در گفت‌وگو با ایلنا عنوان شد؛
نبود امکانات تئاتر در استان قزوین آغاز یک درگیری بی‌نتیجه است
عدم استفاده از ظرفیت‌های موجود در سایه بی‌توجهی مسئولین
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان قزوین با اشاره به نبود امکانات مناسب برای اجرا در شهرهای اطراف گفت: به دلیل نبود امکانات، هنرمندان هنرهای نمایشی آن مناطق مایل هستند آثار خود را در شهر قزوین و تنها سالن آن یعنی علامه رفیعی به روی صحنه ببرند و همین آغاز یک درگیری بی نتیجه است.
به گزارش خبرنگار ایلنا در قزوین، نظریه خاستگاه تئاتر بر آن است که تئاتر از دل اسطوره و آیین درآمده است، از هنگامی که برای اجرای آیین‌ها متنی تهیه شده آنچه امروز تئاتر می‌نامیم، زاده شد. تئاتر آموزش می‌دهد، ارشاد می‌کند، سرگرم می‌کند و نیز در راه کشف جهان و انسان و الهام بخشیدن به تماشاگران گام برمی‌دارد و همواره با انسان بوده است. فرهنگ‌های مختلف با تئاتر رفتار گوناگونی داشته‌اند. گاه به داشتن آن افتخار می‌کردند، گاه تئاتر را عامل فساد جامعه دانسته و طردش می‌کردند.
تئاتر در استان قزوین از جایگاه خوبی برخوردار بوده، برای بررسی جایگاه استان در این حوزه و وضعیت کنونی قزوین به سراغ کیوان حبیبی (رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان قزوین) رفته و با او در این باره گفتگو کردیم.
به تاریخ پیوستن سالن‌های تئاتر قزوین
حبیبی درباره جایگاه تئاتر در قزوین گفت: دهه ۶۰ شهر قزوین به واسطه داشتن پشتوانه قوی در تئاتر قبل از انقلاب دارای ۵ سالن تئاتر بود.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان قزوین ادامه داد: سالن تئاتر هلال احمر و ۴ سالن دیگر که در 4 مدرسه به نام‌های پاسداران، محمد قزوینی، رفیع و رهنما قرار داشت، سالن‌های قزوین بودند؛ اما به غیر از سالن مدرسه رهنما که بعد از انقلاب به مجاهدین اسلام تغییر نام داد سالن‌های دیگر تخریب شدند و به تاریخ پیوستند.
وی عنوان کرد: سالن تئاتر هلال احمر یا شیر خورشید که در خیابان هلال احمر و کنار موزه فعلی شهر قزوین توسط روس‌ها در جنگ جهانی دوم ساخته شده بود، در اوایل دهه ۸۰ خورشیدی و توسط سازمان میراث فرهنگی وقت شهر قزوین تخریب شد.
به گفته این هنرمند قزوینی جالب اینجا است که هیچکس تا به امروز پیگیری دقیقی از این اتفاق ناهمگون نداشته و چرایی آن هنوز هم بی‌جواب است؛ همچنین سالن تئاتر مدارس پاسداران و محمد قزوینی هم به سرنوشت سالن هلال احمر دچار شدند.
وی ادامه داد: قصد ندارم علت و چرایی این جریان را پیگیری کنم و مقصران را شناسایی و معرفی کنم، اما 3 دهه از آن سال‌ها گذشته، جمعیت قزوین 2 برابر شده و آنچه برای تئاتر شهر باقی مانده تنها تماشاخانه علامه رفیعی است که آن هم در اختیار خانواده تئاتری نیست.
حبیبی عنوان کرد: در دهه ۶۰ هنوز زیباشهر به گستردگی امروز نبود، شهر مهرگان وجود عینی نداشت، الوند هم با وجود اینکه شهری ریشه‌دار بود این همه علاقمند به تئاتر را در درون خود نمی‌دید، حال ببینیم که در این روزگار چه بر سر هنر تئاتر آمده و از لحاظ پرورش نیروی انسانی و گسترش سخت‌افزار تئاتری در چه وضعیتی قرار داریم.
وجود پلاتو در شهرها و شهرستان‌های قزوین ضرورت دارد
وی با اشاره به نبود امکانات مناسب برای اجرا در شهرهای اطراف و نزدیک با مرکز استان گفت: به دلیل نبود امکانات، هنرمندان هنرهای نمایشی آن مناطق مایل هستند آثار خود را در شهر قزوین و تنها سالن آن یعنی علامه رفیعی به روی صحنه ببرند و همین آغاز یک درگیری بی نتیجه است.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان قزوین اظهار کرد: شهر قزوین با همین تنها تماشاخانه تئاتر نمی‌تواند پاسخگوی اهالی خود باشد و ازدحام تئاتری‌ها برای اجرا تنها در یک تماشاخانه آغاز سوء تفاهمات مختلف است و در این بین انجمن هنرهای نمایشی استان مورد کم لطفی افرادی قرار میگیرد که کاستی‌های خود را بیرون از خود جست‌وجو می‌کنند.
وی تصریح کرد: مانند روز روشن است که تمامی شهرهای اطراف قزوین به یک پلاتوی تخصصی برای اجرای تئاتر نیاز مبرم و حیاتی دارند، دقت کنیم اگر شهرهایی چون آبیک، تاکستان، الوند، زیباشهر، مهرگان و حتی آوج دارای پلاتوهای مناسب و شایسته با امکانات عالی باشند علاقمندان هنر نمایش ساکن در این شهرها می‌توانند آثار خود را در آنجا به روی صحنه برده و جور این سوءتفاهمات از روی دوش تئاتر قزوین و انجمن هنرهای نمایش استان برداشته خواهد شد.
به گفته این مسئول هنری استان، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قزوین در 40 سال گذشته از ساخت یک پلاتوی کوچک نیز عاجز بوده است، یا مدیران سابق به این مقوله آشنایی نداشتند که حتماً ندارند و یا از روی عمد با همان نگاه که تئاتر عامل بی‌نظمی‌است به این جریان دست زده‌اند.
نبود فضای مناسب برای اجرای آثار هنری
وی با اشاره به ضرورت وجود مدیران تخصصی عنوان کرد: یکی از مقولات مهم حوزه فرهنگ و هنر افرادی هستند که از دیگر رشته‌ها برای مدیریت به صندلی مدیرکلی این حوزه تکیه زده‌اند و توان جذب منابع مالی برای آنچه تحول عظیم در عرصه هنر شهر است را درک نمی‌کنند.
حبیبی ادامه داد: دهه ۸۰ خورشیدی و آغاز دهه ۹۰ که وضعیت مالی حوزه فرهنگ و هنر شرایط ایده آل داشت مدیران وقت آن دوران اقدامی را برای تحول در زمینه فرهنگ و هنر انجام ندادند و گویا به آینده نگری اعتقادی نداشتند، فقط آمدند مدیر بودند و چند جشنواره را دبیری کردند و بعد هم به حوزه خود برگشتند بدون آنکه هیچ مطالبه‌ای را هم پاسخگو باشند.
وی بیان کرد: آنچه امروز باقی مانده چند برابر شدن علاقمندان به حوزه فرهنگ هنر و نبود فضای مناسب برای رشد استعدادها در این بستر است، اما با همه دست‌های خالی فضاهایی برای اجرای مناسب وجود دارند که می‌توان علاقمندان را از این نظر بی‌نیاز کرد.
تئاتر شهر می‌تواند زمینه تولد هنرمندان در قزوین باشد
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان قزوین ساخت تئاتر شهر قزوین در پارک ملت را یک اتفاق میمون و درجه یک برای خانواده تئاتر دانست و گفت: این پروژه اگر خوب هدایت شود می‌تواند هنرمندان کاربلد و توانمندی را به هنر نمایش قزوین اضافه کند.
وی ادامه داد: طرح این اتفاق بزرگ در قالب یک ایده توسط من و حمایت تمام قد اعضای شورای شهر سابق عملیاتی شد و خانم آذر متفکر به عنوان همراه خانم مهدیه قافله باشی که در آن زمان رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر بود در جلسات طراحی و ساخت مجموعه تئاتر شهر برای به سرانجام رساندن این مجموعه تلاش‌های فراوانی را انجام دادند.
این هنرمند قزوینی اظهار کرد: فارغ از اینکه چه کسانی در آینده برای نگهداری این مجموعه قدم پیش می‌گذارند، با آگاهی هرچه تمام‌تر از پیرامون حوزه تئاتر و با الگو گرفتن از سالن‌های مطرح شهر تهران و شهرهای بزرگ کشور می‌توان تئاتر شهر را به یک مکان شناخته شده برای دوستداران هنر نمایش تبدیل کرد.
به گفته حبیبی اگر بدون پشتوانه فکری و عملی به افتتاح این مجموعه اقدام شود عاقبتی جز تعطیلی نخواهد داشت.
مدرسه رهنما ظرفیتی برای هنرمندان تئاتر و موسیقی
وی عنوان کرد: در کوچه بلاغی قزوین مدرسه رهنما واقع شده و در دل خود سالنی وجود دارد که شاید کمتر کسی با آن آشنا باشد، این سالن امروز در اختیار میراث فرهنگی است و با وجود آنکه نیاز به تعمیر اساسی دارد، تنها خاطره بازمانده از تئاتر دهه ۶۰ این شهر است که اولین جشنواره تئاتر کودک و نوجوان قزوین هم در این سالن برگزار شد.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان قزوین ادامه داد: کاش مراوده‌ای بین مدیران میراث فرهنگی و ارشاد قزوین اتفاق می‌افتاد و این سالن در اختیار اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهر قزوین قرار می‌گرفت و با یک تعمیر اساسی، هم این مکان دوباره احیا می‌شد هم در اختیار علاقمندان حوزه تئاتر و موسیقی قرار می‌گرفت که از نبود فضای مناسب برای خلق آثار خود رنج می‌برند.
وی به مدیران فرهنگی استان توصیه کرد که به این مکان سری بزنند و صحت این ادعا را بررسی کنند.
این مسئول هنری با اشاره به سالن امام خمینی بیان کرد: این سالن هم با هزینه‌ای که برای اجرا کنندگان در بر دارد کمتر هنرمندی می‌تواند در آنجا اثر خود را به صحنه ببرد؛ چرا که این سالن در اختیار نهاد کتابخانه‌ها است و باید برای هر اجرا مبلغ قابل توجهی پرداخت شود.
احیای مدرسه رفیع برای استفاده هنرمندان تئاتر
وی در ادامه به جایگاه بالای قزوین در حوزه موسیقی اشاره کرد و گفت: بسیاری از همین اهالی موسیقی هم از نبود یک سالن درخور و شایسته گله‌مند هستند و تنها مکان اجرای کنسرت هنرمندان عرصه موسیقی هم سالن کتابخانه امام خمینی است.
حبیبی ادامه داد: پیشنهاد می‌شود که تئاتر شهر پس از افتتاح، میزبان کنسرت موزیسین‌های شهر و استان هم باشد، چرا که قابلیت تئاتر شهر به گونه‌ای است که همزمان هم برای اجرای تئاتر و هم برای برگزاری کنسرت می‌توان از آن استفاده کرد.
وی با اشاره به سالن تئاتر مدرسه رفیع بیان کرد: این مدرسه قدیمی و زیبا واقع در خیابان طالقانی که در اختیار شورای خلیفه‌گری ارامنه قرار دارد و سال‌ها است که استفاده‌ای از آن نمی‌شود.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان قزوین ادامه داد: به گواه تاریخ در 100 سال گذشته در این سالن، تئاتر نمایش اجرا می‌شده که پول بلیط آن کمکی برای سرپا ماندن این مدرسه بوده است.
وی بیان کرد: فکر احیای آن آرزویی برای علاقمندان و من است که دوران دبستان خود را در این مکان گذرانده‌ام و خوب به یاد دارم که در دهه ۶۰ در سالن تئاتر آن اجراهایی به روی صحنه می‌رفت.
عدم اقدام ماندگار در زمینه سخت‌افزار حوزه فرهنگ و هنر
حبیبی با بیان اینکه بلدیه قزوین که امروز دفتر شهردار شهر قزوین است توسط روس‌ها و زمانی که قزوین را اشغال کرده بودند برای هنرهای نمایشی ساخته شده بود، گفت: شاید همین اتفاق برای آشنایی مردم قزوین با پدیده‌ای به نام تئاتر، تاثیر بسزایی داشت.
وی ادامه داد: همه این مکان‌ها در شهر قزوین همزمان، هم وجود دارند و هم وجود عینی ندارند، آنچه مسلم است در چهار دهه گذشته اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی هیچ عمل شایسته و ماندگاری در زمینه سخت‌افزار حوزه فرهنگ و هنر نداشته است.
رئیس انجمن هنرهای نمایشی استان قزوین بیان کرد: قزوین بیش از هر تماشاخانه‌ای نیازمند نیروی انسانی قابلی است که فارغ از اینکه ریشه قزوینی داشته باشند اما شهری که در آن زیست می‌کنند را دوست بدارند و مفهوم مطالبه‌گری را خوب صرف کنند و برای رشد هنر از منیت دوری کنند.
آینده قزوین با روند کنونی جایی برای تنفس آثار هنری نخواهد داشت
وی ادامه داد: امروز قزوین یک تماشاخانه تئاتر به معنای واقعی که در اختیار اهالی آن باشد نداشته و ندارد، یک سالن استاندارد برای کنسرت موسیقی که علاقمندان و اجرا کنندگان را در خود جا بدهد ندارد، از نبود گالری درجه یک که هنرمندان تجسمی بتوانند در آن آثار خود را با مخاطب به اشتراک بگذارد رنج می‌برد، سینمایی درخور و شایسته‌ی مردم قزوین در این شهر وجود عینی ندارد.
این هنرمند قزوینی اضافه کرد: قبل از انقلاب این شهر با ۵۰ هزار جمعیت ۱۰ سینما را در خود جا داده بود، از آن روزگار تنها سینما مهتاب به حیات خود به سختی ادامه می‌دهد و سینما آریا هم واقع در سبزه میدان سال‌ها است تعطیل است و بیم آن می‌رود که عاقبت این سینما مانند مدرسه شهیدی که در همسایگی همین سینما بود به ویرانه‌ای تبدیل شود و نوستالژی همشهریان را با خود دفن کند.
وی تصریح کرد: ترس آن دارم که ۲۰ سال بعد باز در این شهر به فعالیت هنری ادامه دهم و دست به قلم ببرم و بازار گله‌مندی را باز کنم و فریاد برآورم که تصمیم گیرندگان بزرگوار، خوابید یا بیدار، قزوین دیگر جایی برای تنفس آثار هنری در تمام هنرهای شناخته شده ندارد.
