در گفت‌وگو با ایلنا عنوان شد؛
چهارپایه‌خوانی در بازار قزوین؛ سنتی در عزای حسینی
پژوهشگر تاریخ معاصر گفت: چهارپایه‌خوانی از دوره قاجار تا اوایل دهه شصت خورشیدی در بازار قزوین اجرا می‌شد، بازاریان راسته مشخصی از بازار را سیاهپوش کرده و هر روز بعدازظهرها در این راسته، مراسم روضه‌خوانی و عزاداری برپا می‌کردند.
به گزارش خبرنگار ایلنا در قزوین، مراسم‌های عزدارای محرم بویژه در دهه اول آن؛ همواره در بین اقشار مختلف و در قالب آیین‌های گوناگون صورت می‌گرفت و هر بخش از مردم سعی داشتند ارادت خود را به امام حسین(ع) نشان دهند.
بازار یکی از مواردی است که در طول تاریخ علاوه بر فعالیت اقتصادی در حوزه‌های گوناگون نقش آفرین بوده؛ در ایام محرم هم برنامه ویژه و مختص خود را برای عزاداری داشت.
بازاریان با سیاهپوش کردن محل کسب خود و برگزاری مراسم‌ها نقش خود را در این حوزه ایفا می‌کردند؛ چهارپایه‌خوانی یکی از آیین‌هایی است که توسط بازاریان انجام می‌شد، برای اطلاع از این سنت کهن با یک پژ.هشگر تاریخ معاصر به گفت‌وگو کردیم.
محمدحسن سلیمانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا در قزوین با اشاره به آیین عزاداری ایام محرم در قزوین گفت: عزاداری‌های حسینی از دیرباز با آیین‌ها و سنت‌های خاصی در قزوین همراه بوده است؛ آیین‌هایی که ریشه در عشق و ارادت ایرانیان به حضرت سیدالشهدا (ع) داشته و دارد.
این پژوهشگر تاریخ معاصر ادامه داد: این ارادت هرچند در قرون متمادی به دلیل سرکوب شیعیان توسط حاکمان زمانه، پنهان مانده بود و قزوینی‌های شیعی مذهب در ایام عزای حسینی، محافل سوگ خویش را در خفا برپا می‌داشتند و به رسم و آیین خود، بر مظلومیت عاشوراییان می‌گریستند.
وی عنوان کرد: از دوره حاکمان شیعی آل‌بویه و سپس رسمی شدن مذهب تشیع در دوره صفوی، عزدارای‌ها جلوه‌ای تابان یافت و در آیین‌های گوناگونی تجلی پیدا کرد؛ عزاداری‌هایی که در دوره قاجاریه، از عمق بیشتری برخوردار شد و آیین‌هایی تازه بدان افزوده شد.
این قزوین پژوه ادامه داد: از جمله این آیین‌ها که امروز دیگر در قزوین گرد فراموشی بر آن نشسته، اما در بازار تهران همچنان برگزار می‌شود؛ چهارپایه خوانی بود؛ چهارپایه خوانی سبکی از عزاداری سنتی است که در آن مداح یا مرثیه‌خوان روی چهارپایه چوبی می‌رود و در حالی که عزاداران حلقه‌وار دور او را می‌گیرند، شور و حال حسینی به پا می‌کنند.
وی اظهار کرد: در این آیین که از دوره قاجار تا اوایل دهه شصت خورشیدی در بازار قزوین اجرا می‌شد، بازاریان که در دهه اول ماه محرم، راسته مشخصی از بازار را سیاهپوش کرده و هر روز بعدازظهرها در این راسته، مراسم روضه‌خوانی و عزاداری برپا می‌کردند، در سومین روز شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفایش در کربلای معلی، در سنتی دیگر، چهارپایه‌خوانی را به اجرا می‌گذاشتند.
سلیمانی ادامه داد: مداحان و مرثیه‌خوانانی که از میان خودِ بازاریان بودند، این آیین را در یکی از راسته‌های بازار آغاز می‌کردند و پس از دقایقی برپایی عزای حسینی که عموما با روضه بر مصائب امام زین‌العابدین(ع) همراه بود، به سمت راسته دیگر می‌رفتند و این آیین تا حوالی ظهر در راسته‌های مختلف برگزار می‌شد.
این پژوهشگر تاریخ معاصر خاطرنشان کرد: این آیین بی‌پیرایه و خالصانه آن‌چنان در بازار قزوین دارای اهمیت و جایگاه بود که چنان‌چه فرصتی برای حضور در برخی از راسته‌ها به‌دلیل کمبود وقت و نزدیک شدن به اذان ظهر پیش نمی‌آمد، از کسبه آن راسته‌ها کسب اجازه می‌شد تا سال دیگر، چهارپایه‌خوانی در راسته آن‌ها نیز اجرا شود.
