پوشش امروز جامعه ایرانی میراث کهن ما است/ مردم ایران برهنگی را نمی‌پسندند/ در دوره باستان یک مادر تعیین کننده قدرت اول حکومت بود

نوروز رجبی در گفت‌وگو با خبرنگار  ایلنا، گفت: هفتم آبان را به چندین دلیل باید گرامی بداریم؛ اول آنکه ایرانیان، به سبب منش کشورداری و برخورد مناسبی که با مردم سرزمین‌های دیگر داشتند، مردمان آن سرزمین پس از فتح کشورشان به دست کوروش بدون جنگ و خونریزی حکومت و قدرت ایران را در سرزمین شان پذیرا می‌شدند. برای مثال اگر چه خواست کوروش تسلط بر بابل بود اما خواست مردم بابل نیز پذیرش حکومت کورش هخامنشی بود و این در تاریخ جهانیان نقطه عطفی است که شخصی بتواند خارج از سرزمین‌های پدری، مادری و سرزمین اجدادی اش با میل و رغبت آنها کشورداری و حکومت داری کند. آن‌هم به گونه‌ای  که حدودا یکهزار سال سرزمین میانرودان زیر چنبره فرهنگ و سنت ایرانی باشد.

ایران تنها مفهوم فرهنگی دارد و مفهوم دینی، نژادی و قومی ندارد

وی با بیان اینکه نه تنها در دوره هخامنشی ایرانیان بر مناطق میان رودان حکومت داری خوبی داشتند بلکه در دوره ساسانیان نیز همین حکومت داری ادامه داشت، افزود: به گونه ای که در دوره حکومت ساسانی پایتخت معروف ایران تیسفون در کنار شهر بغداد امروزی و در قلب عراق و بابل قرار می گیرد. بغداد پایتخت امروزی عراق واژه‌ای ایرانی دارد و به معنای خداداد است و چه چیزی بهتر و دوست داشتنی‌تر از این می‌تواند سیمای ایران را برای ما ترسیم کند. ایران تنها مفهوم فرهنگی دارد و مفهوم دینی، نژادی و قومی ندارد و همین ایران را برای ما ارزشمند می‌کند.

این باستان شناس ادامه داد: متاسفانه کوروش از دو جهت مورد هجمه قرار می گیرد. یکی اینکه برخی بیش از حد او را بزرگ می‌کنند و کوروش را در حد یک قدیس بالا می آورند که این کاملا خطا است و دوم کسانی که کوروش را به نادرستی مذمت می‌کنند و متوجه جایگاهش در تاریخ نیستند. کوروش از چنان جایگاه سیاسی و اعتبار حکومت‌داری برخوردار بود که دشمنانش به نیکی تمام از او یاد می کنند و در حالی که یونانی‌ها در دوره هخامنشی دشمن شماره یک ایرانی‌ها هستند و آنگونه که از داریوش و بویژه از خشایارشا با نفرت تمام یاد می‌کنند اما نمی‌توانند از نیک نامی و ارزشمندی کوروش بگذرند.  این پادشاه هخامنشی را بر سر حاکمان‌شان می‌کوبند و تاکید می کنند که بروید و حکومت داری را از کوروش یاد بگیرید.

وی گفت: همیشه از کوروش در جایگاه یک حاکم منصف، عادل، خردمند، باهوش و توانا یاد می شود. حتی در تاریخ جهان هم بی‌نظیر است و از او به نیکی یاد می‌کنند. از این جهت است که به نظرم گرامیداشت کوروش به عنوان الگوی حکومت داری و به عنوان حاکم خردمند و منصفی که به عدالت از او یاد می‌شود ،اهمیت دارد. برخی از علمای شیعه هم مانند حضرت آیت الله طباطبایی و ابوکلام آزاد بر بزرگی و یاد کردن نام کوروش در کتاب مقدس قرآن تاکید دارند و به نیکی از او یاد کرده‌اند.

زن در جامعه هخامنشی به جایگاه‌های نظامی و سیاسی دست یافت

رئیس هیأت مدیره جامعه باستان شناسی ایران ادامه داد: با توجه به مناسبات روز جامعه ایرانی و اتفاقاتی که دارد رخ می‌دهد در بحث پوشش روسری، چادر و آنچه که در ارتباط با زنان و دختران است باید بگویم در جامعه هخامنشی زنان و مردان از حقوق برابری  برخوردار بودند. متناسب با توانایی‌های جسمی زنان و مردان کارها به آنها سپرده می شد. مثلا از مردان در کارهای سنگ تراشی و آجر سازی اگر استفاده می شد از زنان در کار نساجی و سابیدن سنگ‌ها استفاده می شد و این دقیقا متناسب با توانایی‌های فیزیکی زن بود. زن در جامعه هخامنشی بسیار محترم، دارای عزت و اعتبار بود و می‌توانست به جایگاه‌های نظامی و سیاسی دست یابد.

وی تصریح کرد: در ارتباط با پوشش آنها آنچه که در مدارک باستان شناسی یعنی اثر مهرها، نگاره‌ها و دیگر نقوشی که در دوره هخامنشی به دست ما رسیده نشان می‌دهد زنان در جامعه هخامنشی دارای پوشش هستند اما این پوشش به معنای چادر امروزی نیست اصولا و اساسا جامعه ایرانی هم سنگ با دیگر جوامع شرقی، جامعه پوشش‌داری است. اگر در غرب برهنگی هنر است و این برهنگی امروز غرب میراث کهن آنها است، پوشش امروز جامعه ایرانی نیز میراث کهن ما است.

این استاد دانشگاه بیان کرد: پوششی که ما در ملل شرقی مثل بین النهرینی ها، اکدی ها، سومری ها و ایرانی‌ها در دوره‌های مختلف باستانی مانند هخامنشی، اشکانی و ساسانی می‌بینیم به ما نشان می‌دهد که جامعه ایرانی برهنگی را دوست نداشته، کما اینکه امروزه هم دوست ندارد و آن را نمی پسندد. به نظرم رفتارهای دیگری سبب شد که برخورد متفاوتی با پوشش شود.

وی گفت: برای فهم جایگاه و اهمیت زنان در جامعه ایرانی پیش از دوره هخامنشی به عقب باز می‌گردیم اینکه جامعه ایرانی یک جامعه مادر تبار بوده است. یعنی اگر یک پادشاه می‌خواست مشروعیت و مقبولیت خودش را به دیگران اثبات کند حتما باید خود را به یک نیای مادری نسبت بدهد. همچنین الهه گان و کسانی که در  جایگاه معنوی قرار دارند همگی زن هستند. می‌خواهم بگویم جامعه ایرانی در دوره تمدن "عیلام" جامعه‌های مادر تبار است نه پدر تبار و در اثر دگر زیستی‌های اجتماعی جامعه ایرانی به سمت جامعه مرد تبار و مرد سالار رفت. ولی در دوره ایران باستان "عیلام"، "هخامنشی"، "اشکانی" و حتی ساسانی زنان نقش بسیار کلیدی در اداره حکومت دارند و در مسائل اجتماعی و اداری نیز دارای جایگاه و اعتبار هستند. در تصمیم گیری‌های سیاسی نقش زنان را ما چه در دوره هخامنشی و چه در دوره ساسانی به فراوان می‌توانیم ببینیم که یک مادر تعیین کننده قدرت اول حکومت است.

این باستان شناس افزود: باعث تاسف عمیق من است که رفتارهای مدیران و کارگزاران امروزه به گونه‌ای شده که پوششی که در تاریخ ایران به مثابه یک امر اجتماعی بود و در دوره اسلامی به یک امر دینی تبدیل می‌شود امروزه به سطحی تقلیلش دادند که مثل یک امر سیاسی به آن نگاه می‌شود. امروزه پوشش و روسری را زنان و دختران ایرانی نه به عنوان یک امر دینی و اجتماعی بلکه به عنوان یک امر سیاسی می‌بینند.  یعنی سعی می‌کنند که از آن برای مخالفت شان با فساد، تبعیض و مسائل این چنینی استفاده کنند و این برای جامعه ایرانی به نظرم یک آسیب است.

جامعه ایرانی اساسا یک جامعه پوشش دوست است

رجبی عنوان کرد: باید سعی کرد هر چیزی در بستر خودش باشد. جامعه ایرانی اساسا یک جامعه پوشش دوست است و جامعه‌ای نیست که برهنگی را دوست داشته باشد. سنت تاریخی ایرانیان بر پوشش دار بودن و پوشش دوست بودن است. کما اینکه من امروزه هم چندان توافقی و موافقتی برای برهنگی در ایران نمی‌بینم. اگر روسری‌ها را بالا گرفته‌اند و آن را از سر  درمی‌آورند می‌خواهند بگویند لطفا کارگزاران سالم در راس کار بگذارید ؛ اصولا یکی از وظایف حکومت‌ها همین است  بجای اینکه با آنها برخورد کند و دشمنی بورزد و یا آنها را عامل دیگران بداند حرف مردم را بشنود. اگر شما بروید  و از این دختران و مادران در خیابان  بپرسید می‌بینید که بسیاری از آنها از  فقر، بیکاری، تورم، گرانی و فساد به ستوه آمده و پوشش را به عنوان امر سیاسی نگاه می کنند. چیزی که سال ها ما به عنوان امری اجتماعی به آن نگاه کرده‌ایم.