هیچ سنجه‌ای برای ارزیابی مهارت‌های دانش آموزان نداریم/ مدیران، معلمان و والدین باید مهارت گفتگو را یاد بگیرند

«رضوان حکیم‌زاده» معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباه میزان میزان مهارت گفت‌وگو در دانش‌آموزان ایرانی گفت: مهارت گفت‌وگو زمینه‌ساز فراگیری بسیاری از مهارت‌هایی است که به حل خیلی از مشکلات و معضلات افراد در زندگی تحصیلی، شغلی و ارتباطات کمک می‌کند که می‌تواند زمینه تفاهم بهتر را نیز ایجاد کند.

وی ادامه داد: مهارت گفت‌وگو، مهارت تفکر انتقادی و مهارت شنیدن باهم مرتبط هستند و لازمه گفتگو این است که مهارت شنیدن و ابراز وجود را کسب کرده و دارای تفکر منطقی و انتقادی باشیم تا جوانب مختلف را درک کنیم. در عین حال معاونت پرورشی آموزش و پرورش سعی دارد به موضوعات مهارتی توجه بیشتری کند.

حکیم‌زاده با اشاره به اینکه مهارت گفت‌وگو در دانش‌آموزان باید از دوره ابتدایی آغاز شود، گفت: در دوره ابتدایی از دو طریق این کار را پیگیری می‌کنیم؛ ابتدا این که مهارت گفت‌وگو در دسته مهارت‌های پرورش تفکر و مهارت ارتباطی در تکالیف مهارت محور مدنظر ما بوده که در آن اشاره شده دانش آموزان باید زمینه‌هایی را فراهم کنند تا در اوقات درون و بیرون از مدرسه و در موقعیت‌های عملی این تمرین‌ها را داشته باشند. روش دیگر بحث مهارت‌های شنیدن، گفتگو کردن و اظهارنظر کردن  از طریق زندگی ایرانی اسلامی است، که در طرح کرامت اجرا می‌شود.

معاون وزیر آموزش و پرورش اظهار داشت: متاسفانه به طور کلی در سیستم نظام آموزشی چه در دوره ابتدایی و چه در دوره متوسطه اول و دوم سنجه‌هایی برای کسب این مهارت‌ها نداریم و ارزش‌یابی‌ها عمدتا بر اساس بررسی آموخته‌های دانش آموزان است نه کسب مهارت آموزی. این مساله یک اشکال جدی دارد که باید روی آن فکر کرد؛ ما در عین حال که به دانش آموزان آموزش می‌دهیم باید بدانیم با چه سنجه‌هایی می‌توانیم مهارت دانش آموزان را ارزیابی و شناسایی کنیم.

حکیم زاده افزود: چیزی که به طور کلی می‌توانم عنوان کنم این است که در ذیل بحث مهارت‌های زندگی هم تکلیف‌های مهارت محور و هم مهارت‌های زندگی دانش‌آموزان مدنظرمان است، اما با نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم و اعتقاد داریم زمینه‌اش حتما باید از دبستان یا پیش دبستان شروع شود. قطعا باید تلاش خیلی بیشتری صورت گیرد و به توانمدسازی جدی مدیران و معلمان نیاز داریم تا نقش خود را در این زمینه ایفا کند.

وی درباره نقش معلمان در بحث آموزش مهارت گفت‌وگو به دانش‌آموزان گفت: مهارت آموزی از طریق تمرین در موقعیت‌های عملی فراهم می‌شود و القا کردنی نیست. در برنامه بازنگری دانشگاه فرهنگیان یکی از مواردی که به عنوان یکی از درس‌های اصلی پیش بینی شده، مهارت‌های ارتباطی است که در ذیل مهارت‌های ارتباطی مهارت گفتگو کردن هم تعریف می شود.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در خصوص اینکه معلمان خودشان تا چه اندازه مهارت گفت و گو و ارتباط دارند؟ گفت: به دلیل اینکه ما برای ارزیابی این مساله سنجه‌ای نداریم هر اظهار نظری  در این زمینه کلی گویی خواهد بود و قطعا یک بررسی دقیق علمی نیست. حتما همه ما اعم از مدیران، معلمان، مربیان، والدین و خانواده نیاز داریم مهارت گفتگو را یاد بگیریم و هم اکنون تا نقطه مطلوب فاصله داریم. 

وی به نقش رسانه برای فرهنگ سازی در زمینه مهارت گفت‌وگو اشاره کرد و گفت: به نظرم یکی از کارهایی که رسانه می‌تواند در این زمینه انجام دهد، ایجاد آگاهی عمومی و گفتمان سازی در رابطه با اهمیت این مهارت‌ها از جمله مهارت گفت‌وگو است. چون اگر افراد مهارت گفت‌وگو را یاد بگیرند از مسائل فی مابین از محیط کلاس و مدرسه گرفته تا ارتباط با خانواده همسر و همکاران در محیط شغلی و ارتباط با مدیران و مسئولین از طریق گفتگو تمرین خواهند کرد، همچنین می‌آموزند که حجم تنش‌ها و خشونت‌ها را کاهش دهند.

حکیم زاده تاکید کرد: بنابراین رسانه می‌تواند در گفتمان سازی نقش زیادی ایفا کند. رسانه‌ها امروزه می‌توانند نقش یک کلاس آموزشی داشته باشند. رسانه‌ها ظرفیت فراگیری دارند و اگر بتوانیم محتواهای چند رسانه‌ای از طریق رسانه‌ها محتوایی متناسب با ذائقه جوانان و والدین آنها ایجاد کنیم، قطعا می‌توان در حوزه آموزش نیز تاثیر گذاشت.

معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در پایان با اشاره به ارزیابی مهارت گفت‌و گو در میان دانش‌آموزان گفت: ما سنجه‌ای برای این کار نداریم اما وقتی می‌گویم همه ما نیازمند این مهارت هستیم، قطعا دانش آموزان هم به آن نیاز دارند. برخی از رفتارهای تنشی و قلدری‌هایی که در مدرسه اتفاق می‌افتد، نشانگر عدم مهارت گفت‌وگو در دانش آموزان است، اگر این مهارت در دانش آموزان بیشتر بود، شاید خیلی از این موارد رخ نمی‌داد.