن پل تاریخی و خانه تیزنو دزفول/ پرهیز از نگاه سیاسی مسئولان به مسائل شهری
رئیس اداره میراث فرهنگی دزفول با اشاره به قدمت دو اثر پل تاریخی و خانه تیزنو در این شهرستان، دلایل ثبت جهانی نشدن این دو بنای تاریخی را تشریح کرد.
حجت الله آریایی‌نیا در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا گفت: خانه تاریخی تیزنو در دزفول بزرگترین خانه تاریخی با شماره 2573 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده ولی بنا به دلیل عدم رعایت بسیاری از قوانین و ضوابط ثبت جهانی نشد.
وی افزود : از جمله این دلایل می‌توان به رعایت نشدن تعیین حریم ساخت و سازهای شهری در بافت تاریخی و تخریب و بازسازی های غیر اصولی آنها و همچنین تخلفات برخی دستگاه‌ها از جمله شهرداری دزفول در تعیین حریم این خانه باعث شده که این بنا در سازمان یونسکو ثبت جهانی نشود.
وی افزود: سال 91 سازمان یونسکو با دایر کردن یک دفتر برای ثبت جهانی در محوطه خانه تیزنو در بافت قدیم و پل قدیم دزفول تاسیس کرد که با گذشت بیش از 7 سال تحقیقات متاسفانه به دلیل ساخت و سازهای غیراصولی برای ثبت جهانی هنوز خروجی نداشته است.
آریایی نیا درباره معماری خانه تاریخی تیزنو گفت: این بنا مربوط به دوره صفوی بوده و در دوره پهلوی اول تغییرات کمی در آن صورت گرفت. مصالح اولیه به کار رفته در آن، آجر و خشت است و می‌توان گفت معماری خانه تیزنو خلاصه‌ای از معماری دزفول است. این بنا دارای یک ایوان بزرگ مشهور به ایوان اصفهانی است که این ایوان به دو بخش تقسیم می‌شود. درب اصلی این بنا به یک میدان باز می‌شود که در آن جا مسجد محله قلعه قرار دارد.
خانه تاریخی تیزنو به دلیل عدم رعایت بسیاری از قوانین و ضوابط، ثبت جهانی نشده و از جمله این دلایل می‌توان به رعایت نشدن تعیین حریم ساخت و سازهای شهری در بافت تاریخی و تخریب و بازسازی های غیر اصولی از سوی دستگاه‌های مختلف از جمله شهرداری اشاره کرد
وی در مورد رفت و آمد گردشگران به این بنا اظهار کرد: به دلیل موقعیت محلی که این بنا در آن قرار دارد سالیانه با موج زیادی گردشگر روبه‌رو هستیم و بیشتر این گردشگران در فصل بهار برای بازدید از خانه تیزنو به شهرستان دزفول می‌آیند.
آریایی نیا در ادامه به عدم ثبت جهانی پل باستانی دزفول نیز اشاره کرد و گفت: با کارشناسان سازمان یونسکو در این باره جلساتی برگزار شد که آنها رعایت نشدن حریم بافت‌های تاریخی و مخصوصا پل تاریخی این شهرستان را از جمله موانع اصلی در ثبت جهانی این اثر عنوان کردند.
رئیس اداره میراث فرهنگی دزفول ادامه داد: از سوی یونسکو حریم این پل تاریخی محدوده ای به وسعت 1000 متر از شمال و جنوب تعیین شده که باید آزادسازی شود و در این حریم بستر رودخانه نباید هیچگونه ساخت و سازی صورت گیرد و این در حالی است که به تازگی شهرداری این شهرستان حتی زیر پایه های این پل باستانی را آسفالت و تجهیزات قایق سواری در حاشیه رودخانه مستقر کرده و اداره میراث فرهنگی به عنوان متولی این آثار ارزشمند تاریخی تلاش می کند که این آثار به ثبت جهانی برسد که این دو موضوع به هیچ وجه با هم سازگاری ندارند.
باید از ساخت و سازهای غیر قانونی در حاشیه رودخانه دز جلوگیری شود چرا که به جز تخریب و نابودی آثار تاریخی هیچ سودی برای این منطقه ندارد. چرا باید برای این ساخت و سازها بر روی آسیاب های قدیمی این شهرستان بتن ریزی شود؟ کجای دنیا برای ساخت و ساز های جدید بر روی آثار هزار و 700 ساله بتن می‌ریزد؟
وی ادامه داد: بیش سه سال است اداره میراث فرهنگی از شهرداری دزفول درخواست کرده که پیاده رو الحاقی که به پل تاریخی نصب کرده اند را بردارند که به پایه‌ها و دهانه‌های پل آسیب بیشتری وارد نشود ولی تاکنون اقدامی در این زمینه از سوی شهرداری صورت نگرفته است.
آریایی نیا ادامه داد: مسئولان شهری در هر پست و سمتی نباید نگاه سیاسی به مسائل شهری داشته باشند، مخصوصا اگر این دیدگاه به آثار تاریخی شهر باشد. همه مسئولان باید از این نوع نگرش به آثار تاریخی بپرهیزند چرا که تحت هر شرایطی باید از این آثار ارزشمند نگهداری شود.
وی در ادامه به مشکلات اداره میراث فرهنگی در زمینه مالی اشاره کرد و گفت: این اداره به لحاظ مالی بضاعت چندانی در مرمت و حفظ آثار تاریخی ندارد. حتی جهت حفظ پل دزفول این اداره از امکانات اولیه از جمله تهیه وسایل مورد نیاز و نصب دوربین در قسمت های مختلف پل تاریخی ( متاسفانه معضلات بسیار زیادی مانند تجمع معتادان در زیر پل و جولان موتور سواران شده) را ندارد. طی 3 نوبت اداره میراث فرهنگی ورودی و خروجی روی پل را با سازه های بتونی مسدود کرد که متاسفانه عده‌ای از مردم آنها را تخریب کرده اند.
آرایی نیا ادامه داد: چقدر این موارد را به نیروی انتظامی گزارش بدهیم. حوزه انتظامی که نمی‌تواند مدام برای پل تاریخی نگهبان بگذارد؛ خود مردم هم باید این مسائل را رعایت کنند.
وی تاکید کرد: باید از ساخت و سازهای غیر قانونی در حاشیه رودخانه دز جلوگیری شود چرا که به جز تخریب و نابودی آثار تاریخی هیچ سودی برای این منطقه ندارد. چرا باید برای این ساخت و سازها بر روی آسیاب های قدیمی این شهرستان بتن ریزی شود؟ کجای دنیا برای ساخت و سازهای جدید بر روی آثار هزار و 700 ساله بتن می‌ریزد؟
تخریب دهانه قنات های قدیمی برای آپارتمان‌سازی
رئیس اداره میراث فرهنگی دزفول ادامه داد: از قدیم تا به امروز ساخت و سازهایی در مناطق غربی دزفول وجود داشته ولی در منطقه شرق با چنین تخلفاتی روبرو نبودیم ولی به تازگی این ساخت و سازها بسیار زیاد شده از جمله می‌توان به ساخت و سازهایی بر روی دهانه‌های قنات های تاریخی که در گذشته آب آن استخراج و از طریق کانال کشی به جندی شاپور و چغازنبیل منتقل می کرده اند. بر چه اساسی این کانال ها را تخریب و بجای‌شان آپارتمان ساخته اند.
وی در پایان به موضوع تخریب قبرستان تاریخی رودبند دزفول هم اشاره کرد و گفت: پرونده این قبرستان تاریخی برای ادامه روند قانونی به دادگستری استان ارجاع شده و به زودی رای نهایی از سوی دادگستری اعلام خواهد شد.
