ثبت ملی حوض انبار سه گنبدی تخته مایان در شهرستان بینالود
مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی گفت: حوض انبار سه گنبدی تخته مایان در شهرستان بینالود به شماره ۳۳۳۳۰۷ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
به گزارش خبرنگار ایلنا از مشهد ، ابوالفضل مکرمی‌فر با اعلام این خبر افزود:حوض انبار سه گنبدی تخته مایان درپشت ارتفاعات جنوبی شهر مشهد و ۸ کیلومتری شرق روستای مایان‌پایین (سفلی) درشهرستان بینالود قرار دارد.
او درباره تاریخچه و وجه تسمیه اثر اظهار کرد: روستای مایان ، روستایی از توابع بخش طرقبه شهرستان بینالود در استان خراسان رضوی ایران است که منبع درآمد اهالی روستا محصولات کشاورزی که بیشترحاصل از باغداری و میوه وهمچنین کشاورزی بصورت دیم است،میوه هایی شامل گیلاس، آلبالو، زردآلو، آلو، سیب، گردو و از محصولات عمده این روستا است، از این رو به‌دلیل قرارگیری این حوض انبار در دشت های دیمه زار نزدیک این روستا آن را به این نام می شناسند.
هم‌چنین محمود طغرائی مسئول دفترثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی درباره مشخصات اثر اظهار کرد: تخته‌مایان شامل عرصه نسبتا هموار با مساحت تقریبی ۳۰۰۰ هکتاری در پشت ارتفاعات جنوبی شهر مشهد است.این عرصه محل کشاورزی بصورت دیم اهالی روستاهای مایان بوده است.در این عرصه کشاورزی دو سازه آبی تاریخی برجای مانده است.
او ادامه داد:حوض‌انبارسنگی سه گنبدی یکی از این دو بنای تاریخی است، این حوض‌انبار که عمدتا از سنگ ساخته شده شامل سه مخزن مدور متصل به هم هستند.
طغرائی تصریح کرد: ورودی بنا از سمت شمال بوده و شامل ۷ پله و دارای پوشش گنبدی است، قطرمخازن به ترتیب ۲.۸۰ متر، ۲.۸۰ متر و۲.۴۰ متربوده وبه یکدیگر ارتباط دارند.
او گفت: بدنه این حوض‌ها سنگی بوده و ۳.۶۸ متر ارتفاع داشته و ۱.۸۰ متر در داخل زمین ایجاد شده‌اند، پوشش هریک ازآن‌ها با ترکیبی از سنگ و آجر ایجاد شده است، هنوز بخشی از اندود ساروجی داخل آنها باقی مانده ودر برخی از نقاط با سیمان مرمت شده‌اند.
مسئول دفترثبت آثار تاریخی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی افزود:مالکان اراضی کشاورزی در مدیریت هدایت آبهای سطحی به هنگام نزول باران وبهره‌برداری در فصول گرم برای آب‌شرب، استفاده از مصالح بومی وهمچنین مرتبط کردن سه مخزن مذکور، ازجمله ویژگی های فنی ونظام بهره‌برداری آن است.
او با بیان این‌که این سازه آبی کتیبه ندارد، اظهار کرد:با توجه به منحصربه‌فرد بودن طرح اثر و بومی‌بودن آن، نمی‌توان از مقایسه تطبیقی به قدمت آن پی برد، اما با توجه به استفاده از آجرهای مربع شکل قدیمی در بدنه و سقف آن، قدمت این اثر را می توان به دوره صفویه نسبت داد.
