خانه داری، شغلی که نادیده گرفته می‌شود

یک جامعه‌شناس از نادیده گرفته شدن ارزش کار خانگی انتقاد کرد و با اشاره به خدمات و تولیدات گسترده زنان خانه دار روستایی گفت: به رغم اینکه جامعه خیلی به کار خانه داری نیاز دارد، متاسفانه این کار نادیده گرفته می‌شود.

جلوه جواهری در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا در ارتباط با ارزش گذاری کار خانگی گفت: درکشور ما فعالیت‌های تولیدی و خدماتی که دستمزدی به آنها تعلق نمی‌گیرد، در حساب‌های ملی محاسبه نمی‌شوند و کارهای خانگی نیز از این مسئله مجزا نیست.

وی ادامه داد: در تعریف مرکز آمار ایران خانه دار شخصی است که شاغل، بیکار، جویای کار و محصل نباشد؛ یعنی در این تعریف خانه داری شغل محسوب نشده و خانه داران در زمره جمعیت غیر فعال درنظر گرفته می‌شوند. در حالی که در بسیاری از کشور‌ها با استفاده از برخی روش‌ها، کار خانگی را در حساب‌های ملی محاسبه کرده‌اند.

این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه کار خانگی محدود به زنان شهری نیست، تاکید کرد: درمورد زنان روستایی کار خانگی بسیار پیچیده‌تر است و طیف گسترده‌ای از فعالیت‌های را در بر می‌گیرد، زن روستایی علاوه بر نگه‌داری از فرزندان و رسیدگی به امور خانه فعالیت‌هایی همچون تهیه مواد غذایی، دامداری، ‌شیر دوشی، پشم زنی، کشاورزی و… انجام می‌دهد.

جواهری با بیان اینکه زنان روستایی صبح بسیار زود از خواب بیدار می‌شوند و دیر‌تر از همه کار خود را تمام می‌کنند، افزود: با این حال تولیدات آنها در ارزش‌های اقتصادی کشور محاسبه نمی‌شود، در حالی که زنان روستایی یک سوم جمعیت زنان را تشکیل می‌دهند که جمعیت قابل توجهی است.

این فعال حوزه زنان افزود: بر اساس تحقیقاتی که سال ۸۸ در استان گیلان انجام شد؛ ارزش تولیدات خانگی زنان روستایی در این استان سالانه ۵۵ میلیون ریال با ارزش افزوده‌ای سالانه معادل ۳۵ میلیون ریال بوده است. در واقع این مقدار ۲۱ درصد از تولید ناخالص داخلی استان گیلان را در آن سال تشکیل می‌دهد.

وی ادامه داد:تعلق نگرفتن دستمزد و بیمه به کار خانگی علاوه بر آنکه سلامتی روحی و جسمی زنان را تهدید می‌کند، باعثبه حاشیه راندن زنان نیز می‌شود.کار خانگی بخشی از فعالیتی است که فرد را به حمایت از فرد شاغلی دیگر مشغول می‌کند، اما در این چرخه نادیده گرفته می‌شود.

جواهری با اشاره به اینکه خانه‌داری همانند سایر شغل‌هایی که وظیفه نگهداری از دیگران را بر عهده دارد، کاری انسانی و قابل احترام است، افزود: جامعه به کار خانگی نیاز دارد، اما انجام آن برای زنان نباید به اجبار تبدیل شود.

این جامعه‌شناس همچنین در مورد بیمه زنان خانه‌دار گفت: این طرح در حالی مطرح شده که پیش از آن از کار خانگی و محاسبه ارزش آن در حساب‌های ملی صحبتی به میان نیامده است.

وی با اشاره به اینکه بیمه زنان خانه‌دار بیشتر جنبه حمایتی دارد، افزود: در دوره‌ای بهزیستی متولی این کار بود و این بیمه را برای گرو‌ه‌های خاص مانند زنان سرپرست خانوار درنظرگرفته بود. در واقع این طرح ریشه در احتساب کار خانگی در درآمدهای ملی ندارد و خانه‌داری را به عنوان یک شغل نگاه نمی‌کند، بلکه جنبه‌ای حمایتی برای زنان در مواقعی همچون بیوگی، سالخوردگی و… دارد.

جواهری یکی دیگر از چالش‌های طرح بیمه زنان خانوار را پرداخت بخشی از حق بیمه از سوی فرد خواند و افزود: شاغلان، بخشی از درآمد خود را برای پرداخت حق بیمه ذخیره می‌کند، در حالی که فرد خانه‌دار، درآمدی ندارد که این حق بیمه را پرداخت کند.

وی در پاسخ به اینکه برخی اعتقاد دارند که حق بیمه زنان خانه‌دار باید از سوی همسرانشان پرداخت شود، گفت: در حال حاضر اغلب مسائل مالی که وارد مسائل خانگی شده، همچون مهریه و ارثدلیل بسیاری از طلاق‌ها و درگیری‌های خانوادگی است و قطعا افزودن مساله اقتصادی دیگری به خانواده باعثپیچیدگی روابط خانوادگی و افزایش اختلافات خواهد شد. بنابراین این وظیفه بهتر است بر دوش دولت قرار بگیرد.