علی اكبر ولایتی: درمان تنها فیلتر كردن نیست

ایلنا: علی اكبر ولایتی با اشاره به اینکه تعریف فرهنگ تجلی باورها و رفتار یک جامعه است و انقلاب ما انقلابی فرهنگی است. به آیه شریفه‌ای از قرآن مجید استناد كرد و گفت: کسانی که خدا به آنها امکاناتی می‌دهد؛ نماز را برپا می‌دارند و زکات را ترویج می‌کنند.

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری گفت: دولتی که تشکیل خواهد شد باید دولت هدایت باشد. هم رئیس جمهور و هم وزرا و مسئولین باید خود اسوه فرهنگ اسلامی و ایرانی باشند که رفتار آنها به مردم چنین القا کند که این دولت خود بیش از همه به باورهای مردم عمل می‌کند.

وی ادامه داد: آسیب شناسی که در این حوزه وجود دارد این است که ما آثار رشوه‌خواری، تبعیض، کارهای ناروا و اعتیاد را در جامعه مشاهده می‌کنیم. بیش از هر چیز تبعیض و استفاده از پارتی برای پیش بردن مقاصد و عقب ماندن مردم و مستعضفین از مشکلات فرهنگی موجود است که پرداختن به آن در این فرصت نمی‌گنجد.

این کاندیدای ریاست جمهوری با طرح این سوال که راه‌حل چیست، تصریح کرد: در کشور ما و در تاریخ ما فرهنگ اسلام و ایران همواره مهمترین نگهبان فرهنگ ایرانی و اسلامی بوده است. 70 درصد تربیت افراد در خانواده و دبستان شکل می‌گیرد. اگر خانواده ما در سلامت باشد که بوده و هست و همه تحولات و انقلابات پس از حمله مغول به ایران توسط خانواده‌ها در تربیت خانوادگی در گذشته و در دبستان‌ها موفق شده درمقابل این مشکلات بایستد. ما برای اینکه جلوی این مشکلات فرهنگی را بگیریم، باید در خانواده‌ ایجاد مصونیت بکنیم.

ولایتی اظهار کرد: فرهنگ و خانواده امروز ما به واسطه آرای تافلر و هانتین تون مورد هجوم قرار گرفته و اگر خانواده ما مورد هدف قرار بگیرد؛ مهمترین مشکل مقاومت فرهنگی ما یا فرهنگ مقاومتی مثل اقتصاد مقاومتی درمعرض خطر قرار گرفته است. بنابراین ایجاد مصونیت در خانواده و تلاش در جهت شکل گیری و قوام خانواده مثل تسهیل ازدواج و مقدم آن ایجاد شغل و بالاخره تلاش در جهت پایدار کردن خانواده‌ها و همچنین توجه کامل به آموزش و پرورش مثل کشورهایی مانند سنگاپور، کره جنوبی و تایوان می‌تواند اولین کاری باشد که برای پیشرفت انجام شده است، به خصوص در دبستان.

وی در پایان بخش اول صحبت‌های خود اظهار داشت: بیش از 50 درصد معلم‌های ما در مقطع دبستان تدریس می‌کنند اما هیچ گاه ندیدیم برای افتتاح یک دبستان جشن گرفته شود درحالیکه برای افتتاح چیزهای کم اهمیت می‌بینیم کارهایی انجام می‌شود که درواقع شایستگی آن را ندارد و لذا اهمیت دادن به خانواده و آموزش و پرورش از مقدمات مصون‌سازی فرهنگی است.

در بخش نقد سخنان ولایتی؛ ابتدا حسن روحانی به نقد سخنان ولایتی پرداخت و گفت: همانگونه که آقای ولایتی اشاره کردند مساله هویت ایرانی و اسلامی برای ما بسیار اهمیت دارد. برای اینکه ما بتوانیم از این هویت پاسداری کنیم باید چه کاری انجام دهیم؟

وی ادامه داد: اولین حرکت این است که ما باید تسهیلاتی را فراهم کنیم تا کالای فرهنگی فاخر و مورد توجه مردم دراختیار آنها قرار بگیرد. یادمان باشد هویت ایرانی؛ هویت و سلایق چند نفر نیست. ایران دارای تنوع‌های بسیار زیبای قومی و مذهبی است. ما باید به تمام این تنوع‌ها توجه کنیم. البته همه این تنوع‌ها زیر یک چتر واحد یعنی چتر ایرانیت و اسلامیت جمع خواهد شد. ما باید به ذائقه همه آنها توجه کنیم.

این کاندیدای ریاست جمهوری با طرح این سوال که چرا امروز کالاهای فرهنگی ما مصرف ندارد، افزود: این کالاها یا گران هستند که مصرف ندارند و یا وقتی ارزان هستند برای ذائقه مردم برنامه‌ریزی نشده است. به گونه‌ای عمل شده است که جذب و جلبی برای آنها وجود ندارد. بعد به بحث ایرانیت می‌رسیم که درخصوص این همه مشاهیر و مفاخری که داریم برای ایران و تمام فارسی زبانان به خوبی معرفی نشده تا دنیا آنها را بشناسد و ما بتوانیم از این مفاخر به عنوان سفیرهای فرهنگی و دیپلماسی عمومی استفاده کنیم. متاسفانه از این توان کمتر بهره گرفته‌ایم.

وی افزود: البته بحث فرهنگ جهانی هم مطرح است و ما نمی‌توانیم بی‌اعتنا به فرهنگ جهانی باشیم برای اینکه در دنیایی زندگی می‌کنیم که تعاملات و ارتبطات در سطح وسیعی وجود دارد و ما باید باتوجه به جهان برنامه‌ریزی کنیم و هویت خود را در دنیای رقابت امروزی حفظ کنیم.

محسن رضایی با تایید صحبت‌های علی اکبر ولایتی درخصوص خانواده اظهار کرد: این صحبت‌ها درست است اما جا داشت آقای ولایتی بگوید آیا امروز در خانواده‌های ما آرامش وجود دارد یا خیر و اگر نیست مشکل از کجا ناشی می‌شود؟ یا معلمی که بعداز 25 سال تدریس 600 یا 700 هزار تومان حقوق دریافت می‌کند که یک سوم آن به دلیل گرانی‌ها آب رفته، وقتی پای تخته معادله فیزیک می‌نویسد؛ نام فرزند خود را نیز در این معادله می‌نویسد. چرا چون ذهن او درگیر مشکلات است. ما باید ببینیم ازنظر شما اثر اقتصاد در مقوله فرهنگ چقدر است؟

غرضی دیگر کاندیدای ریاست جمهوری اظهار کرد: جناب آقای ولایتی؛ آیا تهاجم فرهنگی توانسته است در فرهنگ ایران نفوذ کند و تاثیر بگذارد؟

محمدرضا عارف پیروی صحبت‌های علی اکبر ولایتی اظهار کرد: نکاتی که آقای ولایتی مطرح کردند؛ درنهایت به ضرورت ارتقای فرهنگ و ارائه الگوهای فرهنگی جهت پاسداری از هویت اسلامی به خصوص در خانواده رسید که به نظر می‌رسد هیچ راهی برای ارتقای فرهنگ خانواده جز تولید نداریم.

وی ادامه داد: باید آثار فرهنگی و هنری فاخر تولید کنیم که به اجبار مردم و جوانان ما به سمت تولیدات خارجی گرایش پیدا نکنند. متاسفانه ما تا امروز تنها صورت مساله را پاک کرده‌ایم. جمع کردن آنتن ماهواره که قانون محسوب می‌شود اما از لحاظ فرهنگی می‌بینیم بعداز فعالیت نیروی انتظامی صبح روز بعد ماهواره‌ها مجدد برپا می‌شود و به شکلی تمرد از قانون را به مردم آموزش می‌دهیم.

عارف با اشاره به کاهش پنهای باند اینترنت و یا فیلتر کردن سایت‌ها تصریح کرد: باید باور کنیم هیچ راهی جز اعتماد به اهل فرهنگ و هنر وجود ندارد. باید اجازه بدهیم هنرمندان ما اندیشمندان ما و فرهنگ دوستان و فرهنگیان خلق آثار کنند و باید به آنها اعتماد کنیم.

وی با ذکر مثالی افزود: ربنای محمدرضا شجریان چه تاثیر فرهنگی در جامعه ما داشته است؟ تقریبا تمام خانواده‌های ما آرزو می کنند که بتوانند روزه خود را با صدای استاد شجریان افطار کنند و این اثر مفید و سازنده یک خلق هنری است.

این کاندیدای ریاست جمهوری در تشریح سیاست‌های دولت خود اظهار داشت: قصد ما تقویت پیشخوان فرهنگی است یعنی کالاهای فرهنگی فراوان که با کیفیت بالا تولید می‌شود. به قول مهندس غرضی اجازه خواهد داد تا برابر تهاجم فرهنگی ایستادگی کند. باید آثار باکیفیت تولید کنیم و در این مسیر راهی جز اعتماد به فرهنگیان و اهل هنر وجود ندارد. به نظر می‌رسد اگر بتوانیم نظام صنفی را در تولیدات فرهنگی حاکم کنیم می‌توانیم درجهت ارتقای فرهنگ دینی و فرهنگ و هنر کشور گام‌های بلند و اساسی برداریم.

سعید جلیلی با تایید ظرفیت بالای فرهنگ اسلامی در نقد سخنان علی اکبر ولایتی گفت: تاکید من این است که دوستان پهنای باند ظرفیت فرهنگی کشور را با بیان مثال‌هایی کوچک نکنند چراکه همین ظلم به فرهنگ است. ما ظرفیت‌های فرهنگی بسیار زیادی داریم. درحال حاضر تمام حاضر ظرفیت‌های فرهنگی را در قالب موضوعات کوچک خلاصه می‌کنیم درحالیکه در دفاع مقدس و انقلاب و تاریخ کشور بحث‌هایی داریم که موجب افتخار است و باید از آنها استفاده کنیم.

وی ادامه داد: اتفاقا یکی از مشکلات ما در عرصه فرهنگ همین است که یک انحصار و کوچک کردن فرهنگ در سلیقه خاص وجود دارد. آن سلیقه محترم اما سلایق باید بزرگتر از این درنظر گرفته شود و به همه آنها بها بدهیم. چرا به دیگر سلیقه‌ها بی‌توجهی می‌کنیم؟ ما این همه شعرای خوب پس از انقلاب داریم. در رمان همینطور و تمام این ظرفیت‌ها باید آزاد بشود که اتفاقا امروز مانع بسیاری از آنها شده‌ایم و به نظر من باید به نکته‌ای آقای ولایتی اشاره کردند توجه کرد.

علی اکبر ولایتی در بخش دوم صحبت‌های خود ضمن بیان اینکه مطالبی که عنوان شد را قبول دارم، اظهار داشت: فرهنگ ما باید اخلاق محور باشد و در عمل مردم را به اسلام و فرهنگ اسلامی ایرانی دعوت کند. امام صادق(ع) می‌فرماید: ما فقط از اخلاق و روش اهل بیت(ع) و فرهنگ ایرانی صحبت نکنیم بلکه رفتار ما به عنوان مسئولین و رئیس جمهور و دیگر مسئولان کشور نماد عمل کردن به فرهنگ اسلامی و ایرانی و متخلق بودن و اخلاق ایرانی و اسلامی باشد. این بیشترین اثر را روی مردم خواهد داشت.

وی ادامه داد: در رابطه با آنچه گفته شد فرهنگ باید مردمی شود. این نكته در همان فرهنگ مقاومتی مانند اقتصاد مقاومتی نهفته است که فرهنگ باید دراختیار مردم قرار بگیرد و دولت حمایت کند. اما درمورد بودجه‌هایی که موجود است؛ صحبت شد. باید بگویم پس از احیای سازمان برنامه و بودجه برای پیشبرد برنامه پنج ساله و پیشبرد اهداف چشم‌انداز بیست ساله حتما جایگاه رفاهی برای فرهنگ درنظر گرفته خواهد شد. باید کار اهل فرهنگ به آنها و کار ورزش به اهل ورزش واگذار شود.

ولایتی گفت: فرهنگ نباید سیاسی شود. تمام این عرصه‌ها باید توسط متخصصان و اهل همان عرصه اداره شود و مسائل مربوط به ادبیات و مسائل فرهنگی توسط خود آنها اداره شود. مطلبی هم باتوجه به تهاجم فرهنگی مطرح شد که باید بگویم بله تهاجم فرهنگی وجود دارد ولی درمان آن تنها فیلتر کردن نیست. باید مصون‌سازی ایجاد شود و مصون‌سازی هم از همان طریقی که عنوان کردم اتفاق می‌افتد و آن هم تقویت بنیان‌های خانواده و احیای ارزش‌های اسلامی است که اتفاق می‌افتد. در مسائل پزشکی هم پیشگیری بهتر از درمان است.

وی در انتها با اشاره به نامه‌ای منتسب به امیرکبیر اظهار کرد: امیرکبیر می‌گوید پروردگارا؛ الها؛ ملکا؛ قادرا؛ امیر تویی؛ کبیر تویی؛ تقی همان شاگرد آشپز است. معبودا روی بسوی تو دارم. هدایتی فرما تا گره از کار مردم بگشایم تا مقبول الهی گردد. بحق محمد یا الرحمن الرحمین ادرکنی. شب نوزدهم رمضان 1266 یک سال قبل از شهادت امیرکبیر.