در پی کشته شدن ۵ نفر از عوامل فیلم؛
تهیه کننده «معراجی‌ها» در مقام کارفرما، مسئول پاسخگویی حادثه امروز است
چکیده: قرارداد عوامل فلیمبرداری در چارچوب قوانین کار و تامین اجتماعی تنظیم می‌شود. / در حال حاضر بیشتر عوامل کارگردانی و تهیه‌کنندگی کشور در مقام کارفرما با دانش جلوه‌های ویژه ناآشنا هستند و به همین دلیل متخصصان جلوه‌های ویژه در مقام کارگر ناچارند تا برای تامین رضایت تیم کارگرادانی و تهیه کنندگی در صحنه فیلمبرداری از انفجارهای بزرگ استفاده کنند.
صبح امروز ۵ نفر از عوامل فیلم «معراجی‌ها» به کارگردانی مسعود ده‌نمکی در هنگام انجام کار براثر انفجاری جان خود را از دست دادند.
به گزارش خبرنگار ایلنا و بنا بر ادعای شاهدان عینی، حادثه انفجار زمانی روی داد که دست‌اندرکاران جلوه‌های ویژه فیلم معراجی‌ها قصد داشتند تا چاشنی مواد منفجره جنگی را چک کنند.
علاوه بر اینکه ممکن است حادثه امروز ضایعه‌‌ای جبران ناپذیر برای جامعه فرهنگی کشور تلقی شود، انفجار امروز را می‌توان از منظر حقوق کار بررسی کرد چرا که حادثه امروز در زمره حوادثکار قرار می‌گیرد و طبعا رابطه عوامل کشته و تهیه کننده این فیلم، رابطه کارگری - کارفرمایی بوده است.
قرارداد عومل فیلم بر اساس قانون کار منعقد شده
عباس شوقی، عضو هیات مدیره انجمن جلوه‌های ویژه خانه سینما در تشریح علت وقوع حادثه صبح امروز به خبرنگار ایلنا گفت: در نیتجه این محدودیت‌ها سینماگران ایرانی ناچار هستند تا برای ایجاد جلوه‌های ویژه انفجاری و نظامی از مواد منفجره جنگی استفاده کنند.
وی با بیان اینکه قرارداد عوامل فلیمبرداری در چارچوب قوانین کار و تامین اجتماعی تنظیم می‌شود، در توضیح علل و شرایط استفاده از جلوه‌های ویژه انفجاری در صنعت سینمای ایران گفت: در حال حاضر بیشتر عوامل کارگردانی و تهیه‌کنندگی کشور در مقام کارفرما با دانش جلوه‌های ویژه ناآشنا هستند و به همین دلیل متخصصان جلوه‌های ویژه در مقام کارگر ناچارند تا برای تامین رضایت تیم کارگرادانی و تهیه کنندگی در صحنه فیلمبرداری از انفجارهای بزرگ استفاده کنند.
عضو هیات مدیره خانه سینما افزود: این در حالی است که امروز در صنعت سینما، برای به تصویر کشیدن صحنه‌های مربوط به انفجار، برای شروع تنها یک انفجار کوچک و بی خطر کافی است و متخصصان جلوه‌های ویژه وظیفه دارند تا با تکنیک‌هایی خاص، این انفجارهای کوچک را بر روی پرده سینما در ابعاد وقاعی بزرگ‌نمایی کنند.
به گفته وی، در حال حاضر اگر متخصصان جلوه‌های ویژه بخواهند مواد منفجره مورد بی‌خطر مورد نیاز خود را شخصا تهیه کنند، از نظر قانون متخلف محسوب شده و باید بابت انجام این کار هزینه قضایی زیادی را پرداخت کنند.
این مقام صنفی افزود: به همین دلیل متخصصان جلوه‌های ویژه ناچارند تا برای تهیه مواد منفجره مورد نیاز صحنه‌های فیلمبرداری از مواد منفجره واقعی استفاده کنند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر این مواد تنها توسط نهادهای نظامی در اختیار گروه‌های فیلمسازی قرار می‌گیرد، گفت: بر این اساس مواد منفجره‌ای که قرار است در صحنه‌های فیلمبرداری مرود استفاده بگیرد باید از قبل توسط متخصصان جلوه‌های ویژه و کارشناسان نظامی خنثی سازی شوند.
به گفته این مقام صنفی، اجبار متخصصان جلوه‌های ویژه به خنثی سازی مواد منفجره واقعی باعثشده است تا صحنه فیلمبرداری به میدان جنگ و نبرد تبدیل شود.
وی بابیان اینکه در حال حاضر به دلیل قوانین سختگیرانه مواد منفجره مورد نیاز صنعت سینمای کشور توسط نهادهای نظامی تامین می‌شود و قانون به سینماگران اجازه ساخت مواد منفجره بی خطر را نمی‌دهد، گفت: خنثی سازی مواد منفجره واقعی کار بسیار خطرناکی است و تاکنون افراد متخصص و باتجربه زیادی هنگام کار با این مواد دچار حادثه شده‌اند.
شوقی، عضو هیات مدیره انجمن جلوه‌های ویژه خانه سینما که خود حدود ۱۵ سال پیش در جریان خنثی سازی مواد منفجره مرود نیاز برای یک پروژه فیلمسازی چهار انگشت دست چپ خود را از دست داده است، گفت: واقعیت این است که ساخت مواد منفجره خفیفی که در صنعت فیلمسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد کار پیچیده‌ای نیست.
وی گفت: اگر نهادهای نظامی و امنیتی با فیلمسازان و به ویژه متخصصان جلوه‌های ویژه همکاری کنند می توان همین مواد منفجره بی‌خطر را با استفاده از مواد مصرفی موجود در بازار ساخت، اما متاسفانه به دلیل سختگیری‌های بی‌مورد فیلم سازان حتی به اندازه شکارچیان به مواد منفجره و نظامی دسترسی ندارند.
وی افزود: در شرایطی که سینماگران برای به تصویر کشیدن صحنه‌های اسلحه کشی راه پرخطری به غیر از استفاده از سلاح‌های واقعی و فنشگ‌های مشقی را ندارند، در صنعت سینمای جهان برای فیلمرداری چنین صحنه‌هایی هم مواد و هم اسلحه بی خطر مخصوص وجود دارد.
شوقی با یادآوری اینکه مواد منفجره جنگی از محل بیت المال و بودجه عمومی کشور تهیه شده‌اند افزود: اینکه مواد انفجاری سرهم شده برای استفاده در یک صحنه فیلمبرداری بصورت معکوس خنثی شوند حتی تویجه اقتصادی نداشته و نوعی اصراف تلقی می‌شود.
تهیه کننده کارفرماست
در همین رابطه «علیرضا حیدری» از کارشناسان قوانین کار و تامین اجتماعی گفت: اگر در حادثه صبح امروز انفجار شهرک سینمایی روابط کار برقرار باشد، عوامل حادثه دیده در مقام کارگر و تهیه کننده فیلم به عنوان کارفرما تشخیص داده خواهند شد.
وی با بیان اینکه با این شرایط تهیه کننده فیلم معراجی‌ها در مقام کارفرما موظف است تا هرچه زودتر حادثه رخ داده شده را به شعبه تامین اجتماعی که حق بیمه کارگران به آن پرداخت می شود گزارش کند، گفت: از نظر حقوق کار، تاخیر در گزارش حادثه شغلی به سازمان تامین اجتماعی به زیان کارفرماست.
وی افزود: براین اساس بازرسان سازمان تامین اجتماعی موظف‌اند تا با بررسی و بازدید از محل حادثه در خصوص پرداخت غرامت و پرداخت مستمری به قربانیان اقدام کنند.
به گفته حیدری چنانچه در پروژه فیلمسازی مورد نظر، عوامل بیمه شده از شمول قوانین کار و تامین اجتماعی خارج باشند، اینبار بازرسان اداره کار منطقه مورد نظر می توانند در مقام کارشناس رسمی دادگستری از محل حادثه بازرسی و گزارش خود را تنظیم کنند.
این کارشناس روابط کار افزود: برمبنای این گزارش بازماندگان قرباینان می‌توانند در مراجع قضایی اقامه دعوی کنند و نسبت به تعقیب خاطیان احتمایل و دریافت دیه اقدام کنند.
به گفته حیدری چنانچه بر اساس این گزارش دادگاه تشخیص دهد که باید قربانیان این حادثه در مقام کارگر مشمول استفاده از خدمات تامین اجتماعی شناخته شوند، سازمان تامین اجتماعی نسبت به به وصول همه مطالبات خود از کارفرما(تهیه کننده) اقدام خواهد کرد.
