روحانی برنامه‌های بخش فرهنگ را به لاریجانی اعلام کرد

ایلنا: حسن روحانی(ریس جمهور دولت یازدهم) سرفصل و جزئیات سیاست‌ها و برنامه‌های دولت یازدهم در حوزه فرهنگ و هنر را به صورت مکتوب به علی لاریجانی(رئیس مجلس شورای اسلامی) اعلام کرده است.

به گزارش ایلنا، این برنامه‌های که در هنگام معرفی علی جنتی(وزیر پیشنهادی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی) ارائه شده به شرح زیر است:

توسعه حوزه فرهنگ، یکی از محورهای برجسته و اساسی برنامه دولت یازدهم است. در ادامه اهداف راهبردی، راهبرد‌ها و اولویتهای راهبردی حوزه فرهنگ در نقشه راه حوزه فرهنگ ترسیم و در ادامه تشریح شده‌اند.

 اهداف راهبردی

اهداف راهبردی حوزه فرهنگی عبارتند از:

نیل به جامعه قرآنی، اخلاقی و متعالی (دین باور و دینمدار)؛

افزایش همبستگی ملی در عین خلاقیت و تکثر فرهنگی؛

توسعه عدالت فرهنگی در دسترسی به فضا و فرآورده‌های فرهنگی؛

سهیم کردن بخش فرهنگ در فرآیندهای توسعه؛

تقویت تولید علمی در کشور و حرکت به سوی جامع‌های دانش بنیان؛

افزایش سهم ایرانگردی و جهانگردی در اقتصاد ملی؛

کسب جایگاه شایسته درتجارت جهانی محصولات فرهنگی.

عطف به اهداف فوق، دولت بر مبانی و اصول ذیل تأکید دارد:

• پایبندی به ارزشهای اسلامی؛

• رعایت توازن میان هویتهای ایرانی – اسلامی؛

• تقویت انسجام فرهنگی ملی با به رسمیت شناختن تکثر فرهنگی موجود در کشور؛

• توسعه توانمندی‌های علمی کشور به منظور تولید قدرت ملی؛

• بازتولید توانایی درونزای فرهنگی و علمی کشور.

راهبرد‌ها

برای دستیابی به اهداف راهبردی مذکور و در چارچوب اصول فوقالذکر، اولویتهای راهبردی در دو محور کلی سامان یافته‌اند:

توسعه نظام، فناوری و زیرساخت‌های حوزه فرهنگ؛

گسترش فعالیت‌ها، فرآورده‌ها و تعاملات فرهنگی.

برای تحقق راهبرد توسعه نظام، فناوری و زیرساخت‌های حوزه فرهنگ اولویت‌های راهبردی زیر پیشنهاد شد‌ه‌اند:

-۱-۲-۴ اصلاح ساختار نظام مدیریت فرهنگی کشور

همانگونه که فقدان چابکی و انعطاف ساختار مدیریتی در سایر بخش‌های کشور مشهود است، نظام مدیریت فرهنگی نیز از همین عوارض رنج می‌برد و نیازمند اصلاحات است. در این راستا، دولت بر واگذاری تصدی‌های اجرایی بخش فرهنگ به بخش غیردولتی، حذف قوانین و مقررات زائد و ایجاد محیط قانونی تسهیلگر و حامی، وارد ساختن نیروی انسانی کارآمد و متخصص در کلیه سطوح مدیریت فرهنگی، و اعمال رویکردهای مدیریتی متناسب با منطق عرصه فرهنگ و دور شدن از روی ههای سیاسی، امنیتی و محدودکننده در قابل زیر تأکید دارد:

الف) واگذاری تصدیهای اجرایی بخش فرهنگ به بخشهای غیردولتی؛

ب) حذف قوانین و مقررات زائد و ایجاد محیط قانونی تسهیلگر؛

ج) بازنگری در ساختار تشکیلاتی دستگاههای اجرایی بخش فرهنگ؛

د) تربیت نیروی انسانی کارآمد در کلیه رده‌ها و سطوح مدیریت فرهنگی؛

ه) حمایت از توسعه کمی و کیفی صنوف فرهنگی؛

و) حمایت از تأسیس و فعالیت مؤسسات غیردولتی فرهنگی و هنری؛

ز) حمایت از نهاد‌ها و تشک لهای مردم نهاد در بخش فرهنگ و هنر؛

ح) کاهش تصدی‌گری دولت در ممیزی و حمایت از فرآیندهای خودتنظیمی در نظامهای فرهنگی، هنری و رسانه‌ای.

 تقویت تعامل فرهنگ با سایر بخش‌ها

تعامل میان بخش فرهنگ و سایر بخش‌ها در کشور به خوبی برقرار نشده است. پیوند میان فرهنگ با تولیدکنندگان زیرساختهای بخش فرهنگ، آموزش و پرورش، سیاست خارجی و روابط بینالملل و زندگی روزمره مردم به خوبی محقق

نشده است. دولت در آینده بر برقراری چنین تعامل‌هایی تأکید خواهد کرد. از سویی دیگر، به واسطه تأکیدات مقام معظم رهبری بر تدوین پیوست فرهنگی برای اقدامات توسعه‌ای مهم، دولت خواهد کوشید تا پیامدهای فرهنگی سیاست‌ها، برنامه‌ها و اقدامات خود را در چارچوب پیوست فرهنگی بررسی نماید و تعاملی دوسویه میان فرهنگ و سایر بخش‌ها برقرار سازد. اقدامات این اولویت عبارتند از:

الف) الزام مطالعات سیاستگذاری و پیامدسنجی فرهنگی برای طرح‌ها و پروژههای ملی، استانی و شهری؛

ب) تشکیل شوراهای راهبردی برای هماهنگی بخش فرهنگ با سایر بخش‌ها ازجمله صنعت، سیاست خارجی، تجارت؛

ج) ایجاد زمینه‌های گسترش تولید، توزیع، مصرف و صادرات صنایع دستی و آثار هنری اصیل و بومی؛

د) استفاده از ظرفیت‌های فرهنگی ایران اسلامی در روابط و مناسبات سیاسی و بین‌المللی.

تقویت تشکل‌های فرهنگی، علمی و هنری

همانگونه که در بخش اجتماعی دولت به دنبال ارتقای سرمایه اجتماعی از مسیر تقویت نهادهای مردمی است، تقویت تشکل‌های فرهنگی، علمی و هنری بخشی از برنامه دولت برای تقویت مشارکت اجتماعی اصحاب علم و هنر در جامعه، و تضمین شرایط رشد و بالندگی فرهنگی خواهد بود.

 تضمین آزادی‌های مشروع و مبتنی بر تساهل و مدارا برای اصحاب فرهنگ و علم

دولت یازدهم عمیقاً باور دارد که پیشرفت در علم و هنر و فرهنگ بدون سعه صدر، مدارا و تساهل، و تضمین آزادی‌های مشروع برای بروز خلاقیت‌های اصحاب علم و هنر و فرهنگ امکانپذیر نیست. از این رو ضمن تأکید بر ضرورت رعایت قانون و ارزش‌های اسلامی و اجتماعی، بر حمایت قانونمند از آزادی‌های مشروع همگان و به ویژه از تولیدکنندگان علم و فرهنگ و هنر، و همچنین اعمال سیاست‌هایی برای قدر‌شناسی و ارج نهادن مداوم به زحمت و خلاقیت این گروه از جامعه تأکید می‌کند.

بخشی از تضمین آزادی‌های مشروع اصحاب فرهنگ و علم در ایجاد نظام‌های جامع تأمین اجتماعی برای این گروه، تضمین حقوق مؤلفان و مصنفان، و حمایت از حقوق قانونی ایشان، تأمین امنیت ایشان در برابر برخوردهای سلیقه‌ای،

امنیتی و سیاسی، و همچنین فراهم کردن دسترسی ایشان به مخاطب و تشدید ارتباطات ایشان با مردم است. دولت خود را به تضمین این ملزومات متعهد می‌داند. اقدامات زیر در راستای این اولویت هستند:

الف) ایجاد سازمانهای نظام صنفی در بخش فرهنگ؛

ب) برقراری نظام جامع تأمین اجتماعی اصحاب فرهنگ (بیمه افراد و آثار، بیمه بیکاری و...)؛

ج) به روزرسانی و ایجاد زمینه‌های اجرای قانون حمایت از حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان؛

د) تأمین آزادی بیان مسئولانه و خلاقیت در عرصههای فرهنگ با تکمیل قوانین لازم و ایجاد شفافیت ضوابط؛

ه) تأمین نیازهای فرهنگی آحاد ملت به ویژه زنان و جوانان.

توسعه فناوریهای نوین فرهنگی

دولت یازدهم در صدد توسعه فناوریهای نوین فرهنگی از طرق زیر است:

الف) توسعه خدمات و فعالیتهای فرهنگی و ارتباطی در فضای مجازی؛

ب) حمایت از ایجاد شبکههای کابلی مبتنی بر پروتکلهای اینترنتی برای اطلاع‌رسانی، خدمات فرهنگی و رسانهای

توسط بخش غیردولتی؛

ج) حمایت ازسرمایه‌گذاری بخش غیردولتی در انتقال فناوریهای پیشرفته فرهنگی و هنری؛

 توسعه زیرساختهای بخش فرهنگ و هنر

با توجه به اهمیت توسعه زیرساختهای بخش فرهنگ و هنر، اقدامات زیر در این حوزه انجام خواهد شد.

الف) اصلاح و گسترش آموزش‌های فرهنگی و هنری در بخش غیردولتی؛

ب) گسترش آموزشهای رسمی هنری در نظام‌های آموزشی ابتدایی، متوسطه و عالی؛

ج) توسعه فضاهای فرهنگی و هنری برای نیل به استانداردهای ملی فرهنگ؛

د) حمایت از پژو‌هشهای بنیادی، راهبردی و کاربردی در فرهنگستان‌ها، پژوهشگاه‌ها و دانشگاه‌ها؛

ه) توسعه زیرساخت صنایع خلاقه و فرهنگی در حوزه ادبیات، هنرهای تجسمی، هنرهای نمایشی، موسیقی و سینما؛

و) سرمایهگذاری در توسعه صنایع تولید تجهیزات و مواد اولیه بخش فرهنگ و هنر.

برای تحقق راهبرد گسترش فعالیت‌ها، فرآورده‌ها و تعاملات فرهنگی اولویت‌های زیر قابل طرح است:

رونق بخشیدن به اقتصاد فرهنگ

واقعیت آن است که سرانه تولید و مصرف کتاب، فیلم، موسیقی، تئا‌تر و سایر محصولات فرهنگی و میزان انجام فعالیت‌های فرهنگی نظیر رفتن به موزه‌ها، بازدید از آثار باستانی و سایر نماد‌های رفتار فرهنگی که باعث فرهیختگی جامعه و رونق اقتصاد فرهنگ می‌شوند، در سطح رضایت‌بخشی نیست. دولت قصد دارد به کمک شناسایی موانع توسعه تولید و مصرف کالای فرهنگی، حمایت از اقتصاد فرهنگ و ایفای نقش تسهیل‌گر حمایت کننده در تولید محصولات فرهنگی، و همچنین تقویت زیر ساخت‌های تولید محصولات فرهنگی و مهیا ساختن زمینه‌های انجام فعالیت‌های فرهنگی در جامعه، اقتصاد فرهنگ را رونق بخشد. تکیه بر سیاست‌های اعتباری، مالی و قانونی لازم، به همراه مدارا و تساهل در عرصه فرهنگ، کانون برنامه‌های دولت در این بخش خواهد بود. بخشی از برنامه اقتصاد فرهنگ عبارتند از:

الف) برقراری تسهیلات قانونی و مالی برای آفرینش، توزیع، مصرف و صادرات فرآورده‌های فرهنگی؛

ب) حمایت از اقتصادی شدن بنگاههای فرهنگی؛

ج) کسب جایگاه شایسته درتجارت جهانی محصولات فرهنگی؛

د) کاهش عوارض بازرگانی ورود تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز بخش فرهنگ؛

ه) کاهش مالیات تولیدات فرهنگی؛

و) تقویت زیرساخت‌های فناورانه مرتبط با تولید، توزیع و مصرف کالاهای فرهنگی و انجام رفتارهای فرهنگی.

 تعامل فرهنگی با جهان و تعمیق دیپلماسی فرهنگی

تعامل فرهنگی واقعیتی به قدمت تاریخ بشر است و امروزه به دلیل گسترش امکانات ارتباطی، بیش از هر زمان دیگری مؤثر و واقعیتی گریزناپذیر است. ایران نیز از سابقه تمدنی و فرهنگی گستردهای در میراث فرهنگی جهانی برخوردار است و از این ظرفیت می‌توان برای ارائه تصویری مثبت، فرهنگی، صلح‌دوست، و جذاب برای مردمان ملل دیگر استفاده کرد. این تعامل همچنین برای رساندن پیام انقلاب اسلامی ضرورتی مضاعف دارد. لذا دولت از مسیر گسترش ارتباطات فرهنگی، علمی و آموزشی؛ توسعه گردشگری بین‌المللی؛ گسترش همکاریهای متقابل فرهنگی با کشورهای جهان به ویژه در سطح منطقه و جهان اسلام؛ حمایت ویژه از انجمن‌های دوستی فرهنگی ایران و سایر کشور‌ها به دنبال تقویت این تعامل خواهد بود.

الف) پیشگامی در اشاعه جهانی فرهنگ معنوی؛

ب) تلاش برای ارتقای جایگاه ایران در نهادهای بین‌المللی فرهنگی، ارتباطی، علمی، آموزشی، و گردشگری؛

ج) گسترش همکاری‌های فرهنگی، آموزشی، پژوهشی در سطح جهان با اولویت کشورهای منطقه و اسلامی؛

د) افزایش سهم بخش ایرانگردی و جهانگردی در اقتصاد ملی؛

ه) حمایت ویژه از ایجاد انجمن‌های دوستی فرهنگی؛

و) توسعه و تعمیق دیپلماسی عمومی و مردممحور.

 تضمین عدالت فرهنگی

اگرچه به دلیل ضرورت‌های اقتصادی و تنگناهای معیشتی همواره بر عدالت از وجه اقتصادی تأکید شده، اما کشور دارای بی‌عدالتی‌های فرهنگی نیز هست. عدالت در دسترسی به فضا‌ها، محصولات، فعالیت‌ها و رخدادهای فرهنگی به نحو نامتناسبی در کشور توزیع شده است. از این رو ضرورت دارد تا بر فراهم شدن شرایطی که در آن همه جمعیت کشور به شکل عادلان‌های به امکانات تولید و مصرف فرهنگی و علمی، و شرایط بروز خلاقیت‌ها و ظرفیت‌های انسانی خود دسترسی داشته باشند تأکید شود.

صیانت از باورهای دینی و ترویج آنان

مردم ایران نظام سیاسی دینمحور را برگزیدهاند. دولت نیز بر این باور است که ظرفیت‌های بسیاری در اندیشه و معرفت دینی برای ساختن جامعهای فرهیخته، متعالی و رو به پیشرفت وجود دارد. از این رو بر اعتلای معرفت و توسعه فرهنگ دینی با تکیه بر منابع اصیل، دوری کردن از قشریگری، خرافه‌گرایی و انحراف، پرهیز از تبلیغات سطحی، اشاعه عقلانیت در فهم دین، و فراهم کردن شرایط زیست و زندگی دینی برای مؤمنان تاکید دارد. دولت معتقد است ترویج اندیشه دینی باید بدون تحمیل و اجبار، و از مسیر بهبود شرایط زندگی دینی و بر مدار عقلانیت و اسلام رحمانی صورت گیرد. اقدامات این اولویت عبارتند از:

الف) اعتلای معرفت و توسعه فرهنگ قرآنی با تکیه بر منابع اصیل اسلامی؛

ب) مقابله با قشریگری، خرافه‌گرایی و انحرافات دینی؛

ج) ترک تبلیغات سطحی دینی و تقویت ارتباطات دینی سنتی و چهره به چهره و تقویت ارتباطات و گفتمان‌های دینی بر

پایه منطق، اقناع و استدلال.

د) بهره‌مندی از فناوریهای نوین در توسعه آموزش‌ها و تبلیغات دینی؛

ه) اشاعه عقلانیت در فهم دینی؛

و) ترویج رفتار دینی و تلاش برای تبدیل باورهای دینی به عملکرد اخلاقی.

احیای ایران فرهنگی

ضرورت است تصویری فرهنگی متناسب باشان و جایگاه ایران در جهان بازتابانده شود. معرفی تمدن ایرانی – اسلامی، معرفی مفاخر و مشاهیر فرهنگ و تمدن اسلامی بدون سلیقه ورزیهای سیاسی و تنگنظری، تقویت خط و زبان فارسی به عنوان سرمایه ملی ایرانیان از هر قوم و مذهبی، تعامل با ایرانیان خارج از کشور و تقویت هویت ملی آنان، اهتمام به شناسایی، نگهداری و معرفی میراث فرهنگی ایران و تأمین زیر ساختهای لازم برای استفاده از میراث فرهنگی در کلیت توسعه همهجانبه کشور، و فراهم آوردن زمینههای نقش‌آفرینی فرهنگ در تقویت نشاط ملی و فرهیختگی و بالندگی جامعه، از تاکیدات دولت برای احیای ایران فرهنگی خواهد بود.

الف) گسترش مراکز و برنامههای ایران‌شناسی در داخل و خارج از کشور؛

ب) ایجاد زمینه‌ها و تأمین برنامه‌های لازم برای تقویت نشاط و همبستگی ملی؛

ج) شناسایی و معرفی مفاخر و مشاهیر فرهنگ و تمدن ایران؛

د) گسترش مبادلات فرهنگی بین کشورهای فارسی زبان؛

ه) تعامل با ایرانیان خارج از کشور و تأمین نیازهای فرهنگی آنان؛

و) اهتمام به شناسایی، نگهداری و معرفی میراث فرهنگی کشور؛

ز) تأمین زیرساخت‌ها و ارتقای توان گردشگری در میان کشورهای دارای قرابت فرهنگی.