ایلنا از فارس گزارش می‌دهد؛
شالیزارها میراث جهانی را تهدید می‌کنند/ ترک بر روی دیواره‌های مجموعه نقش رستم/ ادامه شیوه نامعقول کشاورزى در حریم یک و دو آثار تخت جمشید و نقش رستم
کم آبى، کشت بى رویه محصولات آب بَر، عدم نظارت و حساسیت نسبت به منابع آبى، گسترش بى ضابطه کشاورزى منجر به ایجاد شکاف و تخریب ناگهانى سطح زمین در مجموعه های جهانی تخت جمشید و نقش رستم شده است.
به گزارش ایلنا از شیراز، گودال‌ها و فروچاله هایى ایجاد شده که منشأ آن عدم توجه به منابع آبى و برداشت غیر عقلانى از آنها در چند دهه گذشته بر پیکره دشت ها افتاده است و حتى زندگى ساکنان را تهدید مى‌کند.
مناطقى که به دلیل فرونشست شرایط زندگى را از دست مى‌دهند دیگر محدود به روستاها و دشت‌هاى کشاورزى نیست و این آثار در دلِ شهرهاى بزرگ هم دیده مى شود و حتى آثار باستانى به عنوان میراث هزارساله نیز با این شرایط تهدید مى شوند.
مجموعه نقش رستم و تخت جمشید از جمله آثارى است که نشانه هاى فرونشست در اطراف و بر بدنه آن دیده مى شود و جلوگیرى از آن در شرایطى که وضع بحرانى همچنان ادامه دارد، امکان پذیر نیست.
هنوز هم کشت هاى پُر آب در حریم آثار تاریخى و در چند قدمى آنها ادامه دارد و نتیجه آن فشار مضاعفى است که به زمین وارد مى شود.
اخیرا رئیس بخش ریسک و مخاطرات مرکز تحقیقات راه و شهرسازى تصاویرى را به اشتراک گذاشته است که نشان از شکاف و فرو نشست در تخت جمشید و نقش رستم دارد و برآیند آن تهدید آثار تاریخى است که سالهاى سال پابرجا بوده است و امروز در گذر تاریخ باید به واسطه کشت هاى بى رویه و برداشت آب دچار تهدید شوند.
آثار فرونشست در محدوده تخت جمشید و نقش رستم جدى است
هشدارها نسبت به خطرات ایجاد شکاف سال‌ها است که به عنوان مشکلى جدى مطرح مى شود اما هیچ اقدامى براى جلوگیرى از آن صورت نمى گیرد و در نتیجه محدوده آن روز به روز گسترده‌تر مى‌شود.
مدیر پایگاه میراث جهانى تخت جمشید در گفت و گو با «ایلنا» با اشاره به اینکه در این زمینه یک مطالعه در پایگاه انجام شده است که مربوط به سال هاى گذشته بوده و موضوع کم آبى در این منطقه به عنوان علت اصلى ایجاد فرونشست ها تشخیص داده شده است، مى گوید: این مطالعه در حالى انجام شد که براى تکمیل آن باید مطالعات بیشترى از جمله با بخش وزارت نیرو انجام شود اما هنوز به صورت گسترده آغاز نشده است.
حمید فدایى با اشاره به اینکه در محوطه هاى گردشگرى و تاریخى نقش رستم و تخت جمشید فرونشست ها و ترک هایى ایجاد شده است، ادامه می دهد: گرچه تلاش شده که براى حفظ جان گردشگران اقدام به پُر کردن شکاف ها و شن ریزى و رفع خطر شود و در نقش رستم و تخت جمشید ترک و شکاف هایى که در سال هاى گذشته و تا به امروز داشته ایم، برطرف شده است اما این موضوع، مشکل جدى است و نیاز به اقدام اصولى دارد.
به گفته وى مجموعه تخت جمشید و نقش رستم در حالى مجموعه و محیط گردشگرى است که روزانه بازدیدکنندگان زیادى دارند و اگر براى رفع و جلوگیرى از ایجاد این ترک‌ها و شکاف‌ها اقدام عاجل نشود خطرات جدى‌ترى براى حضور بازدیدکنندگان به همراه خواهد داشت.
آثار ترک‌ها بر بدنه نقش رستم نقش بسته است
وى درباره سلامت بنا به دلیل ایجاد ترک‌ها مى‌گوید: اگرچه تاکنون مشکل خاصى به دلیل فرونشست ها نبوده است اما نباید در خصوص این موضوع ساده انگارى شود، به نظر مى آید این شکاف ها و ترک ها در محلى که محل اتصال دشت به کوه است بیشتر ایجاد مى شود اما در مجموعه نقش رستم تعدادى از این ترک ها در اطراف بناى برج سنگى، کعبه زرتشت و.... دیده شده است و در این زمینه پایش ها و بررسى هایى انجام شده است.
مدیر پایگاه میراث جهانى تخت جمشید با اشاره به اینکه گرچه تا به امروز آسیب جدى به واسطه فرونشست به بناى میراث تاریخى رصد نشده است اما این موضوع در آینده مى تواند بسیار خطرناک باشد، عنوان مى کند: همانطور که فرونشست در محدوده شهرها و روستاها براى مردم خطر ایجاد کرده قطعاً بر بنا هاى تاریخى نیز مى‌تواند تاثیرگذار باشد.
کشت برنج در محدوده حریم یک تخت جمشید و نقش رستم
فدایى با بیان اینکه کشت محصولات کشاورزى در حریم آثار تاریخى نقش رستم و تخت جمشید مهم ترین عامل تهدید آن محسوب مى شود، در رابطه با کشاورزی در حریم این محدوده مى گوید: کشاورزى که در دهه هاى گذشته شروع شده بود در حریم یک آثار تخت جمشید و نقش رستم ادامه دارد اما در این محدوده ساخت و سازها تا حدودى کنترل شده است و اجازه ساخت و ساز داده نمى شود .
وى با تاکید بر اینکه حداقل کشاورزان باید کشت محصولات کم آب را دنبال کنند تا آسیبى متوجه میراث تاریخى و ساکنان بومى نباشد، عنوان مى کند: نه فقط آثار تاریخى بلکه شالوده هاى زندگى مردم در شهر و روستا در حال تهدید است و کشت هاى نامعقول و پر آب مانند شالیکارى باعث افزایش ترک ها مى شود.
کشاورزى نامعقول در حریم تخت جمشید درحال گسترش است
فدایى با بیان اینکه در یک دهه گذشته با وجود خشکسالى هایى که داشته ایم نباید بیش از این به زمین فشار مى آوردیم، ادامه مى دهد: در دهه‌هاى قبل که وضع منابع آبى بهتر بود کشت شالیزارى تنها در کامفیروز انجام مى شد اما امروز که شرایط بدتر است کشاورزى در دیگر مناطق و حریم تخت جمشید به سرعت درحال گسترش است.
مدیر پایگاه میراث جهانى تخت جمشید تصریح مى‌کند: این شیوه نامعقول در کشاورزى که تا حریم یک و دو آثار تاریخى تخت جمشید ورود کرده است ، تهدیدى جدى است که نه تنها آثار تاریخى بلکه حیات مردم را تهدید مى کند.
فدایى یادآور مى شود که در این باره باید حساسیت بیشتر باشد و فشار مضاعفى که به این دشت وارد مى شود مى‌تواند مشکلات آن را نسبت به گذشته افزایش دهد.
به گزارش ایلنا؛ درحالى میراث جهانى تخت جمشید به واسطه آسیب هایى که بر آن وارد است، تهدید مى شود که با وجود هشدارها بویژه در موضوع فرونشست ها، گسترش آن به واسطه برداشت آب در عمق زمین و خالى کردن لایه ها ادامه دارد و هر بار گوشه اى از سطح زمین بلعیده مى شود.
