خانه منطقینژاد یکی از عمارت های دوره قاجار است که از شهرت بسیاری برخوردار است اما هم اکنون جزو شناختهشده ترین جاذبه گردشگری شیراز است.
با وجود اینکه این خانه باشکوه قاجاری در کنار جاذبههای معروف زیادی واقع شده، اما از چشم بسیاری از گردشگران پنهان مانده و این روزها کمتر کسی سراغش را میگیرد و اگر هم وصف آن را شنیده باشد و بخواهد از این عمارت دیدن کند با درب بسته عمارت مواجه می شود.
خانه منطقی نژاد در اوایل دهه هشتاد بعد از مرمت های متعدد به موزه "آواها و نواها" تبدیل و به عنوان موزه موسیقی شیراز فعال شد و اما پس از چند سال و به دلایل نامعلومی درب های این موزه به روی گردشگران بسته شد و تنها خانواده ای به عنوان سرایدار در این محل زندگی کردند.
در اوایل دهه نود این بنا به انجمن دوستداران میراث فرهنگی فارس تحویل داده شد تا حیات دوبارهاش را آغاز کند و مدتی بعد هم به موزه هنرهای اسلامی تبدیل گشت و البته مدت کوتاهی هم به کافی شاپ و فروشگاه صنایع دستی تغییر کاربری داد و در اواخر دهه نود هم تمامی کاربری های خود را از دست داد و درب هایش دوباره به روی گردشگران بسته شد.
واگذاری خانه به شرکت توسعه گردشگریی فارس
در حال حاضر هم که به شرکت توسعه گردشگری فارس واگذار شده باز هم امکان بازدید و حضور گردشگران به این عمارت وجود ندارد چون درهای آن همچنان بسته مانده و آن طور هم که برخی از فعالان گردشگری می گویند خانه منطقی نژاد که یکی از بناهای نفیس تاریخی است به شرکتی متعلق به وزارت میراث فرهنگی واگذار شده بدون هیچ انتفاعی نه برای این اداره کل و نه گردشگران...
طبق قوانین موجود برخی اماکنی که تحت نظارت و مالکیت اداره کل میراث فرهنگی فارس هستند می توانند به بخش خصوصی واگذار شوند آن هم به صورت مزایده، برای نمونه کافی شاپ های موجود در مجموعه های فرهنگی حافظ و سعدی و یا مغازه های تحت تملک میراث در سایر اماکن گردشگری ...
حذف خانه منطقی نژاد از فهرست بازدید گردشگران
حال تفاوت واگذاری این اماکن با خانه منطقی نژاد از زمین تا آسمان است و به طور حتم نحوه واگذاری هم تفاوت هایی داشته که متاسفانه شفاف سازی نشده ولی آنچه که مشهود است اقدام واگذاری خانه منطقی نژاد به شرکت توسعه گردشگری نه تنها سودی برای اقتصاد گردشگری شیراز نداشته بلکه یک جاذبه گردشگری را هم از فهرست بازدیدها حذف کرده است که این موضوع نشان می دهد متولیان خواسته یا ناخواسته به گردشگری فارس ضرر زده اند و این خانه تاریخی را در اختیار شرکتی قرار داده اند که قرار است گردشگری فارس را توسعه دهد اما با جای گیری این شرکت در عمارت تاریخی عکس این اقدام صورت گرفته است.
بنابر این گزارش از این دست جاذبه های گردشگری در شیراز کم نیستند که سال ها در انزوا قرار دارند و امکان بازدید گردشگران از این اماکن وجود ندارد به طوری که می توان به آرامگاه سیبویه، عمارت چهل تنان ، آرامگاه آبش خاتون و.. اشاره کرد که هر یک دارای متولی جداگانه ای است و به بهانه های متعددی چون مرمت و حفاظت درب هایشان به روی گردشگران باز نمی شود.
مالکیت و مدیریت تمامی اماکن تاریخی فارس به عهده میراث فرهنگی نیست
مسئول هماهنگی امور گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی فارس می گوید: مالکیت و مدیریت تمامی اماکن تاریخی و گردشگری در استان فارس به عهده میراث فرهنگی نیست و همین تعدد موجب شده که ناهماهنگی درامور گردشگری به وجود آید.
به گفته روح اله روانشاد در حال حاضر اماکن تاریخی و گردشگری در استان فارس دارای مدیریت واحدی نیست و هر یک از این اماکن در اختیار نهادها و سازمانهای مختلفی هستند و طبیعی است که میراث فرهنگی نمی تواند مداخلاتی در این امور داشته باشد.
روانشاد در رابطه با خانه منطقی نژاد می افزاید: یکی از رویکردهای میراث فرهنگی واگذاری خانه های تاریخی از این دست به بخش خصوصی است با هدف کاربردی شدن بنا.
بنابر این گزارش و بنا بر اسناد تاریخی موجود خانه منطقینژاد حدود یکصد و سی سال سن دارد و حدود پنجاه سال قبل یعنی اردیبهشت 1352 و با شماره 1490 در قهرست ملی به ثبت رسیده است.
رها شدن خانه بعد از ثبت ملی
خانه تاریخی منطقینژاد شیراز بعد از ثبت ملی، در گوشهای از شهر بدون سکنه به حال خود رها شد و خاطره آن آرامآرام از یادها رفت و در طی سالها، فرسودگیهای زیادی پیدا کرد.
خانه منطقی نژاد زمانی که به موزه آواها و نواها تبدیل شدبه اوج شهرت خود رسید و محبوب گردشگران شد چرا که یکی از اتاقهای خانه را به عکس و شرح زندگی هنری نوازندگان و آهنگسازان اختصاص داده بودند و در جایجای خانه نیز، سازهای اصیل ایرانی به نمایش گذاشته شده بود.
یکی از بهترین قسمتهای این موزه، مخزن صوتی آن بود که بیش از دو هزار ساعت قطعه موسیقی در آن نگهداری میشد و هر بازدیدکنندهای میتوانست در کابینهایی که تعبیه شده بود، بنشیند و به این قطعات گوش بسپارد.
بنابراین گزارش و آن طور که یکی از کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی فارس می گوید برخی از اقلام و اشیایی که زمانی در این بنا در معرض دید گردشگران قرار داشت به خزانه منتقل شده است و در این محل نگهداری می شود؛ امیدواریم روزی برسد که دوباره از آنها رونمایی شود.
به گزارش ایلنا، سیاست وزارت میراث از واگذاری اماکن تاریخی به بخش خصوصی برای بازسازی و مرمت و احیای این اماکن است در حالی که واگذاری خانه منطقی نژاد به شرکت ۱۰۰٪ دولتی شرکت توسعه گردشگری صورت گرفته و هرگز با چنین هدفی صورت نگرفته است و بر اساس شنیده ها خانه منطقی نژاد روز به روز در حال از بین رفتن است .