نشست «فساد، فقر حکمرانی و حکمرانی فقر» برگزار شد

به گزارش ایلنا از روابط عمومی موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، نشست «فساد، فقر حکمرانی و حکمرانی فقر»، همزمان با روز جهانی مبارزه با فساد، با حضور محمد حسین شریف‌زادگان عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و عضو هیأت امنای مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، محمود صادقی رئیس فراکسیون شفافیت مجلس، محمد مهاجری کارشناس و صاحبنظر حوزه رسانه‌ای و روزبه کردونی رئیس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی در محل موسسه برگزار شد.

زمینی که فاسد است، هیچ گلی نمی‌روید

محمدحسین شریف زادگان در این نشست به تعریف مفاهیم و معرفی انواع فساد پرداخت و عنوان کرد: فساد هم جنبه واقعی و هم جنبه ادراکی دارد. مردم با خود استدلال می‌کنند و موارد فساد را تعمیم می‌دهند. در این شرایط جامعه آماده پذیرش اخبار فساد می‌شود و شایعات نیز به گسترش این ذهنیت کمک می‌کنند. در نهایت افکار عمومی فساد را به‌عنوان شاخصی برای ارزیابی یک جامعه قرار می‌دهند.

شریف‌زادگان در ادامه به نظریات هایدر در مورد فساد پرداخت و عنوان کرد: هایدر قائل به سه نوع فساد است. فساد سیاه، که توسط مردم و نخبگان به‌عنوان فساد شناسایی می‌شود، فساد قهوه‌ای، مانند زیر پا گذاشتن قوانین، که نخبگان آن را فساد می‌دانند، اما مردم آن را فساد نمی‌دانند و در نهایت فساد سفید که نه مردم و نه نخبگان از آن به‌عنوان فساد یاد نمی‌کنند.

عضو هیئت‌علمی دانشگاه شهید بهشتی در ادامه افزود: فساد سیستماتیک، نوعی از فساد است که خود فساد به‌نوعی زرنگی و توانایی تبدیل می‌شود و به کل جامعه تسری پیدا می‌کند. جامعه ایران در معرض فساد سیستماتیک است، اما هنوز به این سطح از فساد نرسیده است.

شریف زادگان در ادامه به بعضی از مهم‌ترین انواع فساد اشاره کرد:

- رشوه: دریافت پول یا امتیاز غیرقانونی در قبال ارائه یک خدمت قانونی

- اختلاس: سرقت منابع عمومی توسط افرادی که مسئول یا ناظر منابع خصوصی و عمومی هستند.

- اخاذی: به معنای دریافت پول یا امتیاز به‌اجبار از افراد و به‌منظور خاص

- کلاهبرداری: حیله‌گری، مغبون کردن، فریب‌کاری در معاملات اقتصادی و تحریف اطلاعات و حقایق به‌منظور سوءاستفاده شخصی

- دودوزه‌بازی: سوءاستفاده از قدرت برای منافع تجاری و شخصی در بین اعضای خانواده افراد صاحب قدرت

- پارتی‌بازی

- تبار گرایی: به کار گرفتن خویشاوندان توسط مدیران و مقامات دولتی

- تضاد منافع: دوگانگی و تضاد مابین وظیفه کارگزاری که متصدی منافع عمومی می‌شود و منافع خصوصی وی

- دولت رانتیر: دولت‌هایی که بر پایه درآمدهای ناشی از منابع طبیعی، نفت و گاز اداره می‌شوند، عامل گسترش فساد را در خود دارند.

وزیر سابق رفاه و تأمین اجتماعی، در ادامه زمینه‌ها و دلایل عمده فساد در ایران را به شکل زیر برشمرد: وجود دولت رانتی و تخصیص رانتی منابع؛ کاهش جامعه مدنی قانون‌مدار؛ وجود مناسبات شخصی در روابط اقتصادی؛ ظهور اقتصاد رفاقتی به‌جای اقتصاد رقابتی؛ نظام اداری ناکارآمد؛ خلل در شایسته‌سالاری و جایگزینی تبار گرایی و رابطه‌گرایی؛ عدم شفافیت در مناسبات اقتصادی و اجتماعی؛ وجود رویه‌های بانکی و اقتصادی که زمینه‌ساز فساد است؛ کاهش اخلاق  فردی در اثر شرایط آنومی در کشور؛ بروز اقتصاد ناکارآمد، نامولد و کاهش درآمد ملی؛ رشد اقتصادی و نابرابری اقتصادی و نااطمینانی به آینده.

شریف‌زادگان درنهایت به مقابله و مبارزه با فساد به‌عنوان امری ضروری و فوری اشاره کرد و گفت: کشورهایی که می‌توانند فساد را کنترل کنند، می‌توانند سرمایه انسانی و مالی خود را کارآمدتر کرده و توسعه شتابان‌تری را تجربه کنند. در شرایط کنونی دولت باید با تمام توان با فساد مبارزه کند. چراکه هرگز در بستر فساد گلی رشد نخواهد کرد.