سعید جلیلی: فرهنگ از سیاست جدا نیست

ایلنا: سعید جلیلی معتقد است که در امر فرهنگ باید به دو اصل عدالت فرهنگی و اقتصاد فرهنگی توجه ویژه شود.

به گزارش خبرنگار ایلنا، سعید جلیلی نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در دومین مناظره فرهنگی گفت: براساس گفته حضرت امام مزیت ما نسبت به دیگران فرهنگ ماست و این مزیت نسبی ماست و امروز اگر تولید قدرت و عزتی شده باشد. براساس مبانی فرهنگی است.

وی ادامه داد: از ظرفیت فرهنگی تاکنون استفاده نشده است. فرهنگ درکنار سایر مقولات نیست بلکه در درون آنهاست و یک فضای تنفسی و یک ظرفیتی است که باید از آن استفاده شود و اگر از این ظرفیت به خوبی استفاده نکنیم نمی‌توانیم موفق شویم.

وی ادامه داد: من معتقدم اگر از ظرفیت فرهنگ استفاده کنیم حتی می‌توانیم از قانون نیز موفق‌تر باشیم و کاری که با فرهنگ‌سازی انجام شود بسیار قوی‌تر از کاری که است که با قانون انجام شود.

جلیلی افزود: در حمله مغول‌ها و در زمان جنگ تحمیلی آنچه که باعث شد ما پیروز شویم فرهنگ و تفکر بود و آنچه که در دفاع مقدس باعث پیروزی ما شد، تفکر و فرهنگ بسیجی بود.

وی ادامه داد: ما باید ظرفیت‌ها را آزاد کنیم اما لزوم آزادسازی ظرفیت فرهنگی این است که ما باید مبانی آن را بشناسیم و دولت باید ابتدا فهم صحیحی از فرهنگ داشته باشد.

جلیلی ادامه داد: فرهنگ از سیاست و اقتصاد جدا نیست و کسانی که این اعتقاد را دارند به دنبال آن هستند که یک بازی را علیه فرهنگ راه‌اندازی کنند. زیرا امروز ما می‌بینیم که در آمریکا سه فیلم ساخته می‌شود که در جهت سیاست‌های آمریکایی است. فیلم‌هایی همچون آرگو و لینکلن با این هدف ساخته شده است.

جلیلی ادامه داد: رئیس جمهور باید ظرفیت‌های فرهنگی را بشناسد و از آن استفاده کند و با این نگاه شورای عالی انقلاب فرهنگی مهمتر از شورای عالی امنیت ملی است.

وی ادامه داد‌: در بحث فرهنگ باید دو مقوله عدالت فرهنگی و اقتصاد فرهنگی مورد توجه قرار گیرد و با عدالت فرهنگی فرصت را برای استفاده همه اقشار آماده کنیم و در بخش اقتصاد فرهنگی باید توجه کنیم که در کجا سرمایه گذاری می‌کنیم.

در پاسخ به نظریات جلیلی؛ سایر نامزدها انتقاداتی را به  شرح زیر  به وی وارد کردند.

ولایتی: نباید در بحث فرهنگ آن را با سایر مسائل خلط کنیم. اینکه گفته می‌شود فرهنگ از سیاست جدا نیست درست است اما نباید سیاست‌زدگی در فرهنگ به وجود آید.

حدادعادل: مهمترین دستاوردی که ما داریم پیوند دولت و مردم است که در اثر وحدت اعتقادی ایجاد شده است. مردم اطمینان دارند که نظام به اعتقادات آنها اعتقاد دارد و احترام می‌گذارد و یکی از دلایل محبوبیت امام این بود که مردم می‌دیدند امام حرف دل آنها را می‌زد و به همین دلیل در این 34 سال پشت سر نظام بودند و در اثر همین اعتقاد بود که نیروهای اجتماعی بسیج شدند. حتی ما در عرصه‌های علمی موفق شده‌ایم بر اثر آن است که نیروها شکوفا شده است و ما باید این سرمایه را حفظ کنیم و آسیب‌ها را بشناسیم. یکی از مهمترین ارکانی که در جامعه ایرانی باید حفظ شود خانواده است و ما باید ببینیم بعضی از این سریال‌های ماهواره‌ای با چه نیتی تولید می‌شود البته خود من هرگز پای این سریال‌ها ننشسته‌ام. بیشتر این سریال‌ها چنان طراحی شده که بنیاد خانواده را ویران کند. اگر جمع کردن آنتن راه درستی نیست باید راهی برای آن طراحی کرد.

روحانی: نکته‌ای که خواستم از سعید  جلیلی بپرسم این است که اعتقاد ایشان چه هست؟ چون برخی آنقدر دایره خودی را تنگ می‌کنند که تعداد و گروهی خاص و عددی خاص که عدد بالایی نیست را دور خود جمع کرده و هرکس که مثل خودشان فکر نکند را محکوم می‌کنند و فکر آن‌ها را حاصل توطئه دانسته و می‌گویند طراحی استعمار بود، طراحی صهیونیسم بود و اساسا گفتمان ما به گونه‌ای نیست که ما بتوانیم با دنیا تعاملی داشته باشیم و اساسا دنبال حذف و کناره‌گیری در جهان هستند. به اعتقاد من ما باید در امور فرهنگی زمینه‌ و فضا را برای فعالیت باز کنیم. در حال حاضر چرا شرایط به گونه‌ای شده که فرار مغزها ایجاد می‌شود؟ به دلیل این‌که در دانشگاه‌ها جاده‌ یک طرفه درست کرده‌ایم و اجازه ندادیم اساتید و محققان به خاطر بروند، در سمینارها شرکت کنند و مشکلاتی برای آن‌ها درست شده است. وقتی جاده یک طرفه می‌شود مغزها از کشور فرار می‌کنند و در واقع این سرمایه ملی است که از بین رفته است.

قالیباف: اگر نگاه ما یک جانبه‌نگری باشد طبیعتا نمی‌توانیم پیشرفت همه جانبه داشته باشیم زیرا جامعه ما یک موجود زنده است اما بعضی وقت‌ها گروهی این جامعه را مانند یک کودک لوس ساده‌لوح نگاه می‌کنند و یا اینکه به عنوان یک موجود زنده بالغ نگاه می‌کنند. جامعه یک موجود رشید بالغ است و اگر رفتاری با وی کردیم حتما واکنش نشان می‌دهد. به صورتی که اگر کرامتش را حفظ کردیم و یا انگشت در چشمش کردیم نتیجه‌اش را دیدیم. امروز در سطح جامعه می‌بینیم که از یک همبستگی ملی برخوردار نیستیم و همدلی وجود ندارد. در بعضی جاها موضوعاتی مانند فقر، فساد، تبعیض و سو مدیریت باعث شده نتوانیم یک همدلی داشته باشیم و دولت آینده باید به موضوعات اجتماعی و فرهنگی کاملا دقیق توجه کند. توسعه سیاسی و یا توسعه اقتصادی به تنهایی نمی‌تواند مورد توجه باشد و حتما باید دولت یک رویکرد اجتماعی فرهنگی داشته باشد تا همه بخش‌ها را ببیند زیرا ما امروز دنبال پیشرفت هستیم و پیشرفت برای ما یک ضرورت است نه یک انتخاب و پیشرفت نیاز به همدلی دارد و این همدلی با فقر و تبعیض به وجود نمی‌آید.

رضایی: من سه عامل را یعنی فقر، رفتار دولتمردان و ناتوانی مراکز تصمیم‌گیری مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی را از مشکلات در حوزه فرهنگ عنوان کردم. در بحث برنامه‌ها خوب است آقای جلیلی به بحث سلامت اشاره کنند. مشکلات زیادی در حوزه سلامت چه سلامت روحی و روانی و چه جسمی و مشکلاتی نظیر افسردگی‌ها در جامعه ما پیدا شده است. سلامت در حوزه مسائل اجتماعی نیز بسیار مهم است که من به راهکارهایم اشاره خواهم کرد.

غرضی:  آیا انقلاب توانسته است به فرهنگ غرب هجوم ببرد یا غرب به فرهنگ ما هجوم آورده است؟

عارف: امروزه بهترین راهکار برای مقابله با کانال‌های غیراخلاقی حذف نیست، شیوه‌هایی وجود دارد که اگر کسانی که بخواهند وارد می‌شوند، با توجه به اینکه فناوری‌های مختلفی امروز ظهور پیدا کرده است، یکی از راه‌های مقابله، خلق و تولید آثار خوب است. ما باید جوانان را تشویق کنیم که از کانال‌های خودمان استفاده کنند. ما باید جامعه را واکسینه کنیم. همچنان که گفتم یکی از مشکلات در حوزه فرهنگ، نگاه دولتی است. نگاه دولتی در نهایت به نوعی نگاه سیاسی و امنیتی شدن را نتیجه خواهد داد. دولت به جای سفارش برای خلق آثار باید زیر ساخت‌ها را ایجاد کند. دولت خود را باید خادم فرهنگ بداند، نه مسئول فرهنگ. ما باید میدان دهیم و اعتماد کنیم که در این صورت آثار فرهنگی خوبی خواهیم داشت. راه مقابله، حذف و بستن نیست به ویژه اینکه ما امروز در عصر ارتباطات قرار داریم. راه مقابله با اینها، تولیدات فاخر فرهنگی است و تشویق جوانان به سمت کانال‌های خودمان و اینکه به نظر می‌رسد راه‌هایی بهتر از این نیز وجود نداشته باشد.

جلیلی نیز در پاسخ به انتقادات مطرح شده گفت: نگاه ما این است که کار ویژه نظام اسلامی این است که بندها را باز کند تا ظرفیت‌ها آغاز شود، امروز انقلاب اسلامی در واقع هجوم به فرهنگ غرب است، ما در این حوزه فعال هستیم، امروزه صد شبکه ماهواره‌ای فارسی زبان درست شده است که در واقع پاسخ به هجوم فرهنگ ما به غرب بوده است که البته آنها هم موفق نبوده است، ما باید از قوت فرهنگی خود به خوبی استفاده کنیم.

وی ادامه داد: امروز عده‌ای در حوزه هنر انحصار ایجاد کردند و با اشرافی‌گری در این بخش می‌گویند فقط ما باید در حوزه فرهنگ صحبت کنیم آنها با ابزار فرهنگ سایر افراد را ساکت کرده‌اند، ما می‌گوییم که دو روزنامه بسته شده است اما به دنبال آزادسازی ظرفیت‌های فرهنگی در شهرستان‌ها نیستیم، اکنون چند درصد رسانه‌ها در اختیار ظرفیت‌های فرهنگی جامعه است، چرا ما در این بخش نگاه تنگ سیاسی داریم و می‌گویم که اگر یک جریان امکانات داشت، آزادی هست و اگر امکانات نداشت آزادی نیست، اکنون فیلمی مثل تنهای تنها ساخته می‌شود که بهتر از من از پرونده هسته‌‌ای دفاع می‌کند.

نامزد یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری افزود: ما باید این ظرفیت‌ها را ایجاد کنیم و اکنون باید محتوای فرهنگی پیام انقلاب را تولید کنیم، امروز سریال‌های مثل یوسف پیامبر، مریم مقدس،‌ رنگ خدا راه خود را باز کرده است ما باید هر چه بیشتر از این ظرفیت استفاده کنیم اگر ما به فرهنگ بهاء دهیم فرهنگ راه خود را باز می‌کند.