جریمه تاخیر و سود تصاعدی بانک‌ها ربای صریح است/ رسانه‌ها پشت سر حرف‌های مراجع بایستند

حجت الاسلام عبدالصالح شمس‌اللهی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در یاسوج گفت: در بحث مدیریت سرمایه و نهادی که قرار است سرمایه مردمی را جمع آوری و به اسم بانک جهت دهد حرف زیاد است و  منش شارع در بحث سرمایه این است که کسی از پول، پول در نیاورد یعنی اینطور نباشد فرد با جابجایی پول رشد سرمایه داشته باشد.

وی بیان کرد: چیزی که اسلام می‌خواهد این است که انسان از این چند راه سرمایه‌اش رشد کند؛ یکی بحث تولید بوده که بهترین نوع رشد سرمایه است و در جامعه اسلامی مصرف شود و به این واسطه رشد سرمایه انجام شود.

حجت الاسلام شمس اللهی بیان کرد: بحث دوم تجارت است و اسلام هم می پسندد که از این طریق  سرمایه رشد داشته باشد و سومی حق‌الزحمه فعل و عمل است که مثلا افرادی که مزد کارشان می‌گیرند از این طریق سرمایه‌دار شوند.

عضو پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور تصریح کرد: منش شارع بر این نبوده که افراد از طریق جابه جایی سرمایه پولدار شوند این جابجایی سرمایه هرگونه که توجیه شود، باز هم از چیزی که شارع خواسته بیرون نمی‌رود. اگر در عمل اراده جدی بر این باشد که پولی جا به جا شده و پولی دریافت شده باز هم همان مفسده های ربا و مشکلات وجود دارد.

حجت الاسلام شمس اللهی با بیان اینکه سه ایراد به بانک‌های کشور وارد است، عنوان کرد: یکی عقودی که نوشته‌اند عقود توجیه‌گر است و به همین عقود هم عمل نمی‌شود؛ مثلا وام خرید نقد و اقساطی می‌دهند اما عملا به آن عمل نمی‌شود. خود بانک از مردم پول 15 درصد می‌گیرد و به فرد دیگری با 18 درصد سود حق العمل بر می‌دارد حتی به آن عقود عمل نمی‌شود حتی این صورت کاغذی را عمل نمی کنند.

سرمایه‌های مردم آخرش کاسپین می‌شود
عضو پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور با اشاره به اینکه شارع نمی خواهد پول، پول بیارد و بانک‌ها با پول، پول‌دار شوند، تصریح کرد: اگر این گونه نبود رقابت بر سر احداث بانک شکل نمی‌گرفت. اکنون ما در کشور  27 بانک داریم چرا سرمایه‌دارها روز به روز رغبت‌شان به احداث بانک بیشتر می‌شود؟ چرا این بانک ها مثل قارچ رشد می‌کنند؟ سرمایه های مردم جذب می شود و آخرش می‌شود کاسپین.

وی ادامه داد: چون این افراد در رقابت در پول دار شدن با پول و نه در رقابت با پول دارشدن با تولید یا تجارت هستند و منش شارع در اینجا مراعات نمی شود. در بانک ها ربای مسلم است. قرض بدی و به صورت تساعدی این قرض بالا رود. مثلا 100 میلیون وام می‌گیرد اگر تا فلان وقت تسویه کردید، 120 میلیون پس می‌دهید. دیرتر شود 140 میلیون می شود. باز هم دیرتر 160 میلیون می شود.

جریمه تاخیر و سود تصاعدی بانک ها ربای صریح است
حجت الاسلام شمس اللهی عنوان کرد: فردی که 150 میلیون وام گرفته بود عنوان می کرد تا الان نزدیک به 300 میلیون به بانک پس داده است؛ این حالت تساعدی است و همه مراجع ما فتوا دادند که این مسئله رباست.

عضو پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور افزود: ما مشکلی داریم که برخی به ربای صریح هم ملتزم نیستند. جریمه تاخیر و سود تصاعدی ربای صریح است. وقتی من قراداد جعاله بستم دیگه قرار داد بسته شده دیگر حق نداریم آن را اضافه کنیم. در صورتی اگر در پرداخت اقساط دیر کنم قرارداد جعاله بسته شده مدام سود و تاخیر می گیرد.

توپ ربا باید در زمین دولت بیفتد نه مردم

وی افزود: بحث ربا باید توپش در جریان دولتی ها بیفتد اما متاسفانه توپ را به زمین مردم می‌اندازند؛ یعنی ما در راهپیمایی آمران به معروف سخنرانی کردیم که ربای بانک ها بزرگترین منکری است که در جامعه ما شکل می‌گیرد. وقتی رسانه ملی می خواهد منتشر کند می‌بینیم بانک ها را از جلوی آن بر می دارد و ربای در جامعه را مطرح می‌کنند. من از ربای در جامعه نگفتم. ربای در جامعه نشات گرفته از ربای در بانک‌هاست، بانک‌ها هستند که ربا را در جامعه ترویج دادند و پایه گذاری کردند.

عضو پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور با اشاره به این سخن امام راحل که فرمودند "اگر بانک های ما ربا گرفتند، دیگر جمهوری ما اسلامی نخواهد بود"افزود: اینها را می‌بینیم و از آن طرف بانک‌ها کوتاه نمی آیند و روز به روز قوانین‌شان به سمت ربوی شدن بیشتر پیش می‌رود.

بانک اسلامی، فقط به عنوان یک نهاد خدماتی فعالیت کند
حجت الاسلام شمس اللهی تصریح کرد: شاید برخی فکر می‌کنند من تند حرف می زنم اما من با وجود 27 بانک مخالفم چرا باید این تعداد بانک وجود داشته باشد. اگر بحث دور زدن‌تحریم‌هاست به صورت مقطعی بانک‌هایی درست شود که با بدنه اجتماعی برخورد نداشته باشند و تحریم ها را دور بزنید. وقتی دور زدید و تمام شد آن را جمع کنید.

وی عنوان کرد: اصلا نباید بانک به این معنا رشد کند. ما یک نظام واحد اقتصادی بانکی به اسم خزانه حکومت اسلامی داشته‌باشیم و این خزانه بدون چشمداشتی و نیت سودآوری به مردم تسهیلات اقتصادی دهد. اگر از این فضا دور شدیم مستقیم وارد فضای ربای می‌شویم. اگر بخواهیم این مشکل به صورت بنیادی برطرف شود باید بانک واحد داشته باشیم. بانک واحدنیز چشمداشتی مالی و سودآوری نداشته باشد و فقط به عنوان یک نهاد خدماتی فعالیت کند.

عضو پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور اظهار کرد: نباید بانک سراغ کارخانه زدن برود و پول وارد زمین کند، در واردات صادرات هزینه کند، بانک فقط صندوق است که خدمات ارائه می‌دهد و با تضمین های لازم این خدمات برگردانده شود. دریافت جریمه تاخیر و سود جایز نیست.

وی گفت: در اسلام رهن می‌گذارند و پول می‌گیرند. اگر فرد مورد نظر نتوانست پول را پس دهد مالی که رهن داده مشروع است اما اینکه 100 میلیون می دهند و شرط می کنند که اگر برگرداندی که هیچ اگر نه باید 120 میلیون بپردازی که این اشکال شرعی دارد.

سود بانک‌ها در تاخیر پرداخت مردم است
حجت الاسلام شمس اللهی تصریح کرد: در حقیقت سود بانک‌ها در این است که مردم تاخیر کنند. اولین کار این است که بانک ها به سمتی بروند که به بانک واحد اسلامی تبدیل شود و چشمداشت مالی در آن نباشد. عبور از این مرز رباست .

بانک نباید سود و منفعت مالی داشته باشد
عضو پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور ادامه داد: مسئله بعد اینکه گروه‌هایی که موظف هستند در حوزه بانک فعالیت کنند اولین گروه علما و روحانیون هستند. بزرگان باید به مبارزه با این جنایت عظیم بپردازند. ربا جنگ با خداست؛ علما جوشن دین هستند و باید از حریم دین دفاع کنند.

وی افزود: چطور علما در برهه های دیگر از زمان تجمع می کردند. چه اشکالی دارد بزرگان نیز در مورد مسائل مالی جامعه چنین کاری کنند. ما نیز راه می‌افتیم و متحصن می‌شویم که ربا جنگ با خداست  و از حکومت می‌خواهیم که ربا جمع شود. به غیر از این نمی‌شود. بانک ها اگر موجودیت خودشان را در خطر نبینند در مقابل احکام اسلام کوتاه نمی آیند. علما باید راه بیفتند، عمامه در بیاورند و متحصن شوند که یا ربا جمع شود یا شما جمع می شوید. خدا در قرآن اینگونه گفته است.

مردم سرمایه های‌شان را از بانک‌های ربوی خارج کنند
حجت الاسلام شمس اللهی با اشاره به آیه قرآن که گفته "فأذنوا بحرب من الله "گفت: وظیفه مردم این است که بانک ها را مجبور کنند نه اینکه اغتشاش و ناامنی ایجاد کنند. این کار در حکومت اسلامی اشتباه است به بانک‌ها اولتیماتوم دهند. اگر فقهای ما اعلام کردند که بانک ربوی نیست که هیچ اما اگر تا چند ماه دیگر این اتفاق نیفتاد مردم سرمایه های‌شان را از بانک بیرون بکشند .

وی ادامه  داد: بانک ها باید موجودیت خودشان را در خطر ببینند تا کوتاه بیایند،  غیر از این ممکن نیست بانک‌ها نه با گریه، نه با فتوا، نه با سلام و صلوات و نه تهدید درست نمی‌شوند؛ فقط باید وارد مبارزه عملی شد.

 ربا روز به روز باعث فاصله طبقاتی در جامعه می‌شود
عضو پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور اظهار کرد: باید فقها جلو بیایند مردم نیز پشت سرشان مبارزه در کنار حفظ امنیت داشته باشند. اگر بانک‌ها ببینند مردم یک باره هجوم بردند و تا سقف 10 میلیون تومان از حساب‌شان خارج کردند آن وقت است که بانک‌ها برای اصلاح نظام بانکی به دست و پای مردم و مراجع می‌افتند. در گذشته برای توجیه ربا کارهای مختلفی انجام می‌شد اما علما باید برای مردم تبیین کنند. رسانه ها تبیین کنند. در ربا روز به روز فاصله طبقاتی زیادتر می‌شود و فقیر روز به روز فقیرتر و پول دار روز به روز گردن کلفت تر .

حجت الاسلام شمس اللهی عنوان کرد: اگر می‌خواهیم به مردم آگاهی دهیم باید ملاحظات را کنار بگذاریم. نه اینکه همچون صدا و سیما اسم ربا در بانک را برداریم. احکام شرع ذبح ملاحظات ما شده است. بگذاریم بگوییم ربا حرام است و نباید پول، پول بیاورد.

رسانه های ما پشت سر حرف‌های مراجع بایستند
وی گفت: اگر قرارداد جعاله است، واقعا جعاله باشد. رسانه‌ها به میدان بیایند و نقش نظارتی خود را ایفا کنند. وقتی آیت الله جوادی آملی در مورد ربای بانک‌ها صحبت کرد دیگر باید رسانه ها اقدام کنند. رسانه های ما پشت سر حرف‌های مراجع بایستند.

عضو پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور اظهار کرد: تبیین از علما و ایجاد فضای اجتماعی از رسانه‌ها. وقتی این دو کنار هم باشند علما به میدان آمده‌اند و نیاز به رسانه دارد که ترویج شوند. با حضور این دو در کنار هم مسئله حل می شود.

حجت الاسلام شمس اللهی عنوان کرد: قرآن ربا را منع می‌کند حالا برخی‌ها بانک بسازند. یکی جمع می‌شود و 3 هزار میلیارد کلاهبرداری می کند. یکی هم 8 هزار میلیارد ریال از صندوق ذخیره فرهنگیان برمی دارد.

وی افزود: خدا گفته اگر کسی می‌خواهد ربا بگیرد بخدا اعلام جنگ کند. آیه‌ای به این تندی در قرآن غیر از این ندیدم. روایات ما در بحث ربا بسیار تند است. با این حال چرا مردم به بانک ها رغبت دارند چون که بانک ها در جامعه به عنوان نهاد اقتصادی حلال مشکلات جا افتاده اند.

امروز مردم را متقاعد کردن هزینه می برد

عضو پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور گفت: 38 سال است انقلاب کردیم و بانک به این ترتیب در جامعه ما جا افتاده. امروز مردم را متقاعد کردن هزینه دارد. باید علما به میدان بیایند. رسانه ها تلاش کنند تا مردم متقاعد شوند.

حجت الاسلام شمس‌اللهی افزود: ممکن است در جامعه شک و شبهه ایجاد شود. باید اعتراف کنیم که اینجا بانک ما اسلامی نیست. مردم کمک کنید با هم اینها را به کوتاه آمدن واداریم. مردم متقاعد شوند با ربای بانک‌ها مبارزه کنند. اسلام با دستگاه اقتصادی مخالف نیست با بانک مخالف نیست؛ اسلام می‌گوید بانک نظام منفعتی و سودآور نباشد.

وی تصریح کرد: صندوق محمدرسول الله اصفهان را  چه کسی زمین زد. صندوقی که یک‌درصد کارمزد می‌گرفت. وارد فضای سودآوری نشد و مردم سرمایه‌های‌شان را در آنجا می‌گذاشتند. چه کسی شایع کرد که رئیس بانک پول‌ها را برداشته و فرار کرده. بانک ها زیرپایش را خالی کردند.

عضو پژوهشکده امر به معروف و نهی از منکر کشور بیان کرد: اگر آن مدل ادامه پیدا می‌کرد،بانک‌ها نمی‌توانستند ادامه دهند. صندوق‌های دیگری نیز بودند. اکنون در قم صندوق قرض‌الحسنه دفتر تبلیغات وام می‌دهد. بدون یک ریال سود. فقط خدماتی عمل می‌کند. اینها مدل‌هایی هستند که تحقق داشتند. می‌شود بانک با ارائه خدمات منفعتی نداشته باشد.

 اولین اثر ربا بزهکاری اجتماعی است

وی به اثرات ربا در جامعه اشاره کرد و افزود: ربا در جامعه فاصله طبقاتی را زیاد می‌کند. وقتی زیاد باشد اولین اثرش بزهکاری اجتماعی است. برخی جرات جنایت ندارند. برخی تقوا دارند و سراغ این موارد نمی‌روند و 10 درصد آنها به خاطر این فاصله طبقاتی دست به بزه اجتماعی می زنند. اگر همین یک اثر ربا را در نظر بگیریم بزه اجتماعی در جامعه افزایش می یابد و آن وقت چگونه می توان این جامعه را جمع کرد.

حجت الاسلام شمس‌اللهی در پایان گفت: من همیشه می‌گویم فقط نزنند تو سر این دختر و پسرها. ربا جمع شود، جامعه عفیف می‌شود؛ هر چه هم محجبه درست کنیم بانک با ربا لشکر بی‌حجاب درست می‌کند.