اسناد استان قزوین با نگاه ماشینی مدیران درحال نابودی است/ هیچ اقدامی برای ثبت تاریخ شفاهی صورت نگرفته

به گزارش خبرنگار ایلنا از قزوین، امیر حسین حاتمی در نشست خبری با اصحاب رسانه که ظهر امروز در سازمان ثبت اسناد و کتابخانه ملی قزوین برگزار شد گفت: سازمان اسناد استان قزوین از سال ۹۰ در استان قزوین تاسیس شد که نسبت به سایر استان‌ها دیرتر بود، این نهاد در سال ۸۱ از ادغام دو سازمان کتابخانه ملی و اسناد ملی در سطح ملی بوجود آمد و دارای دو وظیفه کلی است.

مدیرکل مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان قزوین ادامه داد: این نهاد در حوزه کتابخانه گردآوری، حفاظت، سازماندهی آثار خطی و مکتوب چاپی را به عهده دارد، هر ناشر که کتابی چاپ می‌کند باید الزاما دو نسخه از آن را در اختیار کتابخانه ملی قرار دهد، و این کتابخانه معدن نسخ خطی و آثار چاپی در تهران است.

وی ابراز کرد: کتابخانه ملی در راس همه قرار دارد و درواقع حافظه ملی ما ایرانیان در آنجا است، در زمینه اسناد نیز تمام ارگان‌های دولتی و دستگاه‌های اجرایی باید اسناد راکد خود را در اختیار این نهاد قرار داده تا اسنادی که قابلیت آرشیو دارند آرشیو شده و به مرور تنظیم و در اختیار افراد و محققان قرار می‌گیرد.

این مسئول افزود: ۹۰ درصد اسناد سازمان‌ها امحایی هستند که امحا می‌شوند، سازمان‌هایی که تاریخ تاسیس آن‌ها بیشتر است قابلیت آرشیو اسناد دارند که برای ما از اهمیت بالایی برخوردار است که در جمع آوری اسناد برخی ارگان‌ها با ما همکاری داشته و برخی نیز همکاری نداشتند.

وی عنوان کرد: هویت قزوین با باغستان گره خورده از این رو اسناد مربوط به حقابه‌ها، آب منطقه‌ای و کشاورزی آرشیو می‌شوند، در گذشته نیز اسرائیلی‌ها اسناد بسیار مهمی را در زمینه اقلیم استان جمع آوری کرده بودند که پیش آرشیو شده و باید تنظیم و توصیف شده و در اختیار محققین قرار گیرد.

حاتمی اظهار کرد: آگاهی بخشی نسبت به وظیفه سازمان دارای اهمیت است، بخشی از اسناد دولتی هستند و تمام سازمان‌ها موظف هستند اسناد خود را به مرکز اسناد تحویل دهند، انبوهی از نسخ خطی نیز در اختیار مردم قرار دارد.

وی ادامه داد: از سال ۹۲ تا کنون در سازمان اقدامی برای جمع آوری اسناد غیر دولتی و در دست مردم صورت نگرفته که بعنوان نقیصه‌ای جدی است، در دوره جدید سعی داریم این نقیصه را جبران کنیم.

مدیرکل مرکز اسناد و کتابخانه ملی استان قزوین بیان کرد: اولین قدم جلب اعتماد خاندان‌های بزرگ قزوین است؛ قزوین طی تاریخ به پادگان تبدیل شده و حدیث باب الجنه برای آن جعل شد، با همه این توصیفات استان از موقعیت مهمی برخوردار بوده و باعث مهاجرت خاندان‌های بزرگ دینی شده است.

وی گفت: خاندان‌هایی در قزوین بودند که در گذشته تبادلاتی با پکن داشتند، ما از خاندان‌های قبل از قرن دهم اطلاعی نداریم اما خاندان‌های پس از آن بویژه در دوران قاجار نیز وجود داشتند که بازماندگان آن‌ها در استان بوده و اسناد بسیاری را در دست دارند که به بدترین شکل ممکن درحال نگهداری هستند.

این مسئول ابراز کرد: آثار قزوین درحال از بین رفتن و نابودی است، ذهن بسیاری از مدیران در توسعه ماشینی است درحالی که این اسناد نیز عامل مهمی در توسعه به شمار می‌آیند.

وی بیان کرد: اسناد در اختیار مردم از سه طریق قابل جمع آوری است که شامل اهدا و نگهداری با نام اهدا کننده که به اعتلای فرهنگ استان کمک می‌کند، امانت و دیجیتال کردن برای در اختیار قرار دادن پژوهشگران و فروش است.

حاتمی ادامه داد: جمع آوری اسناد به آرشیو غنی برای استان قزوین منجر می‌شود، اسناد از نظر محتوا، جنس کاغذ و نوع خط دارای اهمیت بوده و داده‌هایی را در اختیار ما قرار می‌دهد.

وجود هفت میلیون سند در استان قزوین

وی درباره مشکل مکان سازمان اسناد استان ابراز کرد: درحال حاضر حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد مشکل ساختمان حل شده و سه طبقه از این ساختمان در اختیار ما قرار گرفته و مصوب شده که دو طبقه دیگر نیز به این سازمان اختصاص داده شود.

این مسئول افزود: مخزن استان نیز از مخزن‌هایی است که شرایط نگهداری اسناد را داراست و در نتیجه اسناد مربوط به قزوین که پیش از این در تهران نگهداری می‌شد به استان انتقال داده شده است.

وی عنوان کرد: هفت میلیون برگ سند در استان وجود دارد که تعداد اندکی از آن‌ها تنظیم و توصیف شده و برای محققان قابلیت دسترسی دارد و برای انجام تنظیم و توصیف اسناد از تهران قول مساعد گرفته شده است.

وی ادامه داد: بالای ۹۵ تا ۹۶ درصد اسناد مکتوب و ما بقی نیز شامل عکس و نقشه هستند، اسناد شهرداری مربوط به دهه بیست دارای اهمیت است.

حاتمی بیان کرد: برای تاریخ شفاهی نیز هیچ کاری انجام نشده و شامل دو مرحله مصاحبه با افراد و ثبت مطالب گردآوری شده بصورت مکتوب است و جمع آوری تاریخ شفاهی نیز از برنامه‌های آینده ما است.

وی گفت: اعتماد به سازمان که حافظ هویت افراد بوده و نام و نشان و رسم خاندان کهن را حفظ می‌کند از اهمیت بالایی برخوردا  است و ما از هم استانی‌ها درخواست داریم اگر سند مکتوب، عکس یا فیلمی که هویتشان را نشان می‌دهد در اختیار دارند برای جلوگیری از آسیب‌های جبران ناپذیر در اختیار ما قرار داده و ما آن‌ها با نام و نشان خود افراد در مرکز اسناد حفظ می‌کنیم تا تاریخ اجتماعی استان را ثبت کنیم.

این مسئول ابراز کرد: اسناد برای ضدعفونی و تعمیر به تهران ارسال شده و پس از آن برای نگهداری به استان عودت داده می‌شود.

 وی بیان کرد: نزدیکی قزوین به تهران دارای اهمیت است و از این رو استان از قابلیت بالایی برای جمع آوری اسناد دارا است البته تا مردم متقاعد نشوند وجود اندیشمندان در جمع آوری و ثبت اسناد تاثیر چندانی ندارد، ضمن اینکه به ارث رسیدن آثار و سپردن آن‌ها  به دلال‌ها نیز یکی از مشکلات پیش رو است.

حاتمی در پایان گفت: وبینار نقش سند در توسعه مدیریت ساعت ۱۰ تا ۱۲ فردا برگزار می‌شود و در آن از صرف نگاه تاریخی به سند فراتر رفته است.