ایلنا گزارش می‌دهد؛
مطرح‌شدن مجدد طرح انتقال آب خزر به کویر ایران/ هشدار کارشناسان نسبت به تهدید محیط زیست
درحالی که طرح انتقال آب دریای خزر به کویر بارها به دلیل مخاطرات زیست محیطی و عدم توجیه اقتصادی مسکوت مانده بود،خبرها از تلاش برای احیای مجدد این طرح حکایت دارد.
به گزارش ایلنا از رشت، سال ها قبل بود که ناسا در گزارشی که برای هشدار خشکسالی در 45 کشور منتشر کرد، ایران را در رتبه چهارم این فهرست قرار داد و از بروز مشکلات جدی کم آبی و خشکسالی در این پهنه جغرافی خبر داد.
در سال های اخیر مشکل کم آب در ایران جدی‌تر شده است و حالا دغدغه خشک شدن تالاب ها و دریاچه ها به نگرانی در خصوص امکان تامین آب کشاورزی و حتی شرب در برخی از مناطق کشور بدل شده است.
عدم احقاق حقابه ایران در سال های گذشته در کنار سدسازی های بی رویه و غیرکارشناسی، عدم توجه جدی به روش‌های آبیاری کشاورزی و البته کاهش نزولات آسمانی امروز کم آبی را به یک بحران جدی برای آینده کشور بدل کرده است.
در کنار راهکارهایی که از سال‌ها قبل برای جبران کم آبی در مناطق مرکزی و کویری ایران مطرح شده است عجیب ترین و پربحث ترین طرح، انتقال آب خزر به کویر است.
طرحی که از زمان دولت‌های نهم و دهم تاکنون بارها مطرح شده است و هربار با تلاش فعالان محیط‌زیست و رسانه‌ها مسکوت مانده است.
درحالی که کارشناسان محیط زیست بارها در خصوص مخاطرات جدی این طرح هشدار داده اند خبرهایی در خصوص تلاش برخی از نمایندگان و مسئولان استان های کویری برای احیای مجدد این طرح و موافقت وزیر نیرو با آن مطرح شده است.
انتقال آب خزر به کویر بازی با آتش است
خدیجه گلین مقدم مدیر کمپین مخالفین انتقال آب خزر به کویر در گفت وگو با خبرنگار ایلنا با اشاره به خبرهای مطرح شده در خصوص موافقت وزیر نیرو با انتقال آب دریای خزر به سمنان با برشمردن مخاطرات این طرح اظهار داشت: انتقال آب خزر به کویر بازی با آتش است.
وی با بیان اینکه با انتقال آب خزر به کویر فاجعه زیست محیطی رخ خواهد داد، گفت: وزیر نیرو خود بهتر می‌دانند که کاسپین فقط یک دریاچه است به مانند ارومیه، با این تفاوت که بزرگتر است.
عضوهیات‌علمی دانشگاه فرهنگیان با تاکید بر اینکه آب این دریاچه در حال پسروی است خاطرنشان کرد:واقعا چه اصراری است که‌می‌خواهند آب محصور در خشکی‌ها را به کویر ببرند و موجب نابودی خزر شوند.
گلین مقدم با بیان اینکه بارها گفته‌ایم آب دریای خزر قدرت پاسخگویی به کویر بی انتها را ندارد و برای رفع تشنگی کویر راه‌های00 متعددی وجود دارد، بیان داشت: چنانچه راه انتقال آب دریاها برای رفع تشنگی کویر مد نظر مقامات است، آب دریاهای جنوب، ترجیحا دریای عمان بهترین راه است.
این فعال محیط‌زیست افزود: امروز استان‌های شمالی خود درگیر کم‌آبی هستند و اکنون شمال ایران در محاصره کویر قرار دارد و خود نیازمند کمک است.
وی از ارسال نامه ای توسط این کمپین به نمایندگان مجلس برای جلوگیری از مطرح شدن مجدد این طرح خبر داد و گفت:چنانچه مجددا این طرح در دستورکار قرار بگیرد انتظار می رود نمایندگان شمال کشور برای جلوگیری از نابودی محیط زیست شکننده این منطقه تصمیمات لازم را در مجلس اتخاذ کنند.
خط لوله انتقال آب، محیط زیست شمال را تهدید می کند
وی کاهش آب دریای خزر را یکی از تبعات این کار دانست و افزود: در حال حاضر با کاهش حجم آب دریای خزر مواجه هستیم و این دریا مانند تالاب انزلی و خلیج گرگان و یا آشوراده در مرز تهدید قرار گرفته اند.
عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان با تصریح بر اینکه در مسیر انتقال آب تعداد زیادی درختان، مقداری زیادی شالیزار تخریب و میلیون‌ها تن خاک از بین می رود، اظهار کرد: پیشنهاد اول ما استفاده از قنات و ساخت آب انبار است. انتقال آب یک موضوع مقطعی است؛ یعنی در طولانی مدت اثر ضد توسعه‌ای دارد .
گلین مقدم اظهار کرد: پیشنهاد اول مدیریت آب‌های موجود است. همچنانکه که در گذشته از قنات و آب انبار استفاده می کردند امروز نیز می توان از راه‌های سنتی و مدرن تواما مشکل کم آبی را حل کرد. انتقال آب یک موضوع مقطعی است؛ یعنی در طولانی مدت اثر ضد توسعه‌ای دارد.
وی با بیان اینکه اجرای‌این طرح از خلیج‌فارس هم امکان‌پذیر نیست،گفت: انتقال آب از خلیج فارس باعث نابودی مرجان‌ها می‌شود.
این پژوهشگر زیست بوم، طرح انتقال آب از دریای عمان را جایگزین مناسبی برای طرح مذکور دانست و یادآور شد: به دلیل اینکه، دریای عمان به اقیانوس هند متصل و اقیانوس هند به آرام و آرام به اطلس متصل و در واقع یک گره آبی در دنیا وجود دارد و از طرفی دریای عمان مدعی دیگری ندارد، این طرح مناسب تر است.
انتقال آب به محیط زیست صدمه وارد می کند
پروین فرشچی معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست هم پیشتر در گفتگو با ایلنا در خصوص انتقال آب خزر به کویر (اینجا بخوانید) با بیان اینکه این طرح به دریای خزر صدمه می‌زند، گفته بود: انتقال بین‌حوزه‌ای نیازمند دقت‌نظر بالایی است و برای انتقال آب باید از تکنولوژی بالایی برخوردار باشیم. باید بررسی‌های دقیقی انجام شود،چرا که شاید آب تولیدی که از آب شیرین‌کن‌ها به دست می‌آید مقرون به صرفه نباشد و هزینه اقتصادی زیست محیطی که این طرح دارد بیش از آن چیزی باشد که هزینه تولید آب می‌شود و قیمت تمام شده هر لیتر آب بیش از حد باشد.
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اینکه این طرح چندین سال است که مطرح است، تصریح کرد: در مطالعاتی که توسط شرکت‌های مجری انجام شده، هنوز توجیه کامل نسبت به این موضوع نشده‌ایم چراکه مطالعات آنها نیاز به بررسی بیشتر دارد و کامل نیست.
فرشچی خاطرنشان کرد: طبیعتا انتقال آب و استفاده از آب‌شیرین‌کن‌ها صدماتی را به محیط‌زیست وارد خواهد کرد، بنابراین باید این طرح از زوایای مختلفی مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود که آیا تکنولوژی که قرار است در این طرح‌ها استفاده شود، مقرون به صرفه است و یا صدمات زیست‌محیطی که وارد می‌شود، کمتر از هزینه‌ای است که صرف انتقال و تولید آب می‌شود.
مخالفت دانشگاهیان با انتقال آب خزر
اسفند ماه سال گذشته نیز بیش از 500 نفر از استادان و محققان دانشگاههای کشور با امضای نامه ای نسبت به مخاطرات جدی انتقال آب دریای خزر به کویر هشدار داده بودند.
تهیه کنندگان این نامه تاکید کردند:بر اساس تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف ، طرح های انتقال آب نه تنها از لحاظ اقتصادی بسیار پرهزینه هستند ، بلکه برای هر دو نقطه ارسال کننده و دریافت کننده دارای هزینه های سنگین اجتماعی و زیست محیطی است و تمام تجارب بین المللی و داخلی گواهی می دهند که پروژه های انتقال آب بین حوضه ای ، روش ناپایداری است که نه تنها مشکل را حل نکرده ، بلکه اوضاع آب را وخیم تر نموده است.
به گزارش ایلنا،در حالی که در روزهای گذشته نمایندگان یزد و کرمان از اجرای پروژه انتقال آب خلیج فارس به این استان ها خبر داده و تاکید کرده کرده اند انتقال آب و نصب آب شرین کن ها احتمالا تا سال 99 به اتمام می رسد؛مطرح شدن مجدد انتقال آب دریاچه خزر و عبور 160 کیلومتر خط لوله از میان جنگل های هیرکانی و در بستر محیط زیست حساس و آسیب پذیر سواحل شمال که هم اکنون نیز با مخاطرات جدی مواجه است، بدون توجیه اقتصادی و عجیب به نظر می رسد.
گزارش: الیاس بشری
