تعیین کاربری بناهای ثبتی- تاریخی برعهده میراث فرهنگی است

به گزارش ایلنا، در سال‌های اخیر اداره کل میراث فرهنگی استان، برای مرمت بناهای تاریخی،‌ بخشی از آنها را طی شرایط خاص برای تغییر کاربری‌های مناسب در اختیار بخش خصوصی و تیم‌های تخصصی میراث فرهنگی قرار داده است؛ که این مسئله علاوه بر توسعه گردشگری،  موجب اشتغال پایدار در سطح شهر نیز می شود. ایجاد اینگونه تغییرات برای تداوم بخشیدن به حضور تپنده بناهای تاریخی در شهر، علاوه بر حفظ ارزش های تاریخی و فرهنگی آن، بستر مناسبی را جهت انتقال ارزش های کالبد یافته در مکان، به آینده را فراهم ساخته و با اضافه کردن ارزش های معاصر به ارزش های پایدار کهن، همراه خواهد بود.

"مرتضی آبدار" مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی، در خصوص تغییر کاربری بناهای تاریخی استان در راستای تقویت جاذبه های گردشگری، با بیان اینکه تغییر کاربری به شرط تغییرات درست و کارآمد در امر جذب گردشگر موثر خواهد بود، ادامه داد: آذربایجان شرقی به خصوص کهن شهر تبریز از ظرفیت‌های بسیار بالایی در حوزه میراث فرهنگی برخوردار است که باید در راستای احیا و حفظ آن نهایت تلاش خود را انجام دهیم، لذا در این راستا تغییر کاربری اصولی به اثر تاریخی عملکرد جدیدی داده و سبب می‌شود تا بناها و آثار تاریخی نقش خود را در رونق و توسعه گردشگری استان به خوبی اجرا کنند.

وی افزود: هرجاذبه‌ای که راکد بماند سرعت تخریب آن افزایش می‌یابد، اما یک تغییر کاربری درست بر اساس شرایط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه و زمان حال می‌تواند موجب زنده شدن یک بنای تاریخی متروک شود و شرایط مناسبی را جهت حفظ اصولی اثر در پی داشته باشد، لذا برای حفظ و احیاء بناهای تاریخی و همچنین اتخاذ تصمیمی موثر در تغییر کاربری آن ها، هم‌فکری و هم‌افزایی بین مسئولان باید بیشتر شود تا منشأ تحولات وسیعی در این زمینه باشد.

مدیرکل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی، تغییر کاربری آثار تاریخی را منوط بر رعایت شرایط ذیل میسر و کارآمد دانست:

1.  توجه به ظرفیت های سازه ای بنا و میزان مقاومت آن در برابر حوادث طبیعی

۲. عدم تغییر سیمای بنا یا ایجاد خدشه در کالبد معماری آن، در مراحل تغییر کاربری

۳. همخوانی کاربری جدید اثر با شرایط اجتماعی و فرهنگی بافت پیرامون آن

۴. تناسب میان شان هنری و معماری اثر با کاربری جدید و عناصر آن

آبدار با تاکید بر لزوم شناخت دقیق کالبد معماری، سازه بنا و بافت پیرامون اثر تاریخی در راستای اجرای عملیات تغییر کاربری بناهای تاریخی، ادامه داد: با عنایت به موارد یاد شده مبرهن است که تغییر کاربری ابنیه تاریخی و اعطای کاربری جدید آنها امری فنی و تخصصی است و لازمه آن شناخت دقیق کالبد معماری و سازه بنا و بافت پیرامون آن می باشد.

وی افزود: باید توجه داشت که طرح احیای اثر به عنوان گام آخر از مرمت جامع آن، بایستی توسط مهندسین مشاوره ذیصلاح  و کارشناسان متخصص میراث فرهنگی اداره کل تهیه گردد تا بناهای تاریخی مدنظر جهت احیا و تغییر کاربری بر اثر کاربری نامناسب جدید دچار آسیب نگردد.

آبدار در خصوص لزوم ماندگاری برخی از بناهای تاریخی به عنوان موزه و عدم تغییر کاربری به غیر، اظهار کرد: برخی بناهای تاریخی به دلیل برخورداری از ویژگی های خاص معماری یا تزئینات وابسته آن یا منسوب بودن آن به یکی از مفاخر ملی، قابل تغییرکاربری نبوده و بایستی صرفاً به عنوان موزه مورد بهره برداری قرار گیرد، خانه حریری و خانه شیخ محمد خیابانی از جمله خانه های تاریخی است که از ین شرایط برخوردار هستند.

مدیرکل میراث فرهنگی استان گفت: با  استناد به ماده ۳  اساسنامه سازمان میراث فرهنگی، امر تعیین کاربری بناهای تاریخی، بر عهده دبیرخانه مستقر  در کمیته  تعیین کاربری ابنیه تاریخی معاونت میراث فرهنگی کشور است که با بررسی جامع هر اثر و تناسب کاربری پیشنهادی با کالبد و معماری بنا و شأن اثر و بافت پیرامون آن اتخاذ تصمیم می گردد.

آبدار در پایان سخنان خود، خاطرنشان کرد: بدیهی است در صورت عدم سیر این مراحل، هرگونه اقدام به تغییر کاربری هر بنای تاریخی در حکم مداخله بدون مجوز در اثر تاریخی است و اداره کل می‌تواند وفق قانون مجازات اسلامی علیه آمرین اینگونه مداخلات، طرح دعوی کند.