جاذبه های گردشگری سرخس/ صنعتی اشتغال زا اما فراموش شده

به گزارش خبرنگار ایلنا، شهرستان سرخس از معدود مناطق دیدنی در شمال شرق استان خراسان رضوی است که مسیر جاده ابریشم و به گواهی تاریخ و مشاهیر زیادی که در این خطه حضور و رشد یافته اند، این منطقه به علت استعدادهایی که در بخش های مختلف اقتصادی اعم از وجود ذخایر فسیلی، اراضی مستعد کشاورزی، دامداری، منابع آب، طبیعت بکر گردشگری و ده ها جاذبه سرمایه گذاری چون الماسی نتراشیده ای است که می تواند چالش های مهم  اقتصادی و بیکاری را ساماندهی کند.

این دروازه ورود به آسیای میانه با جاذبه های همچون رباط شرف (موزه آجری ایران)، آرامگاه بابا لقمان، پل خاتون، دریاچه طبیعی گل بی بی، روستای گردشگری بزنگان و غارهای آن به همراه جنگل های طبیعی درختان پسته وحشی و مجموعه های دیگری اعم از پالایشگاه سد دوستی چشم اندازهایی دارد که بخصوص در فصل بهار، انسان را محو این خلقت می کند، تازه اگر به قول مردم منطقه‌ نزولات آسمانی به موقع سفره رحمت خود را بگشاید، دشتهای سرسبز گل دختری (لاله های وحشی ) بهشتی که خداوند وعده آن را داده به وضوح  مشاهده می شود.

دریاچه ای در میان کویر خشک

شهرستان سرخس اگرچه دارای آب وهوای گرم و خشک است اما جاذبه هایی همچون دریاچه بزنگان در آن چشم انداز زیبایی دارد.

این دریاچه در ۱۲۵ کیلومتری از مشهد و در میان کوه های هزارمسجد قرار دارد دارای وسعتی بالغ بر۵۰ هکتار با عمق حداکثر ۱۲ متر که طی سال از باران های فصلی و چشمه های کوچک ته دریاچه و کوه های اطراف تأمین می شود که محل مناسبی برای پرورش آبزیان است.

لقب گل بی بی روی این دریاچه نیز احتمالا به خاطر بانویی بوده که در کنار دریاچه مدفون است.

دریاچه سد دوستی

این اثر ساخته دست بشر در فاصله ۷۵کیلومتری جنوب شهر سرخس و از طریق دومحور جاده گمرک و همچنین از مشهد بطول ۲۶۰ کیلومتر فاصله دارد. این سد در فروردین سال۸۴ به بهره‌برداری رسید که از نوع سد خاکی و سنگریزه ای با هسته رسی که از پی ۷۸ متر ارتفاع، طول تاج ۶۵۵ متر و عرض آن ۱۵متر است که بیش از ۳۷ کیلومتر طول و عرض دریاچه  ۱۳۰۰ متر  است.

حجم کل مخزن ۱ میلیارد و ۲۵۰ میلیون متر مکعب است که از زمان ساخت تاکنون و در دهه ۹۰ یکبار سرریز کرد و متاسفانه بعلت ساخت سد سلما در افغانستان و تغییرات جوی و کمبود بارش ها به تدریج دچارکم آبی  شده به طوری که گفته می شود هم اکنون تنها ۱۸۰ میلیون متر مکعب آب دارد.

این سد محل پرورش انواع ماهی های سرد آبی ویکی از جاذبه های گردشگری بخصوص در پاییز زمستان و بهار است.

غار مزداوند

غار مزداوند  در ۹۵ کیلومتری از شهر مشهد فاصله دارد. برای رسیدن به غار از شهر مزداوند تا پای آن، حدود سه کیلومتر را با خودرو پیموده و سپس از مسیری که بصورت پلکانی در چند سال گذشته احداث شد ورود به این غار آسان و قابل دسترس برای همه سنین است.

غار مزداوند دارای دهانه تنگ با قابلیت عبور نسبتأ ایستاده امکان پذیر است. این غاربزرگترین غار استان خراسان رضوی است که سالن اصلی آن حدود ۱۰۰ مترطول و۵۰ متر عرض و بیست متر ارتفاع دارد.

غار های بزنگان

در روستای گردشگری بزرگ بزنگان که از محور سرخس به مشهد با جاده ای آسفالته فرعی قابل دسترس است.دو غار آهکی دارای استالاگمیت واستالاکتیت با بستری خاکی، آب دار با دهانه ای بزرگ روبه شمال و بلنددر فاصله ۶ کیلومتری از روستا قرار دارد.

رباط شرف

شامل ۱۳ اثر ماندگار آجری که ثبت آثار ملی شده است، نمونه بارز آن که شدیدا نیاز به مرمت وحفاظت جدی را می طلبد در ۴۰ کیلومتری از شهر سرخس و با انشعاب از محور مشهد سرخس توسط جاده ای فرعی که به روستای چکودر منتهی می شود اثری بی نظیر آجری است که درمسیر راه ابریشم (جاده قدیم نیشابور، سرخس به مرو) قرار دارد.

این رباط کاروانسرایی یکی از شاهکارهای دوران سلجوقی است که دارای دوبخش مجزا و دوحیاط مستقل که هر یک دارای ایوان وطاق های متعدد و مسجد برای نماز گذاران تعبیه شده است. در راستای جاده ابریشم رباط چاهک، رباط ماهی و دوبرار از دیگر آثار آجری منطقه بشمار می رود.

پل خاتون

این اثر که از غریب ترین آثار دوران تیموری است بر روی رودخانه تجن و به قولی سرخس رود احداث شده که یک اثر آجری دیگری است که دارای ۵ دهانه به طول ۶۰ ذرع وعرض ۵ زرع با ارتفاع ۱۲ زرع از دوقسم آجر شش گره عرض وطول و یک گره قطر دارد که بزرگترین سیلاب دهه های گذشته را مقاومت کرده است.

این پل تاریخی دراطراف آن چشمه های زیادی دارد که در طول سال آب در مسیر رودخانه در جریان است. بانی این پل را "خاتون" همشیره گوهرشاد بیگم حرم شاهرخ تیموری می دانند، اما جای تاسف دارد که مسئولان امر هیچ اقدامی در شناساندن این اثر تاریخی انجام ندادند و از زمان شوروی سابق تاکنون مردم تنها با یک تصویر این اثر را که در نقطه صفر مرزی و بین کشورمان وترکمنستان قرار دارد می شناسند.

در گذشته پاسگاههای دوکشور از طریق بالا بردن پرچم از طریق این پل ارتباط برقرار می کردند. لذا می طلبد مسئولان میراث فرهنگی هنگ مرزی وزارت امور خارجه تمهیداتی را با کشور همسایه اندیشه کنند که ضمن مرمت و بازسازی پل امکان بازدید گردشگران را که عموما تقاضا دارند از نزدیک این اثر تاریخی را ببینند فراهم شود.

بابا لقمان

مقبره بابا لقمان که در سه کیلومتری شمال شهر سرخس قرار دارد اثر دیگر آجری است که در دوران سلطان سنجر سلجوقی در قرن ششم هجری ساخته شده که در زمانی مدرسه لنگر وخانقاه بود.

این بنا دارای گنبد دوپوششه آجری کوتاه که نواری کمربند مانندقسمت مدور گنبد را از ساق و دیوار جدا می کند، طاق نماها درون مقبره نیز دارای نقوش هندسی زیبایی هستند. این بنا که مورد بازدید مردم منطقه به علت یک اعتقاد دینی قرار می گیرد ،طی سالهای گذشته مرمت شده اما به علت بی توجهی در بازسازی وحضور گردشگران شدیدا آسیب پذیر شده است.

بر اساس تصمیمات شهرداری ومیراث فرهنگی چند سالی است محدوده بابا لقمان مشخص و قراراست یک باغ ایرانی اسلامی در اطراف آن احداث شود. متاسفانه دودستگاه متولی بابا لقمان تاکنون نتوانستند درخصوص طرح احداث باغ ایرانی و جاده ارتباطی این اثر تاریخی، پاسخ مناسبی به اعتراض مردم منطقه وگردشگران بدهند.

مجید حسینی نماینده میراث فرهنگی وگردشگری درشهرستان سرخس با اعلام آمادگی سرخس در پذیرایی از گردشگران گفت: براساس مصوبات ستادتسهیلات نوروزی، استقبال از نوروز، از چندی قبل و با همکاری اداره محیط زیست شوراوشهرداری مزداوند امکانات رفاهی محیطی غار و تالاب بزنگان شامل آلاچیق ها، جاده های دسترسی، پارکینگ خودروها وسرویس های بهداشتی بازسازی، تعمیر و بهسازی شده است، بطوری که از روزهای گذشته صدها خانواده از مکان های فوق بازدید کردند.

وی با اشاره به اثر تاریخی رباط شرف که در مسیر روستای چکودر قراردارد و در تیرماه سال گذشته قرار بود ثبت آثار جهانی قرار گیرد، افزود: باتلاش های که طی سالهای گذشته از سوی وزارت میراث فرهنگی انجام گرفت، متاسفانه بعلت سیاسی کردن موضوع این اثر تاریخی ثبت جهانی نشد، اما موضوع کماکان در دستور کار و پیگیری قرار دارد.

مدیرنمایندگی میراث فرهنگی شهرستان سرخس در ادامه در خصوص اقدامات تعمیری لقمان بابا اظهار کرد: این بنای تاریخی با توجه به اینکه در حریم شهری قراردارد با همکاری شهرداری و آستان قدس عملیات حصار کشی وسامان دهی محوطه لقمان بزودی عملیاتی می شود.همچنین با توجه به قول تامین اعتبارات اولیه که بالغ بر ۴میلیارد تومان پیش بینی شده اقدامات احداث باغ ایرانی تانیمه سال آینده  در دستور کار قرار می گیرد.

حسینی در پایان در خصوص حضور گردشگران در سد دوستی و پل خاتون تصریح کرد:با همکاری آموزش وپرورش مدرسه ای را جهت اسکان گردشگران فرهنگی در روستای همجوار سد دوستی درنظر گرفتیم اما ازآنجا که پل خاتون وسد دوستی در نقطه صفر مرزی قرار دارد و به لحاظ امنیتی مجوز لازم داده نشده، نمی توانیم بازدید از این دواثر تاریخی طبیعی را قول بدهم اما با همکاری فرمانداری فرماندهی مرزبانی وزارت نیرو ووزارت خارجه اقداماتی در خصوص امضاء تفاهم نامه ای را با کشور ترکمنستان در پیش داریم که پس از موافقت، ‌بخش خصوصی می تواند در بحث احداث مکانهای بوم گردی در سد دوستی اقدام کند.