حمیدرضا اردلان در گفتگو با ایلنا مطرح کرد:
معاونت هنری در حفظ میراث "مرشد ترابی" کوتاهی کرد
تلاش زیادی کردیم تا بتوانیم رپرتوآری از مجموعه نقلهای مرشد ترابی را ضبط کنیم تا برای ایرانیان و نسل بعد ثبت شود که همکاریهای لازم صورت نگرفت و دست ما امروز دیگر کوتاه است.
ایلنا: حمیدرضا اردلان یکی از معدود افرادی است که تلاش زیادی برای حفظ و حراست از داشتههای سنتی ایران به خصوص در زمینه نمایشهای آیینی و سنتی انجام داد که گردآوری و انتشار کتاب "مرشدان پردهخوان ایران" را میتوان در همین راستا ارزیابی کرد. اردلان درگذشت مرحوم "مرشد ترابی" را زنگ خطری برای شیوههای اجرای آیینی – سنتی ایرانی میداند و از معاونت هنری وزارت ارشاد به دلیل کمکاری در زمینه مستند کردن تواناییهای این هنرمند گلایه دارد.
به گزارش خبرنگار ایلنا، عضو شورای هنری خانه هنرمندان ایران در ارتباط با اهمیت "مرشد ترابی" اظهار کرد: امروز این امر واضح به نظر میرسد ایران تنها کشور در جهان اسلام است که داستانگویی در تمام شاخههای آن به صورت نقالی و پردهخوانی جریان داشته و همچنان در جریان است که دومین نوع آن تنها در ایران جریان داشت. 35 سال قبل ما حدود 700 پردهخوان در ایران داشتیم اما امروز متاسفانه تعداد انگشت شمار 15 نفر از این هنرمندان باقی مانده است.
وی با اشاره به دهههای گذشته ادامه داد: طی سالیان گذشته شرایط حیات و ادامه فعالیت هنری این افراد به گونهای شد که میتوان عنوان کرد متاسفانه امروز درحال از دست دادن یکی از آیینهای جهانی در کشور خود هستیم. در این میان نوعی از داستانگویی که با عنوان نقالی میشناسیم به روایت داستانهای شاهنامه اختصاص داشته که مرشد ترابی بیشک یکی از بزرگترین و قدرتمندترین نقالان کشور در حیطه شاهنامهخوانی محسوب میشد و متاسفانه او را از دست دادیم.
اردلان ضمن گلایه از عدم همکاری معاونت هنری وزارت ارشاد در جمعآوری و مستند کردن یادگار توانایی مرحوم مرشد ترابی برای نسل آینده گفت: من به همراه آقای داوود فتحعلی بیگی و محمد حسین ناصربخت تلاش زیادی کردیم تا بتوانیم رپرتوآری از مجموعه نقلهای مرشد ترابی را ضبط کنیم تا برای ایرانیان و نسل بعد ثبت شود که همکاریهای لازم صورت نگرفت و دست ما امروز دیگر کوتاه است، اما بنده 10 نقل از ایشان را به کمک آقای فتحعلی بیگی ثبت کرده و در اختیار دارم.
وی با اشاره به دلایل وجود چنین رویکردی در میان مدیران فرهنگی کشور بیان کرد: متاسفانه مسئولان فرهنگی از ذات و ماهیت فرهنگی برخوردار نیستند و بیشتر شخصیت سیاسی دارند و فرهنگ برای آنها اهمیت کمی دارد. البته همواره به این امر تظاهر میکنند اما باطن عملکرد آنها افکار عمومی را قانع نمیکند. تا زمانی که فرهنگ توجه به عرصه هنر در این شخصیتها نهادینه نشود مسئولان قادر به حفظ داشتههای ملی نیستند.
گردآورنده کتاب "مرشدان پردهخوان ایران" در پاسخ به این سوال که آیا امیدی به حفظ این میراث وجود دارد یا خیر گفت: جریان از بین رفتن نقالان و پردهخوانان کشور امروز به مثال کشتی سوراخ شدهای شباهت دارد که تلاشها برای جلوگیری از غرق شدن آن کندتر از تخریب پیش میرود و سرعت تعمیر به تخریب نمیرسد. ما برای حفظ این میراث نیازمند یک عظم ملی در میان مردم، هنرمندان و مسئولان فرهنگی کشور هستیم که چنین چیزی مشاهده نمیشود.
وی در پایان به دیگر ویژگیهای هنری مرشد ترابی اشاره کرد و بیان کرد: ترابی این آموزش را دیده بود که شاهنامه را درست بخواند و به چم و خم داستانهای آن احاطه کامل داشت و در اجرا از اسلوبهای ایرانی پیروی میکرد. ترابی از نظر دینامیک صدا، شناخت صداهای موسیقی ایرانی برای اجرای داستانهای شاهنامه یکی از بهترینها محسوب میشد و از نظر حرکات بدن و برقراری ارتباط با مخاطب یک رپرتوآر ایرانی را به معرض نمایش میگذاشت.