ایلنا از سیستان و بلوچستان گزارش می‌دهد:
افغانی‌ها با مصالح ایرانی سد کجکی را ساخته و مسیر آب را به روی ما بستند/ زندگی 400 هزار نفر در مخاطره است
شمارش معکوس بی آبی در سیستان به صدا درآمده و چیزی به پایان آن باقی نمانده است. اگر حق آبه هیرمند(شاهرگ حیاتی) منطقه سیستان از سوی دولت طالبان پرداخت نشود با موجی از مهاجرت ها در نیمه شمالی استان مواجه می‌شویم و در آینده نزدیک این منطقه به برهوتی خالی از سکنه تبدیل خواهد شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب استان سیستان و بلوچستان سرشار از مشکلات است و مردم این خطه از کشور در رنج بیکاری و بی آبی به سر می‌برند. کم نیستند مردمانی که جان‌های‌شان در جاده‌های جنوب استان برای لقمه‌ای نان در میان شعله‌های آتش گرفتار می‌شود و زندگی مناطق شمالی استان که به دلیل کوچ اجباری برای کارگری در حاشیه شهرها به دلیل بی آبی تباه می‌شود. اما هم اکنون در شمال استان در شهرستان زابل هزاران نفر مجبور به کوچ اجباری شده‌اند چرا که حق آبه هیرمند از سوی دولت فعلی افغانستان پرداخت نمی‌شود و زندگی هزاران نفر در این منطقه که وابسته به کشاورزی و دامداری‌اند نابود شده و چاره‌ای جز مهاجرت کردن برای‌شان باقی نمانده است.
یک فعال محیط زیست هم در این باره به خبرنگار ایلنا، گفت: از خشکسالی به وجود آمده در سیستان مردم سال‌ها است که در رنج و عذاب هستند و این مساله باعث کوچ اهالی از اینجا شده و در روستاهای زابل تنها تعدادی افراد مُسن باقی مانده‌اند که دیگر توانی برای مهاجرت ندارند.
قادربخش جمشید زهی ادامه داد: در سیستان کشاورزی و دامداری نابود شده و آب که مایه حیات منطقه است و همیشه می‌بایست جاری باشد از سوی کشور افغانستان به دریاچه هامون بسته شده است. ولی متاسفانه به هر دلیلی هم دولت مردان ما و هم افرادی که در اینجا بومی هستند از جمله نمایندگان مجلس در مورد مردم سیستان کوتاهی کرده‌اند!
این استان دانشگاه اضافه کرد: مشکل حق آبه هامون به این سادگی‌ها حل شدنی نیست، مگر اینکه به صورت درست و حسابی به آن بپردازند چراکه حق این مردم است و طبق قانون و قرار داد باید این حق آبه به ایران داده شود.
وی گفت: برای راستی آزمایی لازم است که هیات فنی از سوی دولت ایران به افغانستان سفر کنند و در آنجا بررسی کنند و ببینند که ادعای افغانستانی‌ها که اعلام می‌کنند آبی برای جاری شدن به سوی ایران وجود ندارد صحت دارد یا خیر. شاید هم دولت افغانستان آب را منحرف می‌کند به مناطق مختلف و اجازه نمی‌دهند به سوی ایران جاری شود. ممکن است آب را در جاهایی هدر بدهند که اصلا نیازی نباشد ولی چرا این کار را می‌کنند معلوم نیست.
جمشید زهی افزود: دولت طالبان یادش نرود که ما اولین کشوری بودیم که سفارت افغانستان در ایران را تحویل آنها دادیم و خیلی هم با آنها برخورد خوبی داشتیم اما پاسخ خوبی از سوی آنها دریافت نکریم.
این فعال محیط زیست ادامه داد: اگر وضعیت اینگونه پیش برود کاملا منطقه خالی از سکنه خواهد شد البته هرچند هم اکنون هم تا حدود زیادی خالی شده است. مردم ما دارند آواره می‌شوند و از محیط زیست تنها طوفان گرد و غبار نصیب‌شان شده است. حتی تصادفات جاده‌ای ما به دلیل همین گرد و خاک ها افزایش یافته و وضعیت نابسامانی را در منطقه به وجود آورده است.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: البته مشکل آب در همه استان وجود دارد ولی واقعا در شمال استان خیلی مردم در رنج و عذاب هستند. وضعیت ناپایدار است و مردم در بدترین مشکلات گرفتار هستند. امیدوارم این مشکلات در آرامش حل شود و مشکلات دیگری به وجود نیاید.
افغانی‌ها با مصالح ایرانی سد کجکی را ساخته و مسیر آب را به روی ما بستند
در ادامه نیز نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استان ها هم به ایلنا در این باره، اظهار داشت: استان از دو بخش سیستان و بلوچستان تشکیل شده که شمال استان که سیستان است با کشور افغانستان هم مرز است و 5 شهرستان این حوزه منبع تامین آب‌شان از چاه نیمه‌ها هستند که این چاه نیمه ها از مسیر رودخانه هیرمند آبگیری می‌شوند. افغانستان در بستر این رودخانه سدی به نام کجکی احداث کرد که این سد باعث شد مسیر آب بسته شود و در افغانستان این آب را ذخیره کنند و این در حالی است که مصالح ساخت این سد هم از کشور ایران به افغانستان صادر می‌شد.
فاروق اعظمی ادامه داد: دولت طالبان آب را به سمت ایران در شمال استان سیستان و بلوچستان رهاسازی نمی‌کنند و مدعی هستند منابع آبی شان کم است و با رها سازی به چاه نیمه‌ها نمی‌رسد که دریاچه هامون دوباره احیاء شود و مردم بتوانند به کار کشاورزی و دامپروری بپردازند.
فقط آب می‌تواند به منطقه سیستان حیات ببخشد
وی عنوان کرد: فقط آب می‌تواند به منطقه سیستان حیات ببخشد و اگر آب نباشد بیشتر مردم این منطقه که شغل‌شان دامپروری و کشاورزی است بیکار می‌شوند. اما متاسفانه هم اکنون این بی آبی به حدی رسیده است که مردم حتی توان نگهداری از دام شان را هم ندارند و به همین دلیل چاره ای به جز مهاجرت ندارند و به زاهدان، سایر شهرهای استان و حتی استان‌های شمالی کشور کوچ خواهند کرد.
کما اینکه در دهه هفتاد که خشکسالی اتفاق افتاد باز هم بسیاری از مردم استان سیستان و بلوچستان به شمال ایران مهاجرت کردند. در خود استان هم به دلیل مهاجرت های زیاد به حاشیه شهرها، جمعیت حاشیه چابهار از 200 هزار نفر به 400 هزار نفر رسیده یا زاهدان به دلیل همین مهاجرت‌ها جمعیتش چندین برابر شده است آنهم در 2 سال اخیر و بیشترین مهاجرات‌ها هم از حوزه سیستان اتفاق میافتد.
عضو شورای عالی استان‌ها تصریح کرد: رئیس جمهور در سفری که اخیرا به سیستان و بلوچستان داشتند، درد دل مردم را در حوزه جنوبی استان شنیدند و قرار است از طریق دیپلماسی موضوع و مسئله حق آبه هامون را حل و فصل کنند.
اعظمی عنوان کرد: وضعیت در منطقه بسیار اضطراری است به همین دلیل دوست داریم بازتاب رسانه‌ای بین المللی داشته باشد که فشاری بر دولت طالبان از طریق جوامع بین‌الملل برای رهاسازی آب وارد شود. زندگی بیش از 400 هزار نفر به دلیل تصمیم نادرست و خودخواهانه طالبان به مخاطره افتاده است.
تنها راه خارج شدن از این وضعیت شیرین سازی آب دریا است
وی افزود: به دلیل مشکل کم آبی در همه استان تنها راه خارج شدن از این وضعیت شیرین سازی آب دریای عمان است که بتوان از کم آبی و تنش آبی که سال ها است مردم را دچار مشکل کرده نجات داد. البته این کار را از دهه‌ها قبل می‌توانستند بکنند که نه تنها سیستان و بلوچستان بلکه به سایر استان‌های خشک و کویری که دچار تنش آبی هستند آب‌رسانی کنند.
نماینده سیستان در شورای عالی استان ها گفت: در دهه هفتاد چون خشکسالی بود 7 سال مردم بی آبی را تحمل کردند اما هم اکنون دلیل عدم تحمل مردم این است که آبی که قرار بوده از رودخانه هیرمند وارد چاه نیمه ها شود در بالادست توسط دولت افغانستان بسته شده و امیدی به رها سازی این حق آبه ندارند و به همین دلیل تصمیم به مهاجرت می گیرند.
اعظمی افزود: مردم حدودا 3 سال است فریاد می‌زدند بجنبید آب را افغان‌ها در بالادست بسته‌اند اما متاسفانه جدی گرفته نشد و هشدارها به حالت اضطرار در آمد و دیگر آبی وجود ندارد.
گزارش: مریم بازوند
