ناگفته‌های بازمانده حادثه از صعود مرگبار / کول جنون؛ قربانگاه 8 کوهنورد مشهدی

به گزارش ایلنا، 14 کوهنورد مشهدی برای صعود به قله اشترانکوه روز دوشنبه 13 آذر ماه جاری با قطار وارد ایستگاه ازنا می‌شوند و صبح روز 14 آذر بعد از ملحق شدن یک "بلد" بومی راه قله 3850 متری "کول جنون" یکی از قلل زاگرس در نزدیکی روستای کمندان را در پیش می گیرند.

"کول جنون" کلمه‌ای محلی و به معنی کوه صدادار است. بهمن‌های این منطقه در زمستان بسیار مهیب و خطرناک است و صدای زیادی که به وجود می‌آورد که گاه تا روستای کمندان هم می‌رسد و به این دلیل است که این نام را بر آن نهاده اند.

تیم کوهنوردان مشهدی بی‌توجه به وضعیت جوی و هشدارهای هواشناسی، بدون هماهنگی با هیات کوهنوردی و هلال احمر عازم مسیری پر از برف و کولاک می شوند.

روز چهارشنبه، قله 3850 متری کله جنون با موفقیت از سوی تیم کوهنوردی مشهدی فتح می شود و صبح روز بعد فاتحان قله، مسیر برگشت را در پیش می گیرند که در راه بازگشت گرفتار بهمن و کولاک شدید می شوند و 9 نفر از آنها با گم کردن مسیر اصلی، اسیر حادثه می شوند.

رضا آریایی مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان در مورد حادثه اشترانکوه و گرفتار شدن تعدادی کوهنورد در برف و بهمن گفت: 14 کوهنورد مشهدی و یک کوهنورد الیگودرزی به نام امان‌الله جوکار به عنوان راهنما عازم فتح قله شدند .

وی با اشاره به حادثه این گروه 15 نفره افزود: این گروه کوهنوردی در دهلیز سمت چپ به سمت قله گرفتار بهمن شده که امیر تقی‌زاده، محمود فرنوش فر، حسن موسوی، سروش قادری، محسن اشرفی، سید رضا وحیدی نجات یافتند و علیرضا عاملی، امان اله جوکار، مرتضی غلامپور، مجید زاده تراب، ناصر اکبری، مهشید جانمحمدی، اکرم حقانی و علی قاسم زاده نیز فوت شدند.

محسن اشرفی یکی از نجات یافتگان می‌گوید: حدود ساعت ٦ صبح به سمت قله حرکت کردیم. طبق برنامه قرار بود تا ساعت ١٠ به قله برسیم. همه چیز براساس برنامه پیش رفت. قله جنون را زدیم، اما در مسیر برگشت شرایط به هم ریخت. بارش شدید برف و کولاک کار را سخت کرد. هوا به‌قدری خراب شد که یک‌متری خودمان را هم نمی‌دیدیم. بلد راه مسیر برگشت را پیدا نمی‌کرد. در نهایت مجبور شدیم مسیر را برخلاف برنامه قبلی تغییر دهیم.

او که ١٦ ‌سال است به‌صورت حرفه‌ای کوهنوردی می‌کند، درباره جزییات این حادثه می‌گوید: «ما مجبور شدیم مسیر بازگشت را تغییر دهیم. خودمان را برای چندساعت سخت آماده کردیم. به هرحال باید از ارتفاع ٣٨٠٠ متری در آن شرایط خراب جوی پایین می‌آمدیم. شیب تند و کولاک شدید کار را برای ما سخت کرده بود. تنها امید ما رسیدن به پناهگاهی بود که ٣ نفر از بچه‌ها به توصیه سرپرست تیم در آن‌جا مانده بودند، اما در مسیر رسیدن به آنجا چند آبشار یخی وجود داشت که عبور از آن نیاز به امکانات و ایجاد کارگاه داشت. به همین دلیل ما دو گروه شدیم. من همراه سه نفر دیگر به‌ عنوان تیم پیشرو برای شناسایی مسیر جلوتر حرکت کردیم و ٨ نفر دیگر هم پشت سر ما بودند. چند ساعت از حرکت ما گذشت، شرایط خیلی سخت بود، به کُندی حرکت می‌کردیم که ناگهان صدای ریزش بهمن را شنیدیم. بچه‌ها به احتمال زیاد درون یکی از آبشارهای یخی که عبور از آن فوق‌العاده سخت و دشوار بود با مشکل سقوط بهمن مواجه شده‌اند. مهشید و اکرم هم بین آن ٨ نفر بودند. حدود ساعت ٨ شب بود که چراغ پناهگاه را دیدیم، وقتی به آن‌جا رسیدیم، متوجه شدیم، علیرضا همراه ما نیست. من دیگر توان بازگشت نداشتم. یکی دیگر از بچه‌های تازه‌نفس با لباس و امکانات مناسب بالای سر او رفت و لباس‌های او را تعویض کرد. اما او در این سرما دوام نیاورد.

اشرفی در پاسخ به این سئوال که چرا علیرضا را با خودشان به داخل پناهگاه نیاورده‌اند، می‌گوید: «٢٢ ساعت کوهنوردی در آن شرایط سخت، همه توان آدم را می‌گیرد. ارتفاع برف به بیش از ٢ متر رسیده بود. حرکت‌کردن در چنین شرایطی واقعا سخت بود. تنها امید ما دوام آوردن علیرضا بود. ما از داخل پناهگاه موضوع را به هلال‌احمر اطلاع دادیم، اما وقتی ساعت ٧صبح نیروهای هلال‌احمر به ما رسیدند، علیرضا از سرما یخ زده بود.»

به گفته اشرفی «سیدعلی حسینی» هم در بین همان گروه مفقودشده است: «٥‌ سال است که حسین عضو باشگاه ما شده. او کوهنوردی حرفه‌ای بود، حتی صبح پنجشنبه قبل از حرکت به سمت قله، سرپرست گروه به ما اعلام کرد که هوا خراب می‌شود، اما در تیم‌های حرفه‌ای تصمیم نهایی با سرپرست و مسئول فنی گروه است که البته این دو نفر هم در بین مفقود شدگان این حادثه هستند.»

رضایی مدیر عامل جمعیت هلال احمر لرستان گفت: بیش از 36 امدادگر هلال احمر به همراه 2 بالگرد به همراه یک گروه سگ زنده یاب به مدت سه روز کار جستجوی مفقودین حادثه را انجام دادند.

در روز اول حادثه که جمعه 17 بهمن ماه بود اجساد علیرضا عاملی جوان 22 ساله مشهدی و مرتضی غلامپور معروف به پلنگ برفی ایران که سابقه صعود به چند قله 8000 متری از جمله اورست را در پرونده اوست،کشف شد.

در اواخر روز جمعه به دلیل برودت هوا عملیات جستجو متوقف شد .

سحرگاه شنبه 18 آذرماه راهداران اداره راه الیگودرز اقدام به بازگشایی مسیر کرده که همین موضوع تسریع در امداد رسانی را در پی داشت.

روز شنبه 18 آذرماه تقریبا در ساعات 10 تا 11 صبح اجساد دو نفر دیگر به نام‌های مجید زاده تراب و امان اله جوکار پیدا می شود، به ترتیب تا اواخر روز اجساد دیگر مفقودین به جز سید علی حسینی پیدا می‌شود اما با تاریک شدن هوا دمای منطقه به 15 درجه زیر صفر می رسد و کار جستجو به روز یکشنبه موکول می شود.

در نهایت تا لحظه ارسال این گزارش و در چهارمین روز حادثه جسد آخرین فرد جانباخته این حادثه تلخ سیدعلی حسینی هنوز پیدا نشده است.

 اما غم سنگین فراق این عزیزان بر جامعه کوهنوردی و دل غم دیده بازماندگان تا همیشه سنگینی خواهد کرد .

به هر حال این حادثه تلخ پایان یافت و قطار زندگی بعضی از کوهنوردان عزیز کشورمان به پایان راهش رسید اما در این بین نکاتی باید مد نظر داشت؛ اینکه شناخت مسیر و آگاهی و اشراف کامل بر شرایط آن از مهمترین مسائل است. نکته دوم لزوم توجه به شرایط جوی است که به نظر می رسد از سوی تیم کوهنوردی نادیده گرفته شده است.

موضوع سوم لزوم هماهنگی با مسئولان و کارشناسان مربوطه در این امر و کسب مجوزهای لازم از مهمترین مسائلی است که کوهنوردان باید بدانند تا دچار چنین حوادث تلخی نشوند چرا که بی شک رعایت موارد فوق هزینه کمتری از به کارگیری تجهیزات و بسیج امکانات برای تبعات بعدی این حادثه خواهد داشت .