انتقال آب هلیل رود؛ مهم‌ترین دغدغه کشاورزان حنوب کرمان/بیکاری، فقر و مهاجرت پیامدهای انتقال/ نماینده جیرفت : اجازه نمی‌دهیم

به گزارش خبرنگار ایلنا، این روزها به دلیل کاهش بارندگی ها در استان کرمان ذخایر آب های زیر زمینی، تالاب ها، رودخانه ها و سدها به اندازه کافی کاهش داشته است که باعث از رونق افتادن بخش کشاورزی شده و بسیار از مردم شهرهای حنوبی مجبور به کارگری در دیگر مناطق استان شده اند. حالا در این شرایط نابه‌سامان موضوع انتقال آب سرشاخه های هلیل رود به شمال استان کرمان نیز شرایط را از آنچه که بود برای اهالی جنوبی استان سخت تر کرده است.

فرود رفعتی در گفت و گو با خبرنگار ایلنا، گفت: سد صفا رود یا شهیدان امیر تیموری روی سرشاخه های هلیل رود ساخته شده و این سد برخلاف سدهایی که برای حق آبه زیست محیطی که در پایین دست رها می کنند حتی یک خروجی هم ندارد.

وی ادامه داد: سد صفارود فقط برای برای جمع آوری آب احداث شده و حتی یک قطره از آب این سد به پایین دست خارج نمی شود. قرار است تمام آب سد انباشته و از طریق پمپاژ وارد تونلی با طول 38 کیلومتر برای انتقال به شمال استان کرمان وارد شود.

این فعال محیط زیست عنوان کرد: تونل پروژه انتقال آب به شمال استان کرمان تا حدودی پیشرفت داشت ولی مابقی پروژه به دلیل مخالفت های مردم و همچنین مختل کردن شبکه آب‌های زیر زمینی و خشک شدن چاه‌ها و قنات های بسیاری از روستاها در جنوب استان در حال حاضر حدود 5 الی 6 کیلومتر از 38 کیلومتر این تونل آماده بهره برداری است.

انتقال آب هلیل رود برای بخش های گردشگری و صنایع

وی بیان کرد: این پروژه انتقال آب اگر به شمال استان کرمان شکل بگیرد برای مصارف صنایع و مناطق گردشگری هفت باغ در بین کرمان و ماهان است. پروژه های انبوسازی های چندین هزار قطعه ای زمین هایی در کرمان نیز برای آینده پیش بینی کرده اند که یا به صورت رایگان و یا به صورت خیلی ارزان از منابع طبیعی خریداری می کنند که شهرک سازی کنند.  در واقع با این کارشان می خواهند یک نوع حاشیه نشینی و شهرک سازی را در کرمان ایجاد می کنند که از ساختار و زیر ساخت های  توسعه ای لازم که کمترین آن آب است برخوردار نیست. این شهرک سازی به قیمت از بین رفتن جازموریان و هفت شهرستان جنوبی کرمان از جمله جیرفت، قلعه گنج، رودبارجنوب، منوجان، فاریاب، کهنوج  و عنبر آباد و همچنین دلگان در استان سیستان و بلوچستان که آنجا هم نصفی  از جازموریان در حوزه سیستان و بلوچستان قرار دارد،تمام می شود.

جازموریان بزرگترین تالاب آب شیرین کشور

رفعتی منشا تمام آب های  زیرزمینی  استان کرمان و رونق کشاورزی در جنوب استان را وجود تالاب جازموریان دانست و گفت: بزرگترین تالاب آب شیرین کشور جازموریان است. که آب این تالاب وارد سفره‌های زیر زمینی می شود و به وسیله قنات، چشمه ساران و چاه ها پمپاز و در مزارع کشاورزی، باغات و همچنین به عنوان آب آشامیدنی مورد استفاده بومیان منطقه قرار می گیرد.

کشاورزان جنوب استان برای کارگری به گلخانه‌های جیرفت می روند

وی با بیان اینکه وقتی جازموریان خشک شود قطعا آب‌های سطحی و زیر زمینی کاهش پیدا می کند، افزود: در حال حاضر  روستاهای اطراف جازموریان مجبورند به دلیل کاهش سطح آب‌های زیر زمینی و از رونق افتادن کشاورزی شان برای کارگری در گلخانه ها به جیرفت بروند. کشاورزی در جنوب کرمان از رونق سابق برخوردار نیست و کشاورزان وضعیت نامناسبی دارند. مخصوصا امسال وضعیت تولید محصولاتی مانند سیب زمینی و پیاز از  وضعیت بسیار نامطلوبی برخوردار بود.

کشاورزان سال آینده هم به مشکل برمی خورند

این فعال محیط زیست اضافه کرد: امسال کشاورزان جنوب استان کرمان  محصولات شان را یا با با قیمت بسیار پایینی فروختند که حتی هزینه کارگری شان هم درنیامد و یا اینکه اصلا برای شان مقرون به صرفه نبود که حتی این محصولات را از روی زمین برداشت کنند. با توجه به خشکسالی که وجود دارد سال آینده هم کشاورزان به مشکل برمی خورند و نمی توانند محصولی را کشت کنند.

احیای جازموریان با رها کردن آب سدهای جیرفت، بافق و تیموری

وی ادامه داد: به نظرم کمیته احیای جازموریان باید در جنوب استان کرمان و در شهرهایی مانندقلعه گنج،  رودبار جنوب ،جیرفت وکهنوج برگزار شود چرا که مردم آنجا از اقلیم منطقه شناخت دارند و برای احیای جازموریان تلاش می کنند. جازموریان تنها با رها کردن آب سدهای جیرفت، بافق و  عدم انتقال آب سد شهیدان امیر تیموری به کرمان احیا می شود. در غیر این صورت تشکیل کمیته دردی را دوا نمی کند. طبیعت خودش وقتی آب سدها رها شود شرایط تالاب را بهسازی و بازسازی می کند.

دولت به راحتی می تواند جلوی نقل و انتقال آب بین حوزه ای را بگیرد

این فعال محیط زیست عنوان کرد: دولت می تواند به راحتی جلوی نقل و انتقال آب بین حوزه ای را بگیرد. چرا که این نوع نقل و انتقالات و سدسازی در تمامی دنیا منسوخ شده و آن شاخص های سازمان ملل را باید رعایت بکنند که متاسفانه هیچ کدام شان رعایت نمی شود و همیشه هم به بهانه آب آشامیدنی آبها را منتقل می کنند. آن هم با  قدرت مافیای آب که سودش برای آنها و ضررش  برای مردم است و عملا هم هیچ کاری انجام ندادند و گرنه این نقل و انتقالات را می توانستند غیر قانونی اعلام کنند که این همه پیامدهای اشتباه را به دنبال  نداشته باشد. 

وی گفت: تالاب جازموریان خشک شده و هوا گرمتر شده است. چرخه بارندگی از بین رفته و تمام جنگل ها و مراتع خشک می شوند و وقتی این اتقاق رخ دهد قطعا سیلاب و فرسایش خاک به وجود می‌آید  و همه این مشکلات را مسئولان می‌دانند ولی انگار زورشان به مافیای آب نمی رسد.  مردم جنوب کرمان تاکنون چشم انتظار این بودند مسئولان برای شان چاره اندیشی کنند که هیچ اقدامی از سوی آنها صورت نگرفت. وقتی مردم نتوانند کشاورزی کنند و آب نباشد ناخواسته برای تامین امرار معاش زندگی شان به سمت و سوی قاچاق هایی از جمله سوخت می روند که در موارد زیادی هم منجر به تصادفات شدید و کشته شدن افراد شده است.

رفعتی افزود: به دلیل سیاست‌های غلط وزارت نیرو و سد ساز، زمین های کشاورزی مردم خشک شده و هیچ توجیه اقتصادی برایشان ندارند و نمی توانند کسب درآمد کنند. در نتیجه مجبور به قاچاق سوخت، مواد مخدر  و اتباع بیگانه از لب مرز روی بیاورند.  قاعدتا دولت مردان این مشکلات را می دانند و جزو برنامه های کلان شان باید قرار دهند.

برای مشکل آب شرب شمال استان چاره اندیشی شود

نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی نیز در این باره به خبرنگار ایلنا، گفت: شمال استان کرمان مانند جنوب استان، به دلیل خشکسالی و کمبود شدید بارندگی از نظر تامین آب آشامیدنی و بخش کشاورزی دچار مشکل شدید شده و برای رفع این مشکل باید چاره اندیشی اساسی شود. با پیگیری یکی از نمایندگان کرمان و راور در مجلس و  وزارت نیرو و همکاری استانداری برای این موضوع فکری شود.

ذبیح الله اعظمی ساردویی ادامه داد: در همین راستا خط لوله آبی از خلیج فارس برای معادن به سیرجان و رفسنجان منتقل شده و حجم  انتقالی آب آن نیز  روزی یک میلیون متر مکعب است. قرار است بخشی از آب شرب  کرمان از محل همین پروژه با خط لوله به طول 100 کیلومتر فاصله منتقل و تامین شود. بودجه این پروژه انتقال آب تامین شده و آب بهایش قرار است تامین شود. همین طور هزینه تامین بودجه لازم برای انتقال این پروژه حدود 1000 میلیارد تومان است که تا آنجایی که اطلاع دارم تخصیص یافته است.

وی افزود: در اصرع وقت باید 100 کیلومتر فاصله بین رفسنجان و کرمان را لوله گذاری و تا اوضاع بحرانی نشده آب شرب مورد نیاز شهر کرمان را تامین کنند. بنابراین ضمن مخالفت جنوب با انتقال آب بین حوزه ای، که از قبل هم وجود داشته خوشبختانه موضوع انتقال آب از سرشاخه های هلیل رود به شمال  استان منتفی شده است.

نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد ادامه داد: انتقال آب سرشاخه های هلیل رود به شمال استان کرمان مسائل و تبعات اجتماعی، امنیتی، سیاسی و اقتصادی متعددی را در پی دارد و به همین دلیل مکاتباتی با سران قوا دراین باره داشته ام که از این انتقال آب جلوگیری شود. انتقال آب سرشاخه های هلیل رود باعث نابودی کشاورزی و همچنین باعث گسترش کانون ریزگردهایی به دلیل عدم وجود آب در تالاب جازموریان در جنوب شرق کشور می شود. زندگی معیشتی مردم را تحت تاثیر قرار داده و باعث بیکاری و مهاجرات بومیان منطقه به سایر استان ها می شود.

اجازه انتقال آب از سرشاخه های هلیل رود را نخواهیم داد

وی گفت: ادامه دادن پروژه  انتقال آب هلیل به شمال استان  یک طرح غیر کارشناسی و غیر محیط زیستی است و لذا نباید اجرایی شود. وزارت نیرو و مقامات استانی هرچقدر برای انتقال آب از سرشاخه های هلیل رود تلاش کنند ما به آنها اجازه نخواهیم داد و تاکنون دو طرح سئوال به وزیر نیرو در این خصوص داشته ام. همچنین چند تذکر کتبی و شفاهی در صحن مجلس به وزیر نیرو دادیم. این موضوع را باتوجه به تنش هایی که در منطقه ایجاد خواهد کرد، اجازه نمی دهیم پروژه انتقال آب صورت بگیرد ، گر چه  در حال حاضر  این پروژه تعطیل است.

اعظمی ساردویی افزود: آب سد صفارود مانند سدهای بافت و جیرفت به سوی کشاورزی جنوب استان کرمان باید سرازیر گردد و آب این سد نباید به شمال استان کرمان منتقل شود.اما مشکل فعلی سد صفا رود این است که امسال به دلیل کاهش بارندگی آبگیری نشد. در شش ماه اول سال جاری در شهرستان جیرفت 17 میلی متر باران آمد. در حالی که در سرشاخه های هلیل رود نیز کمتر از 100 میلی متر بارندگی داشته است. یعنی آبی پشت سد جیرفت هم جمع نشده است و کشاورزی جنوب در خطر است. اما در سال‌های پر باران قطعا بعد از آبگیری، علاوه بر تامین آب شرب شهر رابر، مازاد آن باید برای کشاورزی پایین دست یعنی سد جیرفت و جنوب کرمان منتقل شود. به هرحال دغدغه ما و کنشگران اجتماعی این است که نباید آب هلیل رود به شمال استان کرمان برای مصرف صنایع و سایر موارد منتقل شود.  ما روی حرفمان ایستاده ایم و مجدانه پیگیر این موضوع بوده و هستیم و هرگز اجازه عملیاتی شدن این پروژه را نخواهیم داد. مسولان کشوری و استانی هم به خوبی به تبعات و عواقب موضوع آگاه هستند.

گزارش: مریم بازوند