روند صعودی ایجاد آلاینده ازون در تهران/ به آلودگی هوا هم در کنار کرونا توجه شود

به گزارش خبرنگار ایلنا،‌ این روزها شیوع کرونا آلودگی هوای پایتخت را به حاشیه‌ای امن برده است، در حالی که تهران در تیرماه حتی یک روز هوای پاک را هم تجربه نکرد. ۱۱ روز هوای قابل قبول،‌ ۱۹ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز هوای ناسالم برای تمام افراد جامعه کارنامه کیفیت هوای پایتخت در تیرماه بود. شرایط در مردادماه نیز به خوبی پیش نرفت؛‌ تنها یک روز هوای قابل قبول و سه روز هوای ناسالم برای گروه‌‌های حساس و یک روز هوای ناسالم برای تمامی گروه‌های جامعه وضعیت کیفیت این روزهای هوای تهران است.

در سال گذشته که تعداد روزهای ناسالم پایتخت طی مدت مشابه به مراتب از سال جاری نیز کمتر بود،‌ انتقاد به معاونت حمل‌و‌نقل و ترافیک در خصوص اجرای طرح ترافیک به حدی زیاد شد که پورسیدآقایی معاون سابق حمل و نقل و ترافیک برای پاسخگویی به صحن شورا فراخوانده شد. پورسیدآقایی آن زمان گرمای هوا را عامل تشدید آلایندگی ازون دانسته بود، ادعایی که به گفته کارشناسان محیط‌زیستی عاملی در کنار سایر عوامل تشکیل دهنده ازون آلاینده است. 

«شینا انصاری» مدیر کل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا درباره افزایش روزهای آلوده پایتخت به دلیل انتشار ازون در مقایسه با سال گذشته در حالی که گرمای هوا در تابستان امسال کمتر بوده، گفت: گرما تنها عامل افزایش ازون در تابستان نیست، ‌بلکه یکی از فاکتورهایی است که باعث می‌شود تا واکنش بین آلاینده‌های اولیه با هم منجر به تولید آلاینده ثانویه ازن شود. 

او ادامه داد: بنابراین فکر نکنیم که گرما باعث تشدید انتشار این آلاینده شده است،‌ چرا که آلاینده‌های انسان ساخت که در هوا وجود دارند، بیشتر مد نظر است و ممکن است این آلاینده‌ها در هوا بیشتر شده باشد که در مجاورت نور خورشید ازون ثانویه که سمی و خطرناک است، ایجاد شود. 

انصاری افزود: از طرفی به تدریج آلاینده ذرات معلق با اقدامات کنترلی انجام شده کمتر شده است و وقتی ذرات کمتر می‌شود، تابش نور خورشید به سطح زمین بیشتر می‌شود و این نیز یکی دیگر از عوامل تشدید ازون است.

مدیرکل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران در توضیح دیگر دلایل تشدید آلایندگی ازون گفت: از طرفی خودروهای فرسوده که اکسیدهای نیتروژن،‌ ترکیبات آلی فرار و هیدروکربن‌ها در مجاورت نور خورشید با هم ترکیب می‌شوند و ازون بیشتری تولید می‌شود، در حالی که ذرات معلق به عنوان یک حائل عمل می‌کنند و مانع از نفوذ خورشید به لایه‌های نزدیکتر سطح زمین‌ می‌شود. همچنین باید به این نکته توجه کرد که سنجش‌ها دقیق‌تر شده و ازون در مقایسه با ده سال قبل با دقت بیشتری سنجش می شود.

انصاری با تاکید بر اینکه باید تمرکز را بر روی راهکارهای کاهش آلاینده‌‌های اولیه‌ای گذاشت که منجر به تولید ازون می‌شود، ادامه داد: یکی از مهمترین راهکارها از رده خارج کردن خودروهای فرسوده،‌ موتورسیکلت‌های کاربراتوری و خودروهای دیزلی است. بنابراین تصور اشتباهی است که فکر کنید، نور خورشید باعث انتشار آلودگی می‌شود و شدت نور فرایند ایجاد ازون را تسریع می‌کند. 

انصاری در پاسخ به این سوال که با توجه به تشدید استفاده از موتورسیکلت در تهران در پی شیوع کرونا، ‌این عامل در رشد آلایندگی این روزهای تهران چقدر موثر بوده است؟ گفت: در تولید آلایندگی موتورسیکلت‌ها تردیدی نیست،‌ اما مساله افزایش میزان آلودگی نیازمند کارشناسی بیشتری است.

او با اشاره به اینکه قانون هوای پاک باید از سال ۹۶ اجرایی شود، گفت: قانونی که در آن به تمامی این موارد توجه کرده و در آیین نامه اجرائی مشخص شده است که حتی سوخت نفت گاز  چه میزان کاهش گوگرد داشته باشد. درباره موتورسیکلت‌های کاربراتوری در این قانون آمده است که نباید از دو سال پیش شماره گذاری می‌شد،‌ همچنین نحوه اسقاط خودروهای فرسوده از مهمترین محورهایی است که می‌تواند به کاهش آلودگی هوای تهران کمک کند و برای آنها ابزار قانونی در نظر گرفته شده است. 

انصاری با بیان اینکه قانون داریم، اما در زمان خود اجرایی نشده است، گفت: اگر قانون در زمان خود و موعد مقرر اجرائی شود،‌ قطعا آلودگی‌ها کمتر می‌‌شود، اما برخی موانع باعث شده است که اجرای قوانین زمانبر شود. 

او در خصوص این مساله که کرونا باعث شده است تا توجه به مساله آلودگی هوا کمرنگ‌تر شود، گفت: آلودگی هوا نیز در جای خود حائز اهمیت است و باید به آن پرداخته شود و در روزهایی که آلاینده خاصی شاخص است و تشدید آن باعث آلودگی هوا برای افراد جامعه می‌شود باید بر روی آن آلاینده و کاهش آن کار کرد.

او با بیان اینکه ایجاد ازون آلاینده در طی ۵ سال گذشته در فصل گرم سال روند صعودی داشته است و به عنوان آلاینده شاخص مطرح بوده، گفت: در نتیجه این امر ضرورت توجه به این آلاینده و تشخیص دلایل چرایی و راهکارهای مدیریتی را می‌طلبد. نباید فراموش کرد که اپیدمی کرونا در زمان کوتاهی منجر به مرگ و میر می شود و ماهیتا با موضوعات محیط زیستی که در میان مدت و بلندمدت عوارض خود را نشان می دهد متفاوت است،‌ اگرچه که مشکلات محیط زیستی در طول زمان می توانند تبعات غیر قابل جبرانی وارد کنند،‌ اما معمولا ما به پیامدهای کوتاه مدت نگاه می‌کنیم.

انصاری گفت: نباید فراموش کرد که آلودگی هوا و سایر آلاینده‌ها اگرچه ممکن است در کوتاه مدت اثرات ظاهری خود را نشان ندهند‌،‌ اما در میان مدت و بلندمدت تبعات بسیاری چه به لحاظ اجتماعی و چه از نظر اقتصادی و بهداشتی داشته باشد. 

او در پاسخ به این سوال که آیا محیط زیست با توجه به شراط خاص پاییز و زمستان پیشنهادی  به شهرداری ارائه داده است که در تصمیم گیری‌های شرایط کرونایی اثرگذار باشد، گفت: متولی بحث آلودگی هوا و هماهنگی بین ۱۸ دستگاهی که در حل این مساله دخالت دارند،‌ سازمان حفاظت محیط زیست است و شهرداری‌ها تکالیفی در توسعه حمل‌و‌نقل عمومی و زیرساخت‌‌ها دارند و باید به آن بپردازد، اما از آنجایی که سازمان محیط‌زیست جایگاه حاکمیتی دارد،‌ ارتباط دهنده دستگاه‌ها و هماهنگ کننده بین آنها و متولی محوری این مساله است. 

او ادامه داد: نمی‌توان از الان برای زمستان و پاییز این ورژن را پیش بینی کرد، ‌اما با توجه به شرایط اقلیمی تهران محتمل است. پیش بینی میزان وقوع آن از الان زود است، اما دور از ذهن نیست. در شهرداری تلاش بر این است که حمل ونقل عمومی و زیرساخت‌ها را توسعه دهیم و البته باید توجه کرد که کرونا استفاده و توسعه بسیاری از زیرساخت‌ها را تحت الشعاع قرار داده است.