عدم شفافیت اعتبار شرکت ها در بودجه 1401/ لزوم اعمال ضریب محرومیت برای استان های محروم مانند ایلام /تقویت شکاف طبقاتی در بودجه

به گزارش خبرنگار ایلنا از ایلام، هرچند در استان ایلام نسبت به سال گذشته ،تخصیص بودجه رشدی 25 درصدی داشته است اما میزان تورم واقعی را هم باید در نظر گرفت و این استان از نظر اعتبارات ملی نسبت به سایر استان بسیار ضعیف و از لحاظ سهم در منابع و اعتبارات ملی جزو 5 استان آخر کشور است.

یک کارشناس اقتصادی در گفت و گو با ایلنا، در این باره اظهار داشت: اعتبارات عمرانی (تملک دارایی های سرمایه ای) استان ایلام 1.371 میلیارد تومان بوده که نسبت به سال گذشته ۵۹ درصد افزایش یافته است. البته ذکر این نکته لازم است که با توجه به تورم سال ۱۴۰۰ گرچه اعتبارات افزایش یافته است اما باید میزان تورم واقعی را نیز در نظر گرفت. باتوجه به تخصیص تمام درآمدهای اختصاصی استانی ؛ کل بودجه استانی (جاری و عمرانی استان ) 2.012.130.000.000 تومان است.

نبی امیدی گفت: باتوجه به ساختار جدید  و تغییرات بودجه استان ها در لایحه بودجه ؛ کل اعتبارات(مصارف) هزینه ای استان (حقوق و مزایا و رفاهی و سایر) مبلغ 635 میلیارد و 521 میلیون تومان  بوده که این رقم نسبت به سال گذشته رشدی 25 درصدی داشته است.

وی در پاسخ به این سئوال که سهم استان از مصارف و اعتبارات ملی ووضعیت آن چگونه است گفت: متاسفانه سهم استان از اعتبارات ملی و طرح های ملی نسبت به سایر استان ها بسیار ضعیف است و این به دلیل عدم وجود طرح های بزرگ ملی در استان و یا قسمتی از آن است.

از لحاظ سهم در منابع و اعتبارات ملی جزو 5 استان آخر کشوریم

وی ادامه داد: سهم استان ایلام از مصارف ملی 5.416 میلیارد تومان است که 4.920 میلیارد تومان آن مربوط به مصارف هزینه ای (جاری) و 496 میلیارد تومان آن مربوط به مصارف عمرانی (تملک دارایی های سرمایه ای) است. اعتبارات عمرانی استان بسیار ضعیف است و از لحاظ سهم در منابع و اعتبارات ملی جزو 5 استان آخر کشوریم.

ایلام ضعیف ترین استان کشور از لحاظ درآمدزایی است

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به اینکه باتوجه به محرومیت استان چرا بودجه ایلام محدود است، گفت: البته این مورد ریشه های متعدد و متنوعی دارد. یکی از مهم‌ترین دلایل آن سهم محدود استان در درآمدهای عمومی و اختصاصی است. باتوجه به نظام درآمد_ هزینه؛ استان ایلام معمولا ضعیف ترین استان کشور از لحاظ درآمدی است. 

وی گفت: درآمد عمومی استان فقط 734 میلیارد و 827 میلیون تومان است که از این رقم 689 میلیاردو 592 میلیون تومان  مربوط به مالیات و 45 میلیارد و 235  میلیون تومان مربوط به سایر درآمدها است. در زمینه میزان دریافتی مالیات و نقش استان در درآمدهای عمومی ؛  ایلام آخرین استان کشور است.

امیدی ادامه داد: درآمدهای تخصصی استان نیز بسیار ضعیف و در رده آخر استان های کشور با مبلغ ناچیز 5 میلیارد و 115 میلیون تومان است. دلایل بسیار دیگری برای بیان کمبود منابع بودجه استان وجود دارد. که همین ارقام ضعیف درآمدی بیانگر عدم نگرش توسعه ای به استان ایلام است.

وی عنوان کرد: نکته مهمی که معمولا مدیران استانی برای توجیه مبالغ بودجه ریزی آن را نادیده می گیرند تاثیر تورم واقعی است و متاسفانه شاهد هستیم مدیران استان معمولا فقط جنبه افزایش ریالی بودجه را بدون اعمال تورم اعلام می کنند.

وی چالش های اصلی استان ایلام در عدم تخصیص منابع بودجه را اینگونه توضیح داد: همانطور که در توضیح سئوال فوق عرض کردم مهم ترین دلیل همان بحث نظام درآمد_هزینه استانی است.

امیدی ادامه داد: استان ایلام به رغم برخوردار بودن از سهم در اعتبارات 3 درصد درآمدهای نفتی (هم در قسمت مناطق نفت خیز و هم مناطق محروم) و نیز برخورداری از قانون توسعه متوازن و بحث ملی اربعین؛ به دلیل عدم تعریف طرح هایی که مورد پذیرش سازمان برنامه و بودجه برای تخصیص اعتبار قرار گیرد همواره بودجه ای که دریافت کرده در خور توسعه استانی محروم نبوده است.

برای سایر بخش ها تحرکات شایسته ای صورت نگرفته است

این کارشناس اقتصاد گفت: حتی در بهره گیری از پروژه های مشارکت با بخش غیردولتی برای اجرای طرح های تملک دارایی های سرمایه ای موضوع جزء 1 بند الف تبصره 4 و ماده 27 قانون الحاق 2 , شاهد هستیم چند طرح محدود (اغلب در حوزه دانشگاه علوم پزشکی) وجود دارد و برای سایر بخش ها تحرکات شایسته ای صورت نگرفته است.

وی اظهار کرد: این موارد عمده؛ خود نشانگر و ترازی است برای سایر دلایل که عمدتا مدیریتی و غالبا فنی هستند.

امیدی در پاسخ به اینکه  عدم پرداخت مالیات شرکت های بزرگ صنعتی و نفتی در استان ایلام چیست؟ گفت: قسمتی از این مسئله به ساختار نظام بودجه ریزی ما در مورد شرکت های دولتی باز می گردد که با بودجه ریزی عمومی دستگاه های اجرایی و استانی کاملا متفاوت و براساس مبانی مالی جداگانه است. بخشی از آن نیز به دلیل نحوه تشکیل و ساختار تشکیلاتی خود شرکت ها باز می گردد و قسمتی از آن نیز به دلیل فقدان قوانین مالی مناسب برای مناطقی است که شرکت های صنعتی بزرگ و نفتی در آن قرار دارند.

نماینده ایلام در مجلس نیز در این باره در گفت وگو با ایلنا، گفت: بودجه استان ایلام به نسبت سال گذشته از رشد قابل توجهی برخوردار است.

علی اکبر بسطامی افزود:  میانگین رشد اعتبارات بودجه جاری کل کشور به نسبت سال جاری، ۲۰/۸ درصد است که برای استان ایلام این میزان ۲۵/۶ درصد رشد پیش بینی شده است.

وی اظهار داشت: پیش بینی درآمدهای استانی در کل کشور برای هر استانی ۷۱ درصد درآمد است که این رقم برای استان ایلام ۶۸ درصد در نظر گرفته شده است که در واقع کمترین درآمد برای استان ما پیش بینی شده که برای شرایط استان مناسب است و این پیام را می رساند که اراده‌ای برای کمک به ایلام در سطح کشور وجود دارد.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: در حوزه اعتبارات عمرانی و ۳ درصد سهم نفت برای کل کشور ۳۳/۶ درصد رشد در نظر گرفته شده است که این میزان رشد برای ایلام ۳۸/۶ درصد است که از میانگین متوسط کشوری از رشد ۵ درصدی برخوردار است.

وی بیان داشت: در اعتبارات استانی با سهم ۳درصد نفت، رشد پیش بینی شده برای کل کشور ۱۴درصد است که این میزان برای استان ایلام ۱۶/۸ درصد بوده، یعنی به نسبت سال گذشته ۲/۸ درصد رشد داشته است.

نماینده ایلام افزود: اعتبارات قابل توجه برخی استان ها، به دلیل اخذ مالیات بیشتر است، مالیات بر ارزش افزوده آنها از رقم خوبی برخوردار است اما با این وصف استان ایلام در بودجه ۱۴۰۱ در رتبه ۲۱ کشور قرار دارد و ۱۰ استان بعد از ایلام قرار گرفته‌اند.

وی تشریح کرد: ایلام استان کوچکی است، این استان ۸ دهم جمعیت و یک و دو دهم مساحت کشور را دارد، ولی ۲ درصد کل اعتبارات عمرانی کشور به این استان اختصاص پیدا کرده که از میانگین کشوری بالاتر است.

وی بیان کرد: اعتبارات تملک دارایی و توازن به صورت گلوبال توزیع شده و در اختیار وزارتخانه ها است، در این حوزه اگر استاندار و مدیران در وزارتخانه ها و سازمان برنامه و بودجه پیگیری نکنند و پای کار نباشند، استان ضرر می‌کند.

اگر بودجه بر اساس طرح آمایش منطقه توزیع شود،ایلام متضرر می‌شود‌

بسطامی اظهار داشت: چون در مقطعی بر اساس ظرفیت‌های استان در ایلام سرمایه گذاری نشده است اگر بودجه بر اساس طرح آمایش منطقه توزیع شود استان محرومی مثل ایلام متضرر می‌شود‌.

وی گفت: در پیوست شماره یک قانون بودجه ۱۰۰ پروژه بزرگ پیش بینی شده که همه آنها به صورت گلوبال و در اختیار وزارتخانه ها است، یعنی هر استانی رایزنی موثرتری داشته باشد می تواند سهم بیشتری را بگیرد.

رئیس کمیته رفاه کمیسیون اجتماعی مجلس افزود: اصلاح ساختار قانون بودجه صورت گرفت اما این مهم در بودجه ۱۴۰۱ لحاظ نشده است.

وی تاکید کرد: در بودجه سال آینده به دو پارامتر مساحت و جمعیت توجه شده است که این هم به ضرر استان‌های کوچکی مثل ایلام است در حالی‌که باید ضریب محرومیت اعمال می‌شد اما نه تنها انجام نشده است بلکه این رفتار موجب شکاف طبقاتی در استان‌های محروم و کوچک می‌شود و این پیام را می‌رساند که به نظام بودجه ریزی کشور بیشتر توجه شود.

نماینده ایلام تصریح کرد: در بودجه ۱۴۰۱ اعتبارات شرکت ها شفاف نیست، مالیاتی که در این بودجه در نظر گرفته شده آرمانی است و نگاه هم به بودجه سال آینده آرمانی پیش بینی شده است.

گزارش: حسن نجفی