زنگ خطر در یک قدمی محوطه باستانی اشکفت سلمان/ شهرداری ایذه نگاه سودجویانه به محوطه‌های باستانی را تغییر دهد

به گزارش خبرنگار ایلنا از خوزستان، محوطه تاریخی اشکفت سلمان یک محوطه باستانی متعلق به ۳۲۰۰ سال پیش است که به‌عنوان یک نیایشگاه توسط عیلامی‌ها بنا شده و به واسطه نقوش حکاکی شده و مباحث مهم مطروحه در نگارکندهای این نیایشگاه، از آثار مهم در تاریخ ایران و جهان محسوب می‌شود.

این محوطه باستانی طی سالیان متوالی به دلیل مداخلات بی‌شمار و تعرضات افراد و دولت‌ها، بارها در معرض خطر واقع شده و به نگرانی‌های مردم ایذه و دوستداران میراث فرهنگی در استان خوزستان دامن زده است.

احداث چاه عمیق و نگرانی از خشک شدن چشمه باستانی اشکفت، موضوع واگذاری محوطه تنگ آبزا برای احداث میدان تیراندازی، مداخلات و ساخت و سازهای غیرکارشناسانه شهرداری ایذه در محوطه اصلی معبد که در تعارض با استانداردهای میراث جهانی است، احداث ستون‌های یک ساختمان تجاری در محوطه یک بلوار تنگ «پیاده رو بی‌بی مریم» و مخدوش کردن حریم منظری اشکفت سلمان توسط شهرداری ایذه که بارها توسط دوستداران میراث فرهنگی درخواست برچیده شدن آن‌ها مطرح اما عملی نشده است، بخش ناچیزی از نگرانی‌های موجود پیرامون این محوطه باستانی است.

در تازه‌ترین اخبار و حواشی پیرامون این اثر در آستانه ثبت جهانی، شهرداری ایذه با انتشار یک مناقصه عمومی، قصد ساخت جاده پیاده‌رو تا نزدیکی حریم اصلی را دارد و هنوز توجیه قابل قبولی توسط شهرداری ایذه برای این اقدام غیرکارشناسانه مطرح نشده است.

بهنام رضایی مالمیر (کارشناس فرهنگی و دانش آموخته تاریخ ایران) می‌گوید: حرکت خزنده شهرداری به سمت محوطه و کشیده شدن این جاده تا نزدیکی عرصه، بدون تردید در آینده‌ای نزدیک، سلامت این اثر منحصر به فرد را به خطر خواهد انداخت. هنوز بر ما روشن نشده است که چه توجیهی وجود دارد که شهرداری ایذه در شهری با یک محیط کاملا طبیعی دست به تخریب کوه و درخت و محیط بکر اطراف شهر بزند تا به قول خودش یک جاده را احداث کند که بدون شک این جاده به همین جا ختم نخواهد شد و پلن‌های دیگری نیز به دنبال خواهد داشت.

رضایی مالمیر می‌افزاید: اگر قصد مدیران شهرداری ایذه، واقعا آبادانی و فعالیت فرهنگی است، چرا به ساماندهی محوطه‌های دیگری مانند عمارت اتابکان، عمارت نورآباد و یا احداث پارک تخصصی برای کودکان محروم ایذه‌ای نمی‌پردازند و اگر جز این موضوع، بحث دیگری را دنبال می‌کنند که قطعا پروژه، یک پروژه هزینه بردار بدون توجیه فرهنگی-اقتصادی است و باید جلوی این کار گرفته شود. شما اگر سری به عمارت اتابکان بزنید به واسطه کم‌کاری‌های شهرداری ایذه و رها کردن آن، محوطه به یک زباله‌دان تبدیل و حتی یک سطل زباله جاگذاری نشده است. تقاضای ما از مدیران شهرداری این است که نگاه سودجویانه خود را به محوطه‌های تاریخی را تغییر دهند.

او با تاکید بر آنکه اینگونه فعالیت‌های غیر کارشناسانه کاملا در تضاد با موضوع ثبت جهانی و منافع مردمی است و می‌تواند شرایط را برای تکمیل پرونده ثبت جهانی به مخاطره جدی بیندازد، می‌افزاید: تزریق بتن به طبیعت بکر حاشیه شهری، تغییر چهره شهر زنده ایذه و تبدیل آن به یک محیط تصنعی و تماما فیزیکی، نصب المان‌های بدون هویت در میادین شهری، ساخت و سازهای بدون نگاه فرهنگی، بزودی شهر زیبا و طبیعت محور ایذه را به یک محیط غیر قابل تحمل تبدیل خواهد کرد و این بسیار دردآور است، مگر اینکه در نگاه مدیران حوزه شهری تغییری ایجاد شود که با توجه به شرایط موجود بعید می‌دانم.

این کارشناس فرهنگی می‌گوید: از دارایی‌های اصلی شهر ایذه همین چند اثر تاریخی و طبیعی است که زمینه ورود گردشگر را برای مردم و یک شهر بدون پشتوانه اقتصادی تاکنون به ارمغان آورده است. این اقدام شهرداری ایذه به جای کمک به رشد شهری و توسعه عمرانی، دشمنی آشکار با طبیعت و میراث فرهنگی است. اگر شهرداری ایذه می‌خواهد حسن نیت خود را به مردم و دوستداران میراث فرهنگی نشان دهد، ستون‌های بتنی خود که مانند خاری در چشم اشکفت سلمان فرورفته‌اند را بردارد. وگرنه اگر شهرداری ایذه بخواهد با همین روند جلو برود، دیر یا زود باید منتظر راه اندازی یک چال تعویض روغنی در دهانه اصلی معبد اشکفت سلمان باشیم.

مهدی فرجی (مدیر پایگاه میراث فرهنگی آیاپیر) نیز می‌گوید: شهرداری ایذه پیش از انتشار مناقصه، باید از پایگاه میراث فرهنگی استعلام می‌گرفت و نظر معاونت میراث فرهنگی استان را کاملا در اولویت قرار می‌داد. در صورت ادامه این روند، تخلف است و نظر نهایی با پایگاه است.

برزو شیخ زاده (رئیس شورای شهر ایذه) هم با ابراز بی‌اطلاعی از این مناقصه، به ایلنا می‌گوید: در جریان جزئیات این موضوع نیستم؛ اجازه دهید تا موضوع را پیگیری کنم.