در گفت و گو با ایلنا مطرح شد:
انتقاد از انتقال سرشاخه‌های کارون به دیگر استان‌ها/ هزینه لایروبی‌کارون کمتر از سیل بود/ مطالبه خسارت دو سیل از دولت
نماینده خوزستان در شورای‌عالی استان‌ها با اشاره به اینکه سیل اخیر در این استان خسارت‌های ویرانگر و جبران ناپذیری برای مردم دربرداشت، گفت: به اعتقاد بسیاری از کارشناسان هزینه لایروبی رودخانه کارون به مراتب کمتر از خسارت هایی بود که ظرف دو ماه گذشته به این استان وارد شد.
سید محسن موسوی‌زاده در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در تشریح مشکلات سیل اخیر در استان خوزستان اظهار داشت: سیل اخیر تقریبا 12 شهرستان را در استان درگیر کرد و از شمال‌غرب تا جنوب‌غرب از جمله شهرستان‌های شوش، شعیبیه، حمیدیه، شادگان، دشت آزادگان، باوی، کارون، آبادان، خرمشهر درگیر تبعات و مشکلات سیل بودند.
به زیر آب رفتن 270 روستا در سیل اخیر
وی افزود: بالای 270 روستا در منطقه یا زیر آب رفت یا به طور کامل در محاصره آب بودند و خوشبختانه با اطلاع رسانی به موقع مردم قبل از ورود سیل به نقاط امن جابه‌جا شدند. بر اثر سیل علاوه بر راه‌های ارتباطی بخش عمده‌ای از زیرساخت‌های این مناطق از بین رفت که از جمله می‌توان به مناطق غرب رودخانه کرخه خسرج اشاره کرد که مردم در جنگل‌های اطراف روستاهای خودشان چادر زده‌اند و هنوز شرایط برای بازگشت آنها مساعد نیست.
موسوی‌زاده در ادامه به خسارت‌های سیل به بخش کشاورزی خوزستان اشاره کرد و گفت: کشاورزان منتظرند زمین‌هایی که براثر سیل تقریبا زیر آب رفته، آب آنها تخلیه و یا به وسیله حرارت آفتاب بخار شوند که شاید بتوانند ظرف یکی دو ماه آینده آنها را برای کشت برنج آماده کنند. در برخی از مناطق آب فروکش کرده و ممکن است به دلیل گرمای شدید هوا این زمین‌ها خشک شوند ولی مشکل فعلی خوشه‌های گندم‌اند که زیر آب مانده، تخمیر و گندیده‌اند که باید جمع‌آوری شوند. این گندمزارها اگر سوزانده شوند برای خاک مضر است و باید چندین بار زمین‌ها شخم زده شوند که کاری بسیار دشوار است، چرا که زمین‌ها سله بندی‌اند و اکثرا رسوب زیادی روی آنها است و این رسوبات هم با شخم زدن کار کشاورزان را دوچندان می‌کند.
وی ادامه داد: قطعا وضعیت کشاورزی بعد از سیل در کنار رودخانه کرخه مانند قدیم نخواهد بود که کشاورزان بتوانند شخم بزنند چرا که این زمین‌ها به صورت لیزری تثبیت شده و آبیاری در بسیاری از نقاط به صورت قطره‌ای انجام می‌شود که متاسفانه سیل نظم تمام این زمین‌ها را بر هم زده است. کانال‌ها مملو از رسوبات شده و آنجایی که آبیاری قطره‌ای صورت گرفته است هم اکنون لوله‌ها در زیر رسوبات سنگین قرار دارند و زمین‌هایی که به صورت لیزری تثبیت شده بود از بین رفتند بنابراین بار سنگینی روی دست کشاورزان مانده است.
نماینده خوزستان در شورای عالی استان‌ها ادامه داد: نهرها و کانال‌ها در مسیر طغیان رودخانه نیاز به لایروبی دارند و زمین‌های کشاورزی که به آبیاری قطره‌ای مجهز بودند باید پاکسازی شوند که این برای این مردم و کشاورزان بسیار وقت‌گیر خواهد بود. ولی برخی از این زمین‌ها چندان زیر آب فرو نرفته‌اند و مردم می‌توانند با زحمت کمی آنها را برای کشت برنج آماده کنند از جمله شعیبیه، شوشتر و حمیدیه که شرایط بهتری برای کاشت دوباره محصولات کشاورزی دارند.
وی تصریح کرد: در منطقه چمیان انتهای شهرستان کارون بعد از گذشت مدت زمان زیادی از سیل چند روز گذشته مسیر ارتباطی‌شان که به وسیله آب مسدود بود، بازگشایی شد. همچنین در محدوده واحدهای کشت و صنعت خزاعی، فارابی، کشاورزی، نخلستان، باغات بسیار زیبای انگور کاملا زیر آب رفتند و با وجود اینکه بالای 20 روز است که آب رودخانه فروکش کرده طی روزهای گذشته این مسیرها بازگشایی شد و روستاهایی با وسعت زیاد در بخش شهرستان کارون و شادگان مسیر اسماعیلیه چند روز گذشته راه ارتباطی‌شان وصل شده و توانستند به شهرستان اهواز تردد کنند.
هنوز خسارات مردم پرداخت نشده است
موسوی زاده در ادامه اظهار داشت: ارزیابی خانه‌ها و کشاورزی، مدارس آسیب دیده از سیل از سوی ادارات جهاد کشاورزی، استانداری و شوراها صورت گرفته و برای پرداخت‌های خسارت از سوی بیمه، کارشناسانی به مردم مراجعه کرده‌اند ولی تا به امروز هیچ تسهیلاتی به آنها پرداخت نشده و درخواست ما این است در پرداخت‌ها تسریع شود که اگر مردم بخواهند زمین‌های‌شان را برای کشت برنج آماده کنند بتوانند اقدامی در این زمینه انجام دهند.
وی گفت: معمولا تابستان در استان کشت برنج صورت می‌گیرد و یکی از قطب‌های تولید برنج در کشور استان خوزستان است و برنج "نجفی" یا "چمپا" از بهترین نوع برنج‌های داخلی کشور است و به میزان وسیعی در اطراف رودخانه‌های دز، کرخه و کارون کشت می‌شود. همچنین در مسیر رودخانه جراحی در شرق خوزستان در مناطقی از جمله ایذه و باغملک به مقدار وسیعی برنج کشت می‌شود که هم اکنون این زمین و کانال‌ها باید ترمیم شوند چرا که در سیل اخیر بسیاری از کانال‌ها آسیب دیده و تخریب شدند و باید مجددا ترمیم شوند تا مردم بتوانند به کشاورزی و زندگی‌شان بازگردند. متاسفانه امسال بسیاری از مردم در این مناطق نمی‌توانند برای کشت تابستانه برنج آماده شوند و دولت باید اقداماتی را انجام دهد و مردم برای شش ماهه دوم زمین‌ها را برای کشت مجدد گندم، آماده کنند.
موسوی زاده ادامه داد: طبق آمار 20 روز اول سیل بالغ بر سه هزار راس از احشام از بین رفتند. مزارع پرورش ماهی تمام حوضچه‌ها در این سیل در زیر آب فرو رفتند و بسیاری از حوضچه‌ها تخریب شدند و همچنین متاسفانه خسارت زیادی به طرح‌های توسعه نیشکر مانند دهخدا و تاسیسات آنها وارد شد. البته تفاوت این مزارع با مزارع مردم در این است که اینها چون سیستماتیک زهکشی شده ممکن است آسیب کمتری دیده باشند ولی مزارع مردم به دلیل عدم زهکشی خسارت های زیادی دیده و خواسته ما از مسئولان این است تسهیلات بلاعوض و بلند مدت در اختیارشان قرار دهد که تا حدودی به حالت اولیه شان بازگردند.
وی به مسدود شدن راه های اصلی و ترانزیتی استان در مدت زمان سیل اشاره کرد و گفت: دو مسیر راه‌های مواصلاتی و ترانزیتی مهم استان خوزستان که شمال را به جنوب وصل می‌کند از اندیمشک به سمت اهواز چندین نقطه به زیر آب رفت و تخریب شد ولی مدت زیادی زیر آب بودند.همچنین مسیر آبادان به اهواز که مسیر حیاتی محسوب می‌شود تا 20 روز پیش در زیر آب بود هرچند مشکل آن نیز مرتفع شد.
وی به خسارت‌های باغداران اشاره کرد و افزود: مزارعی مانند مزارع انگور وقتی که 10 روز زیر آب باشد دیگر امیدی به دوباره سبز شدن آنها نیست زیرا اگر نخل سه - چهار روز کامل زیر آب باشد از بین می‌رود. بعضی نقاط که آب‌ها مانده و تبدیل به گندآب شدند اینها باعث شیوع بسیاری از بیماری‌ها می‌شوند که باید دقت ویژه‌ای به آنها شود. چیزی که این روزها مردم را بسیار اذیت می‌کند پشه هایی است که از این گندآب‌ها تولد می‌شود و آسایش مردم را سلب کرده است. علاوه بر این وجود انواع مارهایی که از آب‌ها به سمت خانه‌های مردم می‌رود هم بسیار خطرناک است.
بیشترین خسارت سیل را اهواز متحمل شد
موسوی ادامه داد: بیشترین خسارت سیل در شهرستان اهواز رخ داد به دلیل اینکه رودخانه کارون از وسط این شهرستان عبور می‌کند و دو طرف رودخانه کارون جاده‌های ساحلی از سال‌ها پیش وجود دارد و این جاده در چندین نقطه زیر آب رفت و به مدت 20 روز در این شهرستان ترافیک بسیار سنگین و نفس‌گیری داشتیم چرا که جاده ساحلی یک شریان حیاتی برای این شهر محسوب می‌شد و وقتی زیر آب رفت ترافیک به خیابان‌های داخلی شهر کشیده شد. این جاده در چندین نقطه خسارت‌های جدی دیده است. در شرق کارون زیر پل سوم اهواز هنوز مشکل ترافیکی داریم و شهردار جدید دستور داد به هر نحوی این مسیر را ترمیم کنند. تعدادی از نیروهای شهرداری چند روز بسیج کردیم که به صورت ویژه برای پاکسازی این جاده اقدام کنند. در حال حاضر بیش از 300 هکتار از زمین‌های اطراف رودخانه کارون و پارک ساحلی نیاز به پاکسازی دارند البته پاکسازی این منطقه بسیار دشوار شده و جدول‌ها، نرده‌های حفاظ، چمن واقعا این مسیر جاده ساحلی در این بازسازی به طور کامل از بین می رود.
وی ادامه داد: در غرب اهواز و مناطق حاشیه نشین این شهر مانند عندو و ملاشیه شاهد بیشترین خسارت های مالی بود که آب در بسیاری از مناطق به داخل منازل ورود کرد و این ها مشکلاتی بود که برای شهرستان اهواز به وجود آمد.
نماینده خوزستان در شورای عالی استان‌ها گفت: استان‌های معین مانند تهران، اصفهان، کرمان که برای کمک رسانی در بحث سیل بند تعیین شده بودند و همچنین البرز و دیگر استان‌ها که فعالیت‌های خوبی داشتند بعد از سیل به استان های‌شان بازگشتند و اکنون ما مانده‌ایم تنها با امکانات محدودی که از شرکت نفت، سپاه و از برخی شرکت‌ها به صورت استیجاری برای جمع کردن این سیل‌بندها در سطح شهر سوسنگرد، حمیدیه و اطراف جاده ساحلی‌شان باقی مانده است.
وی افزود: این سیل‌بندهایی که در زمان سیل ایجاد شد اکنون بعد از سیل چهره نازیبایی به شهرها داده اند.
وی با تقدیر از نیروهای مردمی و خودجوش استان خوزستان در ایجاد سیل بند اشاره کرد و افزود: کمک های مردم به حدی بود که در وصف نمی گنجد؛ در تمامی شهرها از جمله شوش، الهایی، حمیدیه، سوسنگرد، کارون، اهواز، شادگان، خرمشهر و آبادان مردم به شکلی پای کار بودند که حماسه شان ما را به یاد روزهای دفاع مقدس می‌انداخت که مردم از کار و زندگی‌شان گذشته و تنها کارشان پر کردن گونی خاک بود و ایجاد سیل‌بند که حتی در شهرستان کارون دو جوان در حال امدادرسانی به مردم در این مسیر کشته شدند که بنیاد شهید آنها را به عنوان شهید خدمت معرفی کرد.
مردم هنوز خسارت های سیل 95 را دریافت نکرده اند
وی تصریح کرد: مسئولان به حرمت زحمات مردم و کار ایثارگونه ای که در خدمت و کمک‌رسانی‌داشتند امکانات مضاعف را برای رفاه این مردم در دستور کار قرار دهند و مانند سیل سال 95 نشود که دولت قول کمک به مردم داد و تاکنون هیچ تسهیلاتی به مردم تعلق نگرفت. با جاری‌شدن سیل اخیر درگیری‌های زیادی ایجاد شد و وقتی مسئولان می‌گفتند ما تسهیلاتی را به شما پرداخت خواهیم کرد بلافاصله مردم بد قولی های سیل 95 را مطرح می‌کردند اما این بار مردم امیدوارند چرا که مسئولان ارشد نظام وارد قضیه شدند و امیدوارند تا مسئولان به وعده های خود عمل کنند.
در خوزستان اگر هر ریالی سرمایه‌گذاری شود صد برابر سود دهی برای مملکت دارد چرا که وجب به وجب خاک خوزستان برای کشاروزی مناسب است و دولت هرچه هزینه کند خودش را بیمه کرده است ولی متاسفانه آنطور که باید به این استان توجه نمی‌شود
موسوی گفت: طی 20 سال اخیر هیچگونه لایروبی در رودخانه کارون انجام نشده است و اگر تدبیری در این زمینه از سوی مسئولان اندیشیده نشود سال آینده نیز با بارندگی‌های جدید این اتفاقات دوباره رخ خواهد داد و این مشکلات دوباره تکرار می شود و تنها با لایروبی مسیر رودخانه ها مشکلات حل می شود.
وی با انتقاد از انتقال سرشاخه‌ها رودخانه کارون به دیگر استان ها ادامه داد: سرشاخه‌های کارون نباید به دیگر مناطق کشور منتقل کنند چرا که باعث کاهش سرعت آب و نشست رسوبات فراوان در کف رودخانه‌ها و مسیل شدن بستر آنها می‌شود باید این انتقال‌ها را از سرشاخه‌ها مسدود کرده و سرزیر رودخانه‌ها را به خلیج فارس منتقل کنند چرا که این راهکار هیچ ضرری به رودخانه‌ها وارد نمی‌کند و مشکلی به وجود نمی‌آورد.
وی با تاکید بر اینکه خوزستان انبار غله کشور است، گفت: اگر مسئولان می‌خواهند کشاورزی در ایران خودکفا باشد باید از انتقال آب سرشاخه‌های رودخانه کارون به استان هایی مانند قم، اصفهان و... دست بردارند. مردم استان خوزستان بخیل نیستند که نخواهند این آب به استان‌های دیگر منتقل نشود ولی از مشکلات و عواقبی مانند عدم ورود آب به تالار هور العظیم که طی سال های گذشته تبدیل به یک بیابان شد و متاسفانه بزرگترین منشا زیرگرد برای استان خوزستان شد نگرانند. که با این بارندگی تا حدود زیادی این معضل برطرف شده است.
طی 20 سال اخیر هیچ گونه لایروبی در رودخانه کارون انجام نشده است و اگر تدبیری در این زمینه از سوی مسئولان اندیشیده نشود سال آینده نیز با بارندگی های جدید این اتفاقات دوباره رخ خواهد داد و این مشکلات دوباره تکرار می شود و تنها با لایروبی مسیر رودخانه ها مشکلات حل می شود
نماینده خوزستان در شورای عالی استان ها عنوان کرد: رودخانه کارون به طول 950 کیلومتر از کوه‌های بختیاری تا به خلیج فارس به شکل طبیعی طوری ایجاد شده که اگر سرشاخه های آن به دیگر مناطق منتقل نشود دبی آب و رسوبات آن کاملا برطرف شده و نیازی به لایروبی ندارد و وقتی مسئولان می آیند و میزان آب را به یک سوم و در برخی مناطق به کمتر از این میزان کاهش می‌دهند، آب ناشی از بازندگی قدرت جابجایی رسوبات را نداشته و باعث بالا سطح رودخانه شده و در نهایت به سیل می انجامد ؛ اتفاقی که در سیل اخیر رخ داد.
موسوی اضافه کرد: اگر خسارت سیل امسال در بخش لایروبی هزینه می‌شد شاهد چنین خسارت سنگینی نبودیم. در خوزستان اگر هر ریالی سرمایه‌گذاری شود صد برابر سود دهی برای مملکت دارد چرا که وجب به وجب خاک خوزستان برای کشاورزی مناسب است و دولت هر چه هزینه کند خودش را بیمه کرده است ولی متاسفانه آنطور که باید به این استان توجه نمی‌شود؛ به عنوان مثال سال 75 رهبری به استان خوزستان سفر کردند و آن موقع دستور دادند در مناطق شمال خوزستان 880 هزار هکتار زمین را تسطیح کنند که برای کشاورزی بسیار مناسب بود. بعد این میزان به 550 هزار هکتار تقلیل یافت و باز هم آن را خوزستانی‌ها پذیرفتند و از سال 75 تا به امروز که 23 سال می‌گذرد هنوز نیز 550 هزار هکتار به طور کامل تسطیح نشده است.
اگر مسئولان می‌خواهند کشاورزی در ایران خودکفا باشد باید از انتقال آب سرشاخه‌های رودخانه کارون به استان هایی مانند قم، اصفهان و... دست بردارند. مردم استان خوزستان بخیل نیستند که نخواهند این آب به استان‌های دیگر منتقل نشود.
وی با اشاره به تقویت کشاورزی در بخش برنج کاری گفت: اگر شالیزارهای برنج استان تقویت شوند ما دیگر شاهد واردات برنج‌های خارجی نخواهیم بود که هر بار در مورد تولید و کیفیت آنها بحثی مطرح می‌شود. ما می‌توانیم بهترین محصولات را در استان خوزستان داشته باشیم.
میزان خسارت سد گتوند در سیل اخیر بزودی مشخص می شود
موسوی در ادامه به مشکلات سد گتوند در سیل فرودین ماه گذشته پرداخت و گفت: این سد طی بارندگی‌های اخیر نمک‌های کوه را شسته و به کف این حوضچه کشاند و امسال به دنبال بارندگی و جمع‌آوری آب ناچار شدند آب را تخلیه کنند و برخی روزها میزان خروجی از سطح گتوند از 1700 متر مکعب بر ثانیه هم بیشتر بود و این آب مانند آب دیگر سدها نیست و املاح بسیار زیادی دارد و ورود این آب شور به زمین های کشاورزی خسارت های جبران ناپذیری وارد کرد که برای حل این مشکل باید فکری بشود تا زمین های کشاورزی مردم بیش از این تخریب نشود.
وی در پایان گفت: با جاری شدن این آب زمین‌های کشاورزی و نخلستان‌ها نیز در معرض نابودی هستند و رو به نابودی هستند و حتی بعضی از زمین‌های کشاورزی، برداشت محصولات‌شان به یک سوم کاهش یافته است و این نمک برای احشام نیز بسیار مضر است. بر اساس مطالعات دانشگاه تهران باید مسیر آب تغییر کند و آب این سد به خلیج فارس بریزد که این طرح‌ها همه هزینه بر است و متاسفانه هیچ کدام از این راهکارها تاکنون انجام نشده است.
