مراسم گندم کوبی با نوای موسیقی مذهبی در شبانکاره برگزار شد

به گزارش خبرنگار ایلنا از بوشهر، مردم شبانکاره در روزهای پایانی ماه صفر و همزمان با شهادت پیامبر اکرم (ص)، مراسمی تحت عنوان گندم‌کوبی و حلیم‌پزان را برگزار می‌کنند که به‌گفته اهالی این شهر بیش از صد سال پیش در قلعه ملک منصورخان شبانکاره‌ای انجام می‌شده است. مراسم گندم‌کوبی، آئین قدیمی بوده و ریشه در فرهنگ و آداب مردم مناطق جنوب کشور و به‌ ویژه شبانکاره دارد.

 مردم شبانکاره از پیر و جوان، خرد و کلان، همه و همه برای برگزاری این مراسم حضور به هم می‌رسانند تا گندم‌ها را کوبیده و حلیم را با نیت برآورده‌ شدن حاجاتشان هم بزنند و به‌ گونه‌ایی زیبا، نشاط معنوی و روحی را در این مراسم آئینی-مذهبی متجلی می‌کنند.

«بی‌بی خدیجه»، بانوی هفتاد ساله شبانکاره‌ایی می‌گوید: از زمانی که دختربچه بودم این مراسم، آخر ماه صفر در شبانکاره برگزار می‌شد. آن‌زمان، گندم را در هاون‌های بزرگ می‌ریختند و خرد می‌کردند و دیگ‌های حلیم را بار می‌گذاشتند. صبح که حلیم آماده می‌شد، آنرا بین اهالی تقسیم می‌کردند. او می‌گوید که این سنت قدیمی را از نیاکان مان به یادگار داریم و آن را هر سال برگزار می کنیم. ملک منصورخان شبانکاره ای آخرین حاکم سلسله ی خوانین شبانکاره متوفی دهه 50 خورشیدی همچنین بانی اجرای این مراسم در شبانکاره بوده اند.

علیرضا رمضانی، پژوهشگر و نویسنده کتاب شبانکاره که شرح مراسم گندم‌کوبی شبانکاره را به سازمان میراث فرهنگی برای ثبت میراث ناملموس ملی ارائه کرده است در گفتگو با خبرنگار ایلنا گفت: این مراسم آئینی-مذهبی در استان‌های دیگر نیز انجام می‌شود ولی نه به این سبک و شیوه که خاص شبانکاره است.

رمضانی ادامه داد: این مراسم ابتدا با چاووش‌خوانی و خیساندن گندم‌ها و برپا کردن دیگ‌های آب جوش بروی آتش آغاز می‌شود. اهالی آماده می‌شوند و چهار نفر به‌ وسیله چوب‌هایی به‌نام »دسته «در هاون‌های چوبی می‌کوبند تا خرد شود و پوست آن جدا شود. این ضربات با فواصل نیم‌ثانیه‌ایی و ضربدری ( دو به دو) توسط افراد زده می‌شود. از نظر بعد موسیقایی، شما نوعی موسیقی کار را هنگام کوبیدن گندم می‌شنوید که بیشتر برای هماهنگی و نظم در زدن ضربات دسته به‌روی گندم‌هاست. اینکار همراه با چاووش‌خوانی و خواندن اشعار محلی- مذهبی ادامه دارد تا زمانی‌که همه گندم‌هایی که قبلا خیس شده خرد ‌شده و در دیگ‌های آبجوش ریخته شود. پس از آن تا هنگام سحر مشغول هم‌زدن می‌شوند تا حلیم برای تقسیم بین اهالی شهر آماده شود.

وی درباره قدمت این مراسم نیز گفت: بانی این مراسم ملک منصورخان شبانکاره‌ایی بوده که کل گندم این مراسم را برای پخت حلیم تامین می‌کرده است و با کمک اهالی شهر، شب بیست‌و‌هشتم ماه صفر حلیم را آماده می‌کردند.

رمضانی در پایان یادآور شد: مراحل اداری ثبت میراث ناملموس ملی این مراسم انجام شده و قرار است تا اواخر هفته آینده به‌نام شبانکاره ثبت شود.

گزارشگر: مهرآفرین زیارتی

عکاس: مهرداد عوض پور