مدیرکل منابع طبیعی خراسان رضوی مطرح کرد:
سماق گناباد چاشنی سفره‌های اروپایی/ جای خالی صنایع تبدیلی در پایتخت سماق ایران
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خراسان رضوی با اشاره به ارگانیک بودن محصول سماق و اخذ گواهینامه‌های سلامت از آزمایشگاه‌های داخلی و کشور آلمان و فرانسه، امکان صادرات آن به اقصی نقاط دنیا بویژه اروپا فراهم شده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا از گناباد، در ۳۰ کیلومتری شهرستان گناباد در استان خراسان رضوی، روستایی به نام «خانیک» قرار دارد که می‌توان آن را مهد سماق ایران نام برد.
روستای کوچک «خانیک» شاید به چشم رهگذران محروم بیاید و یا شباهتی با هیچ پایتختی نداشته باشد اما مردمان سخت‌کوش آن توانستند تا این روستا را به پایتخت سماق ایران تبدیل کنند.
گرچه گناباد اقلیمی خشک دارد اما همین اقلیم خشک مزیت فراوانی برای کاشت و برداشت گیاهان دارویی است که بنابر گفته کارشناسان حکم استخراج نفت را برای مردم این منطقه دارد البته به شرطی و شروطی!
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه افزون بر یک هزار و ۳۰۰ هکتار در این منطقه به کشت سماق اختصاص دارد، اظهار کرد: این ظرفیت برای بیش از ۶۰۰ خانوار اشتغالزایی ایجاد کرده است.
علیرضا صحرائی بیان کرد: از سال ۱۳۹۵ طرح کشت گیاهان کم آب طلب، در اراضی شیب‌دار با محوریت توسعه سماق در روستای «خانیک» و «زبرجان» شروع‌شده و تاکنون بیش از ۳۵۰ هکتار یارانه تهیه نهال به بهره‌برداران اختصاص یافته است.
وی در خصوص اقدامات انجام شده در حوزه آموزش جوامع محلی برای برداشت و توسعه این گیاه گفت: با توجه به شرایط مساعد اقلیمی منطقه دهستان «زیبد» و «کاخک» برای توسعه سماق در سال گذشته، بیش از ۱۰ کلاس آموزشی ترویجی برای نحوه برداشت و فرآوری این محصول ویژه بهره‌برداران برگزار شده است.
صحرایی ادامه داد: باهمت جوانان روستای خانیک و دهیاری و شورای محل یک واحد فرآوری بهداشتی احداث شده و برای تکمیل چرخه تولید و افزایش نفع و ارزش‌افزوده محصول تولیدی مقررشده فروش خام محصول در روستا انجام نشود و با همت تعاونی ثبت‌شده توسط مردم ، پس از فرآوری و بسته‌بندی به بازار مصرف عرضه شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خراسان رضوی با اشاره به اینکه ارگانیک بودن این محصول و اخذ گواهینامه‌های سلامت از آزمایشگاه‌های داخلی و کشور آلمان و فرانسه، امکان صادرات آن به اقصی نقاط دنیا خصوصاً روسیه آلمان و فرانسه را فراهم کرده است، بیان کرد: این محصول همچنان به کشورهای حوزه خلیج‌فارس عراق، امارات و عمان نیز صادر می‌شود.
صحرایی اذعان کرد: قسمت پودر ارگانیک سماق حدود ۱۰۰ هزارتومان برآورد می‌شود لذا از آن جا که در سال زراعی ۹۸-۹۹ برآورد تولید ۳۹۰ تن محصول سماق داریم، پیش‌بینی می‌شود ۱۵۶ تن پودر ارگانیک سماق برای صادرات و مصرف داخلی تولید شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خراسان رضوی با بیان اینکه در سال‌های گذشته شاهد خام فروشی این محصول بودیم و تنها ۱۰ درصد تولید محصول آسیاب و به مصرف داخل شهرستان می‌رسید، افزود: در حال حاضر با همت جوانان روستا و ثبت شرکت تعاونی و احداث یک واحد فرآوری بهداشتی در روستای خانیک امکان فرآوری و تبدیل به پودر این محصول فراهم‌شده است.
صحرایی در پاسخ به این سئوال مبنی بر اینکه برای کشت محصول چه توصیه ای به کشاورزان دارید و تا چه اندازه کشت آن درآمدزا و یا مقرون‌به‌صرفه است، پاسخ داد: توصیه اکید می‌شود کشت این محصول کم آب طلب، در مناطقی با میانگین بارندگی بالای ۲۵۰ میلیمتر در سال و با پراکنش مناسب در فصل زمستان انجام گیرد.
وی اظهار کرد: غالبا مناطق کوهستانی مثل کاخک، خانیک و زبرجان مستعد کاشت است و با رعایت دستورالعمل کاشت گیاهان در اراضی شیب‌دار خصوصاً احداث سامانه‌های آبگیر برای این نهال و آموزش بهره‌برداران برای رعایت نکات فنی می‌تواند درآمدزایی مناسبی داشته باشد.
وی با بیان اینکه تمام هزینه‌های این گیاه در زمان کاشت است، افزود: خوشبختانه بعد از کاشت به دلیل سازگاری خوبی که این گیاه دارد هر ساله فقط برداشت انجام می‌شود و لذا هر چند سال یک‌بار باید سامانه‌های آبگیری این درختان بازسازی شود.
سماق جزو گیاهان دارویی منطقه گناباد است و از موضوعات مهم توجه به گردشگری سلامت است زیرا سماق در سفره هفت‌سین ایرانیان هم نماد سلامتی است از همین رو تا پیش از شیوع کرونا جشن سماق با هدف جلب گردشگران و همچنین سرمایه‌گذاران در روستای خانیک برگزار می شد.
سماق و سایر گیاهان دارویی در گناباد با توجه به نیروی کار ارزان در این منطقه و همچنین تولید بهترین محصول می‌تواند با سرمایه‌گذاری در حوزه بسته‌بندی و یا فرآوری برای بخش خصوصی درآمدزا و برای دولت ارزآور باشد.
