عبدالکریم جربزهدار در گفتگو با ایلنا:
با واگذاری ممیزی به ناشران مخالفم
اگر ممیزی به شکل افراطی انجام شود؛ مردم سراغ متون انگلیسی میروند و این روند تضعیف زبان فارسی را در پی دارد / با واگذاری ممیزی به ناشران؛ ناشران دچار خودسانسوری میشوند / مردم حتی در خرید نان و گوشت و شیر صرفهجویی میکنند؛ چگونه دنبال کتاب بروند؟
ممیزی همیشه از بحثهای مورد چالش ناشران و وزارت ارشاد بوده و به دنبال تغییر دولتها و مدیران؛ این سختگیریها با افزایش و کاهش روبرو بوده است و همواره دربارهی ممیزی کتاب سلیقهای برخورد میشود.
عبدالکریم جربزهدار(مدیر انتشارات اساطیر) به خبرنگار ایلنا گفت: مشکل نشر یک مشکل بیشتر نیست اینکه کتاب جایی در سبد هزینه خانوار ایرانی ندارد و این سبد کوچک شده است. مردم حتی در خرید نان و گوشت و شیر صرفهجویی میکنند پس چگونه به دنبال کتاب بروند؟
مدیر انتشارات اساطیر بیان کرد: قیمت کتاب نه تنها در ایران بلکه در دنیا پایین است. شما اگر بخواهید یک صفحه کپی بگیرید حداقل باید ۱۵۰ تومان هزینه دهید. اما کتاب که افراد مختلف از جمله حروفپین، ویراستار، صفحهآرا تا چاپخانه در آن دخیل هستند معمولا صفحهای ۷۵ تومان برای شما هزینه دارد. اما به خاطر تورم بالا و به هم خوردن تعادل خانواده ایرانی اولین چیزی که حذف میشود کتاب و کالای فرهنگی است.
وی ادامه داد: من به شخصه به یارانه کاغذ و کلاً به هیچ یارانهای اعتقاد ندارم. اگر دولت میخواهد در سطح کلان خدمت کند باید تمام یارانهها را حذف کند و البته دخالت خود را کاهش دهد. مدیران با سلیقههای مختلف دائم تغییر نکنند و هرکدام با نظرات متفات در امور دخالت نکنند. مملکت به ثبات و آرامش نیاز دارد و تغییرات پیدرپی سردرگمی میآورد.
جربزهدار گفت: وضعیت ممیزی کتاب بهتر شده است، البته ما به خاطر نوع کتابهایی که داریم درگیری زیادی در مورد مسئلهی ممیزی نداریم اما مدیران فعلی پاسخگوتر شدهاند و صدای ارباب رجوع را میشنوند و میتوانیم راحتتر با آنها صحبت کنیم.
مدیر انتشارات اساطیر افزود: من با واگذاری ممیزی به ناشران مخالفم چون اگر این کار شود ناشران دچار خودسانسوری میشوند. بهتر است که ممیزی دست وزارت ارشاد باشد اما باید نکاتی را درنظر بگیرند؛ اگر رمانی فرانسوی یا امریکایی یا چینی است باید کارشناسان بدانند که مربوط به فضای کشورشان است و اگر کارشناسی بدون آگاهی از این مسائل انجام شود، تصمیمات اشتباه هم گرفته به دنبال دارد.
وی ادامه داد: برای مثال خوردن گوشت خوک برای آنها عادی است و مثلاً یکی از شخصیتهای داستان، مزرعه پرورش خوک دارد. اما خوردن این گوشت برای ما حرام است. اگر کارشناسی به این مسئله با دید باز نگاه نکند میخواهد به جای خوک بگذارد گوسفند؟ یا مثلا خوردن شراب از آداب مذهبی مسیحیان است اما برای ما حرام است و ما نمیتوانیم به جای شراب بگذاریم شربت!
جربزهدار افزود: ارشاد و مسئولان فرهنگی در سطح کلان باید بدانند که چند ده هزار کالای تلویزیونی وجود دارد و مخاطبان میلیونی برای این برنامهها وجود دارد. اما مخاطبان کتاب خاص و بسیار اندک هستند.
وی اشاره کرد: اگر در این بحثپایبند به متن نباشیم مردم به سمت متنهای انگلیسی میروند و این روند به زبان فارسی آسیب میزند. ایران امالقرای زبان فارسی است و مهمترین وظیفهمان پاسداری از این زبان است. صد سال پیش زبان اداری و دیوانی شبهقاره فارسی بود و بعد زبان ساختگی اردو درست شد که مخلوطی از سانسکریت و فارسی و انگلیسی است. آن زمان غفلت شد و این اتفاق افتاد. اگر ما مدیران هم نگاه کوتهبینانه داشته باشند آثار تخریبی بیشتر از اینها اتفاق میافتد. در حالی که تیراژ کتاب ۱۰۰۰ است و بیشتر هم در کلانشهرها پخش میشود دیگر چرا باید تا این اندازه سختگیری شود؟
وی ادامه داد: نباید اعتماد مردم به نهادهای فرهنگی از بین برود اگر این اتفاق بیفتد خوانندگان سراغ متون انگلیسی میروند و این امر موجب تضعیف زبان فارسی میشود. زبان فارسی زبان امر القرای فرهنگ فارسی است و مراکز علمی تاجیکستان، افغانستان، کردستان، آذربایجان از این زبان تغدیه میشوند.
جربزهدار افزود: زبان علمی و ادبی آنها فارسی است. نظامی گنجوی که شاعر شاخص آذربایجان است به فارسی شعر گفته است. مردم امریکا و انگلیس مولانا را به زبان فارسی میخوانند، ما باید از زبان فارسی پاسداری کنیم تا تقویت شود نه اینکه روزبهروز آسیب بیشتری به آن وارد شود.
وی ادامه داد: واگذاری ممیزی به ناشرام موجب خودسانسوری آنها میشود و بیفایده است و این مسئولیت باید به عهدهی ارشاد باشد و به خاطر اینکه در دهکده جهانی زندگی میکنیم باید افق دید مدیران باز باشد. غذای روح باید پالوده باشد، پالودگی وسعت دید و برنامهریزی میخواهد.