علی اشرف صادقی:
به جای نظریه‌پردازی بهتر است زبان فارسی را بشناسیم
کتاب «دستور زبان فارسی براساس نظریه گروه‌های خودگردان در دستور وابستگی» با حضور امید طبیب‌زاده(نویسنده کتاب)، علی اشرف صادقی(عضو فرهنگستان زبان فارسی) و علاالدین طباطبایی(استاد دانشگاه) عصر چهارشنبه در سرای «دیدار» نمایشگاه کتاب مورد بررسی قرار گرفت.
ایلنا: کتاب «دستور زبان فارسی براساس نظریه گروه‌های خودگردان در دستور وابستگی» با حضور امید طبیب‌زاده نویسنده کتاب مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش ایلنا به نقل از ستاد خبری بیست و ششمین نمایشگاه کتاب تهران، در ابتدای این نشست صادقی درباره تاریخچه و سابقه دستور نویسی در ایران گفت: دستور در گذشته به معنای امروزی کاربرد نداشت و اولین بار هم این موضوع از سوی میرزا حبیب اصفهانی با تالیف کتاب «دستور سخن» مطرح شد.
وی ادامه داد: در کل ایرانی‌ها در فکر نوشتن دستور فارسی نبودند و وشیوه رایج هم پیروی از الگوی عربی بود و دستوری را هم که امروزه نوشته می‌شود بر اساس دستور غربی است که مبدا آن فرانسه است. آن هم ادامه شیوه دستور نویسی قرون وسطایی و یونانی است.
این عضو فرهنگستان زبان فارسی در باره این کتاب گفت: نظریه‌های مختلفی در توصیف زبان وجود دارد اما باید دید برای ما ایرانی‌ها کدام کاردبرد بهتری دارند، به عنوان مثال نظریه نوام چامسکی یک نظریه انتزاعی است و جای این نوع نظریه‌ها و مسائل در ایران نیست. ما دستوری می‌خواهیم که زبان فارسی را توصیف کند و این کتاب به عقیده من توانسته است از عهده این کار بر آید.
وی افزود: ما برای ارایه زبان فارسی به غیر فارسی زبانان به دستور توصیفی نیاز داریم. دستور زبان باید آسان و راحت درک شود و به موضوع زبان همانطور بپردازیم که نوشته می‌شود. به جای پرداختن به نظریه‌ها بهتر است زبان فارسی را توصیف کنیم و آن را بهتر بشناسیم. جای این نظریه‌ها در ایران نیست.
طباطبایی هم در این نشست گفت: فرهنگستان اول که تشکیل شد قرار بود فعالیت‌هایش را در ۳ بخش متمرکز کند. اول معادل یابی برای واژ‌ها. دوم نوشتن دستور برای زبان فارسی و دیگر نوشتن یک فرهنگ کامل که متاسفانه به جز در معادل یابی در بخش‌های دیگر فعالیت خاصی نشد و این فرهنگستان بعد وقایع سال ۱۳۲۰ تعطیل شد. اما در فرهنگستان جدید کار‌ها بهتر دنبال و دستور فارسی هم به صورت توصیفی‌تر مطرح می‌شود.
این استاد دانشگاه ادامه داد: دستور نویسی سنتی با ورود تحصیلکرده‌هایی مانند دکتر باطنی و ک‌تر صادقی ازاروپا به ایران دستخوش تحولات اساسی شد زیرا تا پیش از این دستور تجویزی بود نه توصیفی.
وی دباره کتاب دستور طبیب‌زاده گفت: زبان پدیده پیچیده‌ای است و نمی‌توان هیچگاه براساس آن دستور کاملی نوشت. هرکس از زاویه خود به این مساله نگاه می‌کند. این کتاب هم بر اساس نظریه «تی نر» فرانسوی نوشته شده است و نمی‌توان آن را کامل دانست. در واقع ما هیچگاه نمی‌توانیم دستور کامل داشته باشیم زیرا زبان همیشه و در همه حال در حال تحول است.
طبیب‌زاده هم درباره کتابش گفت: نکات دستوری این کتاب همانی است که در کتاب دستور صادقی مطرح شده است و من فقط چند نکته جدید دستوری را در آن مطرح کرده‌ام.
وی ادامه داد: دستور کاربرد‌های دیگری هم می‌تواند داشته باشد باشد خصوصاً در بحث مهندسی زبان. در این کتاب سعی شده است برای برنامه نویسان رایانه‌ای پیشنهادی ارایه شود تا سیستم عامل در نرم افزار‌ها براساس این نظریه به واژه‌ها و جملات مورد نظر صحیح تری دست یابند.
این استاد دانشگاه افزود: بخش عمده‌ای از نحو در واژگان مست‌تر است در این کتاب سعی شده است به مباحث مختلف دستوری و نحوی زبان چرداخته شود.
بیست‌وششمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران تا ۲۱ اردیبهشت ماه در مصلای امام‌خمینی (ره) برپاست.
