ایلنا گزارش می‌دهد؛
اره موتوری‌ها جان جنگلهای فارس را گرفتند / این بار ۳۵ اصله بلوط قربانی منفعت طلبی شدند/یک فعال محیط زیست؛ جواب کنشگران محیط زیست، انگ زدن نیست!
اَره موتوری سودجویان، جان ۳۵ اصله درخت بلوط بی‌پناه و بی‌گناه در جنگلهای زاگرس واقع در شهرستان سپیدان استان فارس گرفت تا منفعت شخصی یک کارخانه دار متمول دوچندان شود، اتفاقی که دوباره زخمی عمیق بر پیکره میراث طبیعی زاگرس گذاشته است.
به خبرنگار ایلنا، خبرها حاکی از کُند شدن نبض حیات جنگلهای بلوط سپیدان است، صدای کوه خواری و جنگل خواری دوباره به گوش رسانه‌ها رسیده است، ماجرایی که در سایه نبود نظارت کافی، نبض حیات طبیعی این استان را دچار اختلال کرده و بلوط‌ها دسته جمعی در حال ناپدید شدند.
قطع سریالی درختان چند صدساله بلوط در فارس ماجرای تازه‌ای نیست، هر روز از گوشه و کنار این استان خبر نابودی سرزمین به گوش می‌رسد، برخی از منابع محلی و مردمی متهم این قتل و عام درختان جنگلی را متولیان امر می‌دانند.
آنان مدعی‌اند که در یک حرکت کاملاً غیرقانونی و در روز روشن و کاملاً آشکارا اقدام به تخریب و تسطیح مسیر برای سهم خواهی هر چه بیشتر یک کارخانه دار متمول شده است.
به گفته دوستداران محیط زیست، در این عملیات، حدود ۳۵ اصله درخت بلوط کهنسال چهارصد ساله، پاکتراشی، دفن و کاملاً از بین رفته و در اثر این خاکبرداری و تسطیح، ریشه‌های درختان بلوط زیادی هم عریان شده است.
یکی از کنشگران محیط زیست در این باره می‌گوید: ترانشه‌های سه متری پس از اتمام جنگل کُشی، به ریشه‌های درختان بلوط مجاور جاده‌سازی خود هم رحم نکردند و با عریان کردن رگ‌های حیاتی شان زوال شان را رقم زدند.
بهمن ایزدی، در گفت و گو با خبرنگار ایلنا می‌افزاید: دوباره جنگلهای پُرتراکم شهرستان سپیدان طعمه اره برقی شده‌اند.
این فعال محیط زیست، عمر درختان منطقه شول در شهرستان سپیدان را چهارصدساله می‌داند و بیان می‌کند؛ این ترانشه‌ها باعث شده تا صدها اصله بلوط کهنسال قطع و تنه‌هایشان زیر خروارها خاک مدفون شود.
ماجرای زوال یک جنگل
به ادعای او؛ در واکاوی‌های صورت‌گرفته مشخص شده که مجری طرح یکی از کارخانه داران متمولی است که در منطقه مذکور چهار واحد کارخانه در عرصه‌ای ۱۰ هکتاری دارد و با مراودات خود توانسته ۵۰ هکتار دیگر از جنگلهای پر تراکم در مجاورت کارخانه اش در اختیار بگیرید و به محدوده طرح سرمایه‌گذاری خود بیافزاید.
ایزدی مدعی است: این سرمایه گذار به دنبال این است تا با احداث جاده دسترسی و جنگل کُشی در سپیدان، کار دیوار کشی این مقدار محدوده را به سهولت انجام و به نظر می‌رسد که در ابتدا با در اختیار داشتن بازه زمانی حدوداً دو هفته‌ای اقدام به قطع درختان تنومند بلوط از ناحیه کُنده کرده و پس از آن تنه‌های درختان به محلی دور از دید مردم انتقال داده شده و در مسیر این جاده سازی، تمامی خاک‌های برداشت شده بر روی باقیمانده درختان قطع شده ریخته شده تا مردم نبینید.
رئیس هیئت مدیره تشکل غیردولتی طبیعت زاگرس سبز، اظهار می‌کند که به موازات این مسأله، همه دوستداران محیط زیست از این جنگل کُشی‌هایی که توسط کسی که نیازمند هم نبوده، ناراحتند.
ایزدی معتقد است؛ رویکردهای تصرف عرصه‌های جنگلی با دیدگاه‌های اقتصادی متفاوت است و گاهی ممکن است فردی برای کاشت جو و صرفه اقتصادی خود اقدام و رفته رفته موقعیت مالکانه برایشان ایجاد و درآمدی برایشان داشته باشد، که این اقدام به قطع درختان منجر و بخاطر شرایط بد اقتصادی و ضعف فهمی که از اثرگذاری رویشگاه‌ها در عرصه زیست بوم دارند، اتفاق بیافتد، اما این اقدامات توسط شرکتی با ثروت مالی هنگفت که ۵۰ هکتار عرصه برای او هیچ است و می‌تواند در اراضی که توان اکولوژیکی آن از دست رفته با نظر سازمان های زیرربط که احداث کارخانه در آنجا بلامانع است مجوز بگیرد و کارخانه احداث کند، تعجب برانگیز است چرا که بدون دریافت مدرک و موافقتی از سوی متولیان منابع طبیعی، شروع به از بین بردن جنگلی می‌کند که خودشان هم نیک می‌دانند استمرار نفس کشیدن‌مان به سلامت درختان و رویشگاه‌های زاگرس متصل است.
او ابراز می‌کند: سودجویان این موضوعات را به خوبی می‌دانند اما نمی‌دانیم چرا با توجه به ارزش‌های حیاتی ایران بویژه در زاگرس، دست به چنین جنایتی می‌زنند؟ چه خبر است که باسواد و بیسواد، دارا و ندار همه به جان منابع طبیعی افتاده و تراژدی غمبار ویرانی زاگرس را رقم زده‌اند.
طرح‌های دهان پُر کن و زمین خواری‌های کلان
این کویرشناس می‌افزاید: رودخانه‌ها، تالاب‌ها و آبخوان‌ها را خشکاندند و تحت لوای طرح‌های دهان پُرکن که انتهای آن به زمین خواری‌های کلان می‌رسد، به دنبال تسلط مالکانه بر روی زمینهای منابع ملی هستند تا به ارزش افزوده برسند، با همین نگاه بود که ما بهترین جنگل های‌مان را از دست دادیم و مناطق مرتعی‌مان ویران و منابع آبی‌مان هم به تاراج رفت.
ایزدی می‌گوید: وقوع جنگل کشی‌های بی‌ضابطه، ریشه در عملکرد مدیران ضعیفی دارد که فهم بالایی در خصوص ارزشمندی استوانه‌های پایداری و منابع حیاتی در رویشگاه‌ها، ندارند.
این کنشگر محیط زیست اذعان می‌کند: بارها گفته‌ایم که سازمان محیط زیست و منابع طبیعی دو سازمانی ارزشمندند که حدود ۹۰درصد از مناطق ایران تحت مدیریت حفاظتی منابع طبیعی و حدود ۱۰ درصد در دست سازمان محیط زیست است، اگر قرار است در این سازمان‌ها مدیری انتخاب شود باید از دیدگاه تخصصی این سازمان ها انتخاب شوند تا دارای علم و تجربه کافی باشند.
او تصریح می‌کند: مدیران ضعیف دست پرورده محافل سیاسی هستند که با بکار گیری افراد فاقد دانش لازم، نابودی سرزمین را رقم زدند تا از قِبَل آن‌ها به منافع خودشان برسند.
جواب کُنشگران محیط زیست، اَنگ زدن نیست!
قاچاق چوب در فارس، نبود تجهیزات برای صیانت از عرصه‌های جنگلی از دیگر مواردی است که این کنشگر محیط زیست به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: برای این نقیصه‌ها در فارس تصمیم مناسبی گرفته نشده و حتی به نظر می‌رسد به فکر راه چاره هم برای حل این چالش‌های زیستی نیستند و شوربختانه این مدیران نتوانستند چندان با مردم هم تعامل کنند تا در مواقع بحران و در زمان کمبود اعتبارات دست به دامان آن‌ها شوند.
این فعال محیط زیست متذکر می‌شود؛ چه کسی باید به داد منابع طبیعی فارس برسد؟ قاچاق چوب در منطقه سپیدان به وفور دیده می‌شود، اما در کمال تعجب می‌بینیم پس از دستگیری قاچاقی با دوتن چوب قاچاق در دادگاه پرونده او ۲۰۰ کیلو گزارش می‌شود که مستندات آن موجود است.
او به فارس کم بارش هم اشاره می‌کند و می‌گوید: چرا با وجود توده هوای سرد و آسمان ابری، بارانی در این استان نمی‌بارد؟ چون در همه آتش سوزی‌هایی که با اغماض منابع طبیعی در فارس رخ داد، نظام رطوبتی از سطح زمین گرفته شد.
روند تقابل با متخلفان حوزه سرزمینی واکاوی شود
در این باره سیروس زارع هم معتقد است که تخریب عرصه‌ها سالیان سال است که صورت می‌گیرد و هر بار کنشگران به تخریب‌ها واکنش نشان داده‌اند و مدیران هر بار در اظهاراتشان از پیگیری‌های قانونی خبر داده اند، اگر چنین است، چرا تخریب‌ها تداوم دارد؟
این فعال محیط زیست تصریح می‌کند: اگر چنین است، چرا برخورد قضایی متولیان از پاسخ شفاهی مدافعان زیستی فراتر نمی‌رود؟ شوربختانه اگر تشکیل پرونده‌ای از تخلفات زیستی در مراجع قضایی هم ارائه شود، چندان متناسب با واقعیت و وسعت تخریب نیست.
زارع، با ذکر این نکته که معمولاً دستگاه متولی در پیچ و خم‌های پیگیری از ادامه روند تا صدور حکم و مجازات برای متخلفان منصرف می‌شود و مجازات و جرایم احتمالی تخلف را در قیاس با تخلف انجام شده ناچیز می‌بیند و همین دلیل اصلی استمرار تخلف‌های زیستی پر شماری است که سالهاست شاهدیم.
او بر ضرورت واکاوی روند تقابل با متخلفان حوزه سرزمینی تاکید می‌کند و می‌افزاید: نظارت کافی و لازم در تمام سیر مراحل پرونده تا حصول نتیجه نهایی، شفافیت متولیان و اطلاع‌رسانی در مواجه با متخلفان و اعلام نتیجه نهایی به جامعه که خود نیز به نوعی عامل مهم در راستای بازدارندگی تخلف است، می‌تواند به نجات طبیعت از دست سودجویان و مایه امید در میان دوستداران محیط زیست شود.
زارع، عنوان می‌کند: اگر قوانین موضوعی کافی نیست، اصلاح قانون در دستور کار قرار گیرد، یا ضمانتی در راستای قوانین موجود نیست، باید ضعف‌های موثر بر اجرای قانون برطرف شود.
سازمان بازرسی کشور به چالش‌های منابع طبیعی فارس ورود کند
علی شیر الله وردی، مسئول کارگروه مطالبه گران محیط زیست استان فارس هم در ارتباط با این پیشامد تلخ زیستی در شهرستان سپیدان استان فارس به خبرنگار ایلنا می‌گوید: چگونه می‌توان پذیرفت که در فاصله کمتر از یک کیلومتری تا جاده اصلی به مدت ۱۰روز دستگاه‌‌های بیل مکانیکی عملیات تخریب جنگلهای شول را انجام دهند و متولیان نبینند؟
او بیان می‌کند: در واقعه اخیر قطع درختان بلوط سپیدان آمارهای غلط به مراجع قضایی داده شده (۳۵ اصله درخت) که می‌طلبد سازمان بازرسی کل کشور به این موضوع ورود کرده تا حقیقت آشکار شود.
عضو موسسه زیست محیطی روستا گل ورجین می‌افزاید: مگر محدوده جنگلی سپیدان چقدر است که منابع طبیعی از این تخریب‌ها به موقع مطلع نشده است؟
مطالبه گران منافع شخصی ندارند
او می‌گوید: در فارس برای سرمایه داران فضای واگذاری زمین فراهم است و دست ردی به سینه‌شان زده نمی‌شود، تنها اندک شمار افرادی که به دنبال راه اندازی اشتغال و در به در گرفتن تسهیلات از بانک‌ها هستند، صاحب زمین نمی‌شوند.
این فعال محیط زیست متذکر می‌شود: ما بعنوان مطالبه گران زیستی هر کجا مشکلی ببینیم بدون اغماض بیان می‌کنیم چون هیچگونه منافع و غرض شخصی با کسی نداریم، البته در این راه هم سستی‌های زیادی کرده‌ایم که حالا کار بدین جا رسیده است!
الله وردی به موضوع رونق کارگاههای تولید زغال در سیمکان جهرم هم گریزی می‌زند و می‌گوید: جنگلهای این منطقه محل تغذیه کارگاههای زغالی شده است که در سایه نبود نظارت بر حیات جنگلها، درختان قلع و قمع می‌شوند.
متخلف بازداشت و ماشین آلات توقیف شده است
در همین رابطه، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس نیز در گفت و گو با خبرنگار ایلنا با اشاره به قطع درختان بلوط کهنسال سپیدان اظهار می‌کند: در هفته‌های اخیر، اشخاصی بدون کسب مجوز قانونی مبادرت به تسطیح و احداث جاده در منطقه شول سنگر از توابع شهرستان سپیدان انجام دادند که منجر به قطع ۳۵اصله درخت و سرشاخه از گونه بلوط شده است.
حجت الله مرادی می‌افزاید: در همین راستا مامورین منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان سپیدان پس از اطلاع از این موضوع در محل حضور و از هرگونه فعالیت جلوگیری و کلیه تجهیزات توقیف شده است.
او اعلام می‌کند: فرد متخلف به مراجع قضایی معرفی و بلافاصله بازداشت و پرونده این تخلف در مراجع قضایی در حال رسیدگی است.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس متذکر می‌شود: خط قرمز مامورین حفاظت از منابع طبیعی استان فارس، جلوگیری از تخریب و تصرفات عدوانی و همچنین جلوگیری از قطع حتی یک اصله سرشاخه است.
مرادی تصریح می‌کند: این موضوع با جدیت مراجع قضایی و انتظامی دنبال و با متخلفین برابر قانون برخورد قاطع می‌شود.
این مقام مسئول ابراز می‌کند: از مردم طبیعت دوست فارس خواهشمندیم تا همچون گذشته در حفاظت از منابع ملی با این اداره کل همکاری کنند و با مشاهده هر گونه تخلف، تخریب، تصرف و قطع درختان، بلافاصله با تلفن گویای ۱۵۰۴تماس حاصل نمایند.
گزارش: آمنه سپهر
