در مراسم اختتامیه هفته منابع طبیعی مطرح شد:
انتقاد از نبود مرکز مانیتورینگ منابع طبیعی در کشور/با حمایت جدی از سرخوردگی فارغ‌التحصیلان منابع طبیعی جلوگیری شود
معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با انتقاد از کم‌توجهی به حوزه منابع طبیعی و محیط زیست، تأکید کرد که نبود مرکز مانیتورینگ قوی در این بخش، نشانه ضعف ساختاری است.
به گزارش خبرنگار ایلنا از البرز، رسول اشرفی‌پور، معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور در مراسم اختتامیه هفته منابع طبیعی و روز پژوهش که در دانشکده منابع طبیعی برگزار شد با انتقاد از وضعیت مدیریت منابع طبیعی در کشور، اظهار داشت: سیاست‌گذاری‌های نادرست و کم‌توجهی به این حوزه باعث شده که حق و سهم منابع طبیعی و محیط زیست ادا نشود.
وی با اشاره به اهمیت فناوری‌های نوین در پایش منابع طبیعی، افزود: امروز در بسیاری از بخش‌های کشور مراکز مانیتورینگ پیشرفته‌ای ایجاد شده، اما سؤال اینجاست که چرا بخش منابع طبیعی و محیط زیست هنوز چنین مرکز مجهزی ندارد؟ با وجود تأکیدات قانونی در برنامه‌های پنج‌ساله توسعه، این موضوع همچنان مغفول مانده است.
جنگلبان نباید نیروی شرکتی باشد
اشرفی‌پور یکی از مشکلات جدی حوزه حفاظت از منابع طبیعی را وضعیت نیروهای حفاظتی دانست.
وی همچنین خواستار ارتقای وضعیت نیروهای حفاظتی شد و ادامه داد: جنگلبان و محیط‌بان نباید نیروی شرکتی باشند. این نیروها باید به‌صورت رسمی در ساختار سازمانی تعریف شوند تا انسجام سازمانی در بخش حفاظت تقویت شود. در حال حاضر، بسیاری از ۵۲۰۰ نیروی حفاظتی کشور، ارتباط شرکتی دارند و این وضعیت، هم امنیت شغلی آن‌ها را تهدید می‌کند و هم تعهد سازمانی آن‌ها را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.
نیروهای حفاظتی مهارت لازم را کسب نکردند
این مسئول همچنین مهارت‌آموزی نیروهای حفاظتی را مهم دانست و افزود: امروز نیروهای حفاظتی از نظر مهارت و تجربه با نیروهای دو دهه قبل قابل مقایسه نیستند. متأسفانه به دلیل نبود برنامه‌ریزی مناسب و عدم ثبات شغلی، مهارت‌افزایی در این حوزه به درستی انجام نشده است.
معاون امور جنگل در پایان، بر ضرورت ایجاد شبکه‌ای از مراکز مانیتورینگ پیشرفته تأکید کرد و گفت: اگر می‌خواهیم حفاظت از منابع طبیعی را ارتقا دهیم، باید شرایط استخدامی نیروهای حفاظتی را بهبود بخشیم، مهارت‌های آن‌ها را افزایش دهیم، تجهیزات لازم را تأمین کنیم و از فناوری‌های نوین برای پایش منابع طبیعی و تغییرات اقلیمی بهره بگیریم.
جذب نیروهای متخصص منابع طبیعی و محیط زیست جدی گرفته شود
علی سلاجقه، رئیس سابق سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این مراسم با انتقاد از کم‌توجهی به حل مشکلات حوزه منابع طبیعی و محیط زیست، بر لزوم استفاده از فناوری‌های نوین، جذب نیروهای متخصص و ارتباط مؤثر دانشگاه با بخش اجرا تأکید کرد.
استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران و رئیس اتحادیه انجمن‌های علمی منابع طبیعی و محیط زیست با اشاره به چالش‌های اساسی این حوزه گفت: حل مشکلات منابع طبیعی و محیط زیست کشور، به سه عامل تهدید، حتمی بودن مشکلات و تبانی برخی جریان‌ها بستگی دارد.
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران گام‌های بزرگی در این زمینه برداشته است، افزود: با این حال، تغییر اقلیم به عنوان یک ابرچالش جهانی، شرایط را برای کشور ما پیچیده‌تر کرده است. مردم انتظار دارند که این مسائل به‌درستی مدیریت شود و ما نیز باید پاسخگوی نیازهای آن‌ها باشیم، نه اینکه فقط هشدار بدهیم که با تغییر اقلیم، آب و رودخانه‌ها از بین می‌روند.
انتقاد از کم‌توجهی به منابع طبیعی فراتر از جنگل‌ها
سلاجقه تأکید کرد که نباید منابع طبیعی را صرفاً به جنگل و درختان محدود کرد، بلکه این حوزه شامل آب، خاک، هوا و تنوع زیستی نیز می‌شود.
وی اظهار داشت: کشور ما یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان از نظر تنوع زیستی است، اما متأسفانه در سیاست‌گذاری‌ها، این مسئله کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
لزوم ارتباط دانشگاه با بخش اجرا
استاد دانشگاه تهران با انتقاد از عدم ارتباط مؤثر بین دانشگاه و بخش اجرایی کشور گفت: دانشگاه‌ها باید نقش دیده‌بان اصلی مشکلات مردم را ایفا کنند و فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی باید در بطن کارهای اجرایی قرار بگیرند. اما متأسفانه در بسیاری از دانشگاه‌های ما هنوز همان درس‌های قدیمی تدریس می‌شود و ارتباطی میان پژوهش و نیازهای واقعی کشور وجود ندارد.
وی در ادامه با اشاره به تجربه خود در سازمان منابع طبیعی کشور اظهار داشت: در سال‌های ۸۸ تا ۹۱، قرار بود ۳۳۰۰ دانش‌آموخته منابع طبیعی و محیط زیست جذب شوند، اما این اتفاق به‌طور کامل محقق نشد. در حالی که کشور همچنان با کمبود نیروهای متخصص مواجه است، بسیاری از فارغ‌التحصیلان این حوزه دچار سرخوردگی می‌شوند.
کمبود نیرو و عدم جذابیت رشته‌های محیط زیستی
سلاجقه با انتقاد از وضعیت جذب نیرو در این حوزه گفت: در حالی که دنیا به‌شدت به متخصصان منابع طبیعی و محیط زیست نیاز دارد، در کشور ما این رشته‌ها جذابیت لازم را ندارند. دانشجویانی که حتی در دانشگاه‌های معتبر مانند تهران پذیرفته شده‌اند، پس از فارغ‌التحصیلی با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شوند.
چالش‌های بین‌المللی و نقش دانشگاه‌ها
وی با اشاره به اینکه چالش‌های محیط زیستی مانند گرد و غبار، بیابان‌زایی و بحران آب بر زندگی مردم تأثیر مستقیم دارند، اظهار داشت: دانشگاه‌ها باید در این زمینه نقش پررنگ‌تری ایفا کنند. در حالی که در برخی استان‌های کشور مانند خوزستان و هرمزگان، مشکلات زیست‌محیطی به وضعیت بحرانی رسیده، باید از ظرفیت علمی دانشگاه‌ها برای حل این بحران‌ها استفاده کرد.
سلاجقه در پایان تأکید کرد که برای حل بحران‌های محیط زیستی کشور، باید ارتباط دانشگاه با بخش اجرا تقویت شود، از فناوری‌های نوین استفاده گردد و جذب نیروهای متخصص جدی گرفته شود.
وی خواستار برنامه‌ریزی دقیق برای جلوگیری از سرخوردگی فارغ‌التحصیلان این حوزه و افزایش نقش آن‌ها در حل مشکلات منابع طبیعی کشور شد.
تقدیر از پژوهشگر برتر منابع طبیعی
در این مراسم از بهرام بهرامی رشید، مدیر روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز، به‌عنوان پژوهشگر برتر منابع طبیعی تقدیر شد.
وی دو کتاب با موضوع «گیاه‌پزشکی مرتع» و «گیاه‌پزشکی جنگل» تألیف کرده است.
