مطالبات فعالان حوزه فرهنگی از دولت جدید چیست؟/۶/
صدور مجوز برای کتاب‌های تجدیدچاپی متوقف شود
برخوردهای سلیقه‌ای اداره‌ی کتاب و ممیزان‌اش می‌بایست اصلاح شود. دولت و وزارت ارشاد جدید باید از ظرفیت انجمن‌ها و تشکل‌های صنفی نهایت استفاده را ببرد و اداره کتاب برای بازچاپ آثاری که پیشتر مجوز گرفته و منتشر شده‌اند، الزامی برای صدور مجوز جدید نداشته باشند.
ایلنا: محمود آموزگار(دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران) با نظر به جایگاه و اهمیت مباحث فرهنگی در کشور گفت: در ابتدا باید توجه داشت که فرهنگ؛ عرصه وسیعی است و تولید محصو لات فرهنگی بخش کوچکی از آن است. از این حیث طبیعی است که بسیاری از تصمیمات اتخاذ شده در حوزه‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نیز در حوزه فرهنگ تاثیرگذار خواهد بود.
وی با اشاره به حوزه نشر و دغدغه‌های اتحادیه، به خبرنگار ایلنا گفت: من بر صحبت‌های آقای حسن روحانی رئیس جمهور آینده کشورمان که پیش از انتخابات گفته بود؛ باید انجمن‌ها، تشکل‌های حرفه‌‌‌ای و نظام‌های صنفی در دولت آینده مورد استفاده قرار بگیرند، صحه می‌گذارم و می‌گویم معنای این حرف کاهش تصدی‌گری دولت و احاله امور به اتحادیه‌های صنفی است.
آموزگار اضافه کرد: حوزه نشر نیز از این قاعده مستثنی نیست و اتحادیه‌های ناشران باتوجه به تجربه صنفی می‌توانند اجرا را با نظارت دولت به عهده بگیرند. به عبارت دیگر با کاهش تصدی‌گری وزارت ارشاد در امور مختلف حوزه نشر، می‌توان از ظرفیت اتحادیه‌ها و تشکل‌های صنفی برای اجرای وظایف استفاده نمود و ارشاد نقش نظارتی و برنامه‌ریزی را عهده‌دار شود.
دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران درمورد روند صدور مجوز از سوی وزارت ارشاد گفت: به طور مسلم می‌بایست از برخوردهای سلیقه‌ای در این حوزه فاصله گرفت. در این بخش یکی از مطالبات ما این است که اداره کتاب برای بازچاپ آثاری که پیشتر مجوز گرفته و منتشر شده‌اند، الزامی برای صدور مجوز جدید نداشته باشند.
وی ادامه داد: این مساله باتوجه به اینکه دولت جدید تا چند ماه آینده زمام امور را به دست خواهد گرفت، برای ما بسیار اهمیت دارد، چراکه انتظار داریم مسئولان ارشاد در دولت آینده، در برخورد با کتاب‌هایی که در دولت فعلی منتشر شده، موضع‌گیری نکرده و نسبت به انتشار آنها مساعدت‌های لازم را به عمل آورد.
آموزگار؛ اعمال قانون را در برخورد ممیزان اداره کتاب، لازم و ضروری دانست و خاطرنشان کرد: گشاده‌دستی و یا سختگیری اداره کتاب در دولت‌های مختلف، گواهی‌ست بر اعمال سلیقه در صدور مجوز کتاب. این مساله؛ در دوره‌های مختلف خسارات زیادی به حوزه نشر وارد کرده. به همین دلیل تاکید بر اعمال قانون و پرهیز از رویکردهای سلیقه‌ای از خواسته‌های ما در حوزه صدور مجوز است.
وی همچنین با اشاره به اهمیت مساله حقوق مالکیت ادبی و هنری گفت: یکی دیگر از انتظارات ما این است که دولت، لایحه قانون جامع حقوق مالکیت ادبی و هنری(کپی رایت) را تصویب کند. زیرا این قانون؛ شرط اصلی حضور در بازارهای بین‌المللی کتاب است. آموزش ناشران درخصوص نحوه حضور در این بازارها به منظور عرضه آثار منتشر شده و کمک‌های مالی به آنها در این جهت از خواسته‌های ماست.
دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران همچنین درمورد مساله توزیع کتاب توضیح داد: همانطور که هر کالای تولیدی نیاز به فرصت‌های توزیع و فروش دارد، کتاب نیز از این قاعده تبعیت می‌کند. درحال حاضر تولیدکنندگان کتاب در ایران کم نیستند، آنچنانکه تعداد عناوین منتشر شده در سال 91 علیرغم کاهش 8 درصدی نسبت به سال قبل آن،حدود 63 هزار عنوان بوده است. به رغم تعداد بالای عناوین، شمارگان اندک و بطور متوسطِ هزار نسخه برای هر عنوان است. به اعتقاد ما یکی از دلایل اصلی پایین بودن شمارگان کتاب، کمبود ویترین و محدودیت‌ها در حوزه توزیع کتاب و تعداد کتابفروشی‌ها در سراسر کشور است. در این حوزه دولت باید مجموعه اقداماتی را در دستور کار خود قرار دهد تا به کاهش هزینه تاسسیس و اداره کتابفروشی‌ها بیانجامد.
آموزگار در ادامه گفت: کاربری فرهنگی، تعرفه‌های ارزان آب، برق و پست، معافیت بیمه و مالیات، برای توجیه حداقلی اقتصاد کتاب فروشی ضروری و لازم است. بازنگری در موقعیت کتابخانه‌های عمومی، تاسیس کتابخانه‌های جدید و تجهیز آنها، در کنار افزایش ویترین و ایجاد کتابفروشی در سراسر کشور منجر به دسترسی آسان شهروندان به کتاب و بالا رفتن سرانه مطالعه و کاهش بسیاری از هزینه‌هایی خواهد شد که هم اکنون بر بودجه عمومی تحمیل می‌شود.
وی اظهار داشت: با احتساب تولید سالانه 60 هزار عنوان کتاب که نیمی از آن کتاب‌های درسی و کمک آموزشی است و باتوجه به اینکه نهاد کتابخانه‌های عمومی 2 هزار و هشتصد کتابخانه را در سراسر کشور تحت مدیریت خود دارد، خرید یک نسخه از هر کتاب برای هر واحد کتابخانه در سراسر کشور، با صرف هزینه‌ای حدود سیصد تا چهارصد میلیارد تومان درسال، در همان قدم اول منجر به تقاضای 3 هزار نسخه‌ای برای هر عنوان در حوزه‌ی نشر خواهد شد. از طرف دیگر وجود همه کتاب‌های منتشر شده در کتابخانه‌های عمومی، ولو به تعداد یک نسخه، جاذبه لازم را برای مراجعه مردم به کتابخانه‌ها افزایش می‌دهد.
دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اظهار داشت: موضوع بعدی؛ موضوع گرانی کتاب است که علت آن در شرایط فعلی بالا رفتن قیمت ملزومات نشر؛ خصوصا کاغذ است. تعداد عناوین منتشر شده در سال 90، 68 هزار و 665 عنوان بوده و این رقم در سال 91 به 63 هزار و 399 عنوان کاهش یافته است. درحالی‌که بهای پشت جلد کتاب‌های تولید شده در سال 90 بالغ بر 775 میلیارد تومان بوده و در سال 91 این رقم علیرغم کاهش هشت درصدی تولید کتاب، به 924 میلیارد تومان رسیده است.
وی افزود: این مساله حکایت از افزایش قیمت کتاب دارد. لذا مناسب است دولت جدید در قالب برنامه‌های بلندمدت و میان‌مدت، به تکمیل کارخانه‌های نیمه کاره، نیمه فعال و بازسازی کارخانه‌های تعطیل شده‌ی کاغذ اهتمام ورزیده و با استفاده از ظرفیت‌های موجود بر میزان تولید کاغذ داخلی بیفزاید.
آموزگار ادامه داد: باتوجه به بالا بودن قیمت کاغذ درحال حاضر، در قالب برنامه‌ی کوتاه‌مدت و موقتی، دولت می‌تواند حجم مناسبی از کاغذ را به صورت فوری وارد کرده و با قیمت یارانه‌ای، با هدف تنظیم بازار و ایجاد توازن در آن، در اختیار ناشران متقاضی کاغذ بگذارد. این اقدام موجب می‌شود ناشران که برای تولید کتاب از بازگشت سرمایه خود اطمینان ندارند و به همین دلیل روند انتشار را تعلیق کرده‌اند، امیدوار شوند و فعالیت انتشاراتی خود را به طور معمول دنبال کنند و از طرف دیگر با این رویه کتاب‌هایی متناسب با قدرت خرید متقاضیان تولید شود.
وی اضافه کرد: در این راستا؛ دولت می‌تواند برای واردات کاغذ و تامین نیاز واقعی ناشران به کاغذ مصرفی از همکاری اتحادیه‌ها و شرکت‌های تعاونی بهره برد.
