لزوم تسریع در تنظیم طرح راهبردی مدیریت پسماند/ در حوزه پسماند 12 سال عقب ماندیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، اهمیت مدیریت پسماند، اعضای کمیسیون محیط‌ زیست، سلامت و ایمنی شورای شهر کرج را بر آن داشت تا با جدیت به این مقوله بپردازند. این کمیسیون با حضور اعضا، مدیرکل مدیریت بحران استانداری البرز، مدیر کل محیط زیست استان، معاون خدمات شهری کرج، رئیس سازمان مدیریت پسماند و مشاورین این سازمان در شهرداری کرج برگزار شد.

مدیریت پسماند لازمه کلانشهرهاست

سید امیرناصر هراتی، مدرس و مشاور جهاد دانشگاهی در حوزه مدیریت پسماند، ضمن ارایه آمار به روز دنیا گفت: یکی از مهمترین اقدامات در این طرح مدیریت در تولید پسماند است و دفن زباله در مرحله آخر قرار دارد. معمولاً در کشورهای پیشرفته، تولید پسماند بیشتر و درصد زباله خشک، بالاتر است.

وی در ارتباط با واژه طلای کثیف گفت: این واژه به اشتباه، متداول شده و تصور می شود بدون هزینه، درآمدزاست. اما درواقع جز 3درصد، بقیه برای شهرداری مشکل ساز شده. هرچه کشورها به سمت جداسازی از مبدا، اقدام کنند، درصد ساخت کمپوست بالا و درصد زباله سوزی کم می شود. چراکه طبق قوانین آنها سعی می شود فشار بر زمین کاهش یافته و زباله ای که می تواند به انرژی تبدیل شود در زمین دفن نمی شود.

هراتی در ارتباط با طرح های پیشنهادی شهر کرج، گفت: این طرح در برنامه 3 تا 5 ساله تدوین و نقطه گذاری می شود که طی این مدت بتوانیم به ترتیب به سمت کشورهایی که در این زمینه موفق عمل کردند، نزدیک شویم و با مساعدت مدیران شهری به سمت کشورهای پیشرو، انجام خواهد شد.

وی با اشاره به وضعیت زباله های موجود در شهر کرج، گفت: بیشتر زباله های موجود، غذایی و ارگانیک، پسماندهای خشک ارزشمند، پسماندهای خشک انرژیک و پسماندهای غیر ارزشمند  لجنی و شیرابه است.

هراتی با عنوان حدود 1200 تن پسماند تولید شده در مناطق 10 گانه شهر کرج، اظهار داشت: شرکت های بازیافت به دلیل تلفیق مواد خشک و تر زباله و همراهی زباله بیمارستانی، تمایل به استفاده از پسماند خشک ندارند.

وی افزود: در حال حاضر گروهی در حلقه دره که محل دفن زباله شهر کرج است، پسماند شهری را آنالیز می کنند لذا برای ارایه گزارش کامل و آمار دقیق، نیازمند فرصت بیشتر هستیم.

هراتی پیشنهاد کرد: خوب است نظارت استان را بر عهده یک نهاد قرار داده و در مدیریت پسماند، نظارت بر استان هم لحاظ شود چراکه نمی توان تنها این 10 ناحیه را مدیریت کرد لذا لازم است به لحاظ مسایل انسانی و زیست محیطی، مدیریت شهری به مدیریت استانی ورود کند.

وی در ارتباط با مدیریت پسماند با حداقل بودجه، گفت: مهمترین اقدام، تفکیک زباله از مبدا تولید است که باید فرهنگ سازی شود. دستور العمل وزارت کشور کافی نیست و نیاز به روزرسانی دارد.

این استاد دانشگاه در ارتباط با مدیریت پسماند با محوریت تبدیل به انرژی گفت: در این حوزه می توان با تهیه کوره های زباله سوز، نسبت به تولید انرژی اقدام کرد که در این حوزه، جذب سرمایه گذار نیز مطرح می شود.

هراتی به اهمیت تولید کمپوست اشاره کرد و گفت: تهیه کمپوست بسیار درآمدزاست اما در کشورهای پیشرفته این مرحله با حساسیت و وسواس بیشتری دنبال می شود چراکه در کشاورزی، از کودی استفاده می شود که صرفا گیاهی باشد و هیچ ماده دیگری در آن استفاده نشود در این صورت کمپوست مرغوب و معادل با طلای سیاه است. لذا تولید این ماده گرانبها از زباله شهر کرج به‌رغم هزینه بر بودن، جز آسیب به فضای سبز، سود دیگری نخواهد داشت.

این کارشناس در حوزه مدیریت پسماند، کاهش شیرابه و فشرده سازی زباله خشک را در کیفیت حمل و نقل مهم دانست و خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه مرکز حلقه دره گیرنده کل زباله استان است، تبدیل آن به فضای سبز در توسعه عمران، مطرح شده است که باید در دستور کار قرار بگیرد. با توجه به زیبایی رودخانه و زمین های کشاورزی، باید این اتفاق در آن ایجاد شود.

در مدیریت پسماند 12 سال عقب ماندیم

حسین محمدی، رئیس کمیسیون محیط‌ زیست، سلامت و ایمنی شورای شهر کرج، اظهار داشت: جبران 12 سال عقب ماندگی در حوزه پسماند در وهله اول، نیازمند تنظیم طرح راهبردی و عملیاتی در مدیریت این حوزه است.

محمدی با اشاره به قانون مدیریت پسماند سال83 و  آیین‌نامه‌ آن در سال 84، برنامه‌ی چهارم و پنجم، گفت: فرایند "تفکیک از مبدأ، 100 درصد بازیافت، دفع ممنوع" فرمولی است که مشاوران شهرداری باید در تنظیم طرح راهبردی و عملیاتی مدیریت پسماند باید به آن توجه ویژه داشته باشند.

این عضو شورای شهر با یادآوری اینکه یکی از مشکلات مدیریت پسماند، عدم تدوین برنامه جامع و طرح تفصیلی مدیریت پسماند است گفت: مقرر شده شهرداری نسبت به تهیه این طرح اقدام کند. لذا در وهله اول، نیازمند تنظیم طرح راهبردی و عملیاتی در مدیریت این حوزه است که طی دو ماه باید انجام شود.

 وی با بیان اینکه تنظیم طرح تفصیلی مدیریت پسماند باید در10  سال گذشته انجام می شد تاکید کرد: رویکرد سازمان بازیافت در تهیه طرح و راهبردی و عملیاتی باید مشخص گردد.

محمدی در ادامه با ذکر ضرورت برنامه ریزی در فرآیندهای پسماند بیان کرد: تفکیک از مبدأ، جمع‌آوری،  بازیافت و درنهایت، دفع باید استراتژی مشخصی داشته باشند.

محمدی همچنین بر تهیه بسته‌ی پیشنهادی اقتصادی در حیطه‌ سرمایه‌ گذاری تأکید کرد و نیز از مشاوران منتخب از تربیت مدرس خواست بررسی سناریوی کوچ از حلقه ‌‌دره را در دستورکار قرار دهند.  

فرهنگ سازی در مدیریت پسماند لازم است

رحیم خستو در این باره گفت: اگر می خواهید آدم ها و محلات را بشناسید، به راحتی می توان از نوع زباله هایشان، آنها را شناخت. زباله تولید شده در مناطق متفاوت است لذا نیاز است در مجموعه های سیاسی و اجتماعی، صورت بگیرد.مهمترین مشکلی که در ایران مطرح است، فنی و تخصصی بودن در بعضی مسایل است.

خستو به تفکیک از مبدا به عنوان مهمترین بخش مدیریت پسماند اشاره کرد و گفت: مسئولین با مطرح شدن طلای کثیف در صدد فتح خیابان ها و سطل های زباله شدند تا نصیبی از درآمدش داشته باشند درحالی که کارکرد سنتی، تفکیک صورت می گرفت.

وی تشویق مردم در فرهنگ سازی تفکیک زباله را مهم دانست و گفت: اگر قرار باشد انتقال زباله هزینه بر باشد، شهروندان پول زباله تولیدی را پرداخت می کنند اما دریافت هزینه ماهیانه که عرف شده، درست نیست لذا لازم است در بحث فرهنگی، کمیسیون فرهنگی وارد شود و با هزینه کردن در تغییر سبک زندگی، آموزش فرهنگ، می تواند به این حوزه کمک های بسزایی داشته باشد.

تفکیک زباله نیازمند خلاقیت است

سارا دشتگرد، دبیر کمیسیون محیط زیست، سلامت و ایمنی، با تاکید بر آموزش تفکیک زباله از مبدا، گفت: برای تفکیک زباله نیازمند خلاقیت است. بعضی از شهرداری ها سالها پیش با تحویل سطل های زباله مخصوص، نسبت به دریافت زباله های تولیدی تفکیک شده، اقدام می کرد و این ترفندی برای جلوگیری از دزدیدن زباله های خشک است که خود مردم بدون هزینه در اختیار شهرداری قرار می دهند.

وی با اشاره به کشورهای پیشرفته اروپایی، اظهار داشت: طبق آمار ارایه شده این کشورها، تنها یک درصد از زباله دفن می شود اما در کشورهای دیگر اروپا، 99درصد ضایعات، دفن می شود.

دشتگرد به معایب دفن زباله اشاره کرد و گفت: این مساله منجربه تغییرات زیست محیطی خواهد شد بنابراین به جای تغییر محل دفن زباله، بهتر است به فکر فرهنگ سازی و پویا کردن بازیافت زباله بود. می تواند این فرهنگ سازی نه تنها از منازل مردم که از کارخانه های تولید محصولات انجام شود.

کل فرایند زباله بررسی شود

عباس زارع، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر کرج در ارتباط با تدوین برنامه راهبردی طرح جامع، گفت: برای این موضوع لازم است از محل تولید زباله، جمع آوری و انتقال، برنامه ریزی کرد و بعد به پردازش زباله، پرداخت.

زارع با طرح یک پیشنهاد به کمیسیون محیط زیست و شهرداری، گفت: روی حلقه های مختلف فرایند، کار شود و شاید کمیسیون های دیگر فرهنگی و عمرانی شورا هم بتوانند کمک های خوبی در این زمینه داشته باشند.

 نیازمند‌ امکانات

اکبر سلیم نژاد، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر کرج، گفت: در موضوعات اجتماعی و فرهنگی، دستیابی به نتایج دلخواه زمانی صورت پذیر خواهد بود که در موازات آن، امکاناتمورد نیاز نیز به مردم ارائه شود.

 سلیم نژاد،بیان داشت: تا زمانی‌که ما مسئولان امکانات لازم را برای شهروندان مهیا نسازیم، فرهنگ سازی و آموزش در رابطه با موضوعات مختلف بی نتیجه خواهد‌ماند، چرا که دسترسی به برخی امکانات برای گروهی از شهروندان به دلایل مختلف از جمله اقتصادی، غیر ممکن است.

جابجایی حلقه دره کارشناسی شود

فردین حکیمی، مدیر کل حفاظت و محیط زیست استان، گفت: لازم است برنامه عملیاتی در دو بخش، یکی جمع آوری پسماند در شهر کرج و در بخش دوم در محل دفن حلقه دره نیز برنامه مشخصی را طراحی و اجرا کرد.

وی با یادآوری مشخص شدن وضعیت فرودگاه پیام به لحاظ همجواری با این منطقه، خاطرنشان کرد: باید مشخص شود برنامه این طرح برای حلقه دره یا محل دفن دیگر است. همچنین با توجه به هزینه های زیادی که برای کنترل شیرابه انجام شده، چه عملکردی در این زمینه در نظر گرفته شده است.