اهمال و قصور در تلف شدن توله خرس سیاه/ضرب‌العجل ۶ ماهه به مراکز نگهداری حیوانات برای رعایت استانداردها

«شهاب‌الدین  منتظمی» مدیر کل دفتر حفاظت حیات وحش سازمان محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، در مورد خفه شدن خرس سیاه دوساله‌ای به نام کاریزا که در باغ پرندگان شهرداری بندرعباس توسط طنابی در قفس خفه شده است، گفت: متاسفانه واقعیت این است، که این حیوانات جزو گونه و جمعیت‌های کاملاً در معرض خطر انقراض هستند و معمولا زیستگاه‌های محدودی هم دارد که کاملا آسیب پذیر هستند، اما در هر حال اتفاقی که افتاد مرا بسیار متاثر کرده است و به صورت جدی پیگیر این موضوع هستیم، به عنوان یک اهمال و قصور دلیلی ندارد این اتفاق برای گونه‌های ما در مراکز نگهداری بیفتد، چون وقتی مرکزی مجوز حمایت از حیوانات را می‌گیرد یعنی از هر لحاظ شرایط نگهداری و مراقبت آنها را دارد.

وی ادامه داد: تاکید و اصرار من بر این است که این مراکز برای حفظ گونه‌هایی هستند که نتوانستند به زیستگاهشان برگردند و اصلاً فلسفه وجودی این مراکز همین است، اما اگر قرار باشد گونه‌های ما در زیستگاه طبیعی خودشان باشند قطعاً نیازی به چنین مراکزی نداریم، این اتفاق را به عنوان یک قصور می‌شناسیم و واقعیت این است که از همکاران خواهش کردم تا موضوع را به صورت کامل پیگیری کنند و اینجا کوچک‌ترین خطا به عنوان بزرگترین خطا در نظر گرفته می‌شود و پذیرفته نیست.

منتظمی با اشاره به خرس سیاه‌ باغ وحش زابل که در شرایط غیراستاندارد نگهداری می‌شود، افزود: ما دستورالعمل جدید را در رابطه با باغ وحش‌ها ابلاغ کردیم یعنی به موضوع خیلی سختگیرانه‌تر نگاه کردیم، اما یک واقعیتی وجود دارد که ما می‌پذیریم شرایط باغ وحش‌های ما شرایط مطلوبی ندارد و بخشی از مراکز ما از آن حداقل‌های مورد نظر فاصله دارند و این موضوع پذیرفته شده نیست.

وی ادامه داد: ما در حال آمارگیری از باغ وحش‌ها و مراکز نگهداری هستیم تا آمار گونه‌ها را داشته باشیم، هر باغ وحش در هر منطقه باید ظرفیت سنجی شود که ظرفیت چه گونه‌هایی را دارد، اصلاً این طور نیست که هر فرد در هر کجا، هر حیوان و گونه‌ای را که دلش خواست نگهداری کند، چون واقعاً این موضوع یک نابسامانی به همراه دارد و امیدواریم ظرف ۵ الی ۶ ماه آینده که برای این مراکز فرجه می‌گذاریم، این مراکز خودشان را به کف حداقل‌ها و آنچه که باید باشند برسانند.

منتظمی در مورد اینکه آیا بعد از این فرجه احتمال بسته شدن مرکزی وجود دارد یا نه؟ گفت: احتمال اینکه مراکزی تعطیل شود وجود دارد و باید این اتفاق بیفتد، چون اگر مرکزی واقعاً شرایط و زیرساخت‌های لازم را ندارد، خواهش می کنیم یک خود ارزیابی داشته باشند و مراکزی که احساس می‌کنند این توانایی را ندارند اعلام آمادگی کنند تا ما بتوانیم آن جمعیت موجود در مرکز را مدیریت کنیم.

 وی در ادامه بیان کرد: مدیریت این گونه‌ها بسیار سخت است و وقتی مرکزی تعطیل شود مدیریت گونه‌های مرکز دشوار خواهد بود، چون نمی‌توان آن حیوانات را سربار جای دیگر کرد حتی جایگاه مشابه‌ای هم برای آنها نداریم، بنابراین باید با یک برنامه ریزی در حد انتظار، مسئولان این مراکز ساختارشان را اصلاح کنند.

منتظمی تصریح کرد: این مراکز بخشی از یک ذخیره گاه و حفاظت خارج از زیستگاه است، مرکز نمایش نیست و نگاه امروز ما به باغ وحش یک مرکز درآمدزا و نمایشگاهی نیست، بلکه پناهگاه گونه‌هایی است که امکان زیستن در زیستگاه خودشان را ندارند، با این نگاه مسئولیت این مراکز بسیار بالا می‌رود.

منتظمی همچنین با بیان اینکه مزرعه‌داران در صورت تهاجم حیوانات به محیط زیست اطلاع دهند و حیوان آزاری نکنند، گفت: باید توجه کنیم که در اغلب موارد ما وارد زیستگاه این حیوانات شدیم و این ما هستیم که امنیت زیستگاه خرس را به خطر انداختیم و این مخلوق خدا تقصیری ندارد. مجازات در این مورد سختگیرانه است اما افراد تصور نمی‌کنند که در دام قانون بیفتند و پیش خود فکر می‌کنند که این فقط یک حیوان است، اما اگر نقش تنوع زیستی را در زندگی خودشان در نظر بگیرند، متوجه می‌شوند اگر این حیوانات نباشند، به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم روی زندگی آنها اثر خواهد داشت.

وی در پایان اضافه کرد: آمار تقریبی از تعداد خرس‌های سیاه کشور ندارم، اما در جنوب شرق کشور مستقر هستند، از نواحی جنوبی کرمان به سمت جنوب شرق تعداد محدودی از اینها حضور دارند، اما سرشماری دقیقی نداریم و فقط آمار موارد مشاهده شده را داریم. از تمام هم وطنان آن منطقه خواهش می‌کنم بدانند این حیوانات جزو گونه‌های ارزشمند ما هستند و به ما در حفاظت از آنها کمک کنند و اگر تخلفی مشاهده کردند حتما به همکاران ما اطلاع دهند.