در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
تصمیم‌گیری در حوزه حمل و نقل تهران «چشم‌بسته» انجام می‌شود
عضو هیات علمی گروه مهندسی و برنامه‌ریزی حمل ونقل دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به اینکه اشتباهات در سیستم حمل ونقل بدون داشتن مدلسازی کاملا رایج است، گفت: دانشگاهیان با مدلسازی جواب سوالات حوزه حمل و نقل شهری را می‌دهند، در حالی که مدلسازی در تصمیمات شهری جایگاهی ندارد.
حسین پورزاهدی (عضو هیات علمی گروه مهندسی و برنامه‌ریزی حمل ونقل دانشگاه صنعتی شریف) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره جایگاه نظرات کارشناسی در حوزه حمل و نقل و ترافیک شهر تهران گفت: از سال ۱۳۷۱ در زمینه مدلسازی حمل و نقل شهر تهران کار می‌کنیم و مدل حمل و نقل و ترافیک شهری که اکنون در تهران اجرایی می‌شود را دانشگاه شریف اجرایی کرده است، اما در طی این سال‌ها با تغییر مسئولان اعتقاد آنها نسبت به استفاده از مدلسازی در سیستم حمل ونقل و بهره‌گیری از نظرات کارشناسی، کم شده است و به نظر می‌رسد مسئولان بیشتر می‌خواهند تصمیمات سیاسی بگیرند تا یک تصمیم کارشناسی.
وی در ادامه افزود: با هر بار تغییر مدیران، در مدیریت شهری فراز و نشیب به وجود می‌آید و تصمیم‌گیری‌ها متفاوت می‌شود. ما با هرگونه تصمیمِ منطبق با اصول کارشناسی موافق هستیم تا تصمیمات سیاسی.
پورزاهدی با اشاره به اینکه البته گاهی نیز ضرورت دارد، تصمیم سیاسی بگیریم به مساله ایجاد مترو تهران اشاره کرد و افزود: برای مثال ایجاد مترو در تهران برمبنای یک تصمیم سیاسی گرفته شده است و نمی‌توان گفت این تصمیم بد یا خوب است، زیرا توسعه مترو به نفع شهر تهران بوده است.
وی با اشاره به اینکه آخرین همکاری آنها با شهرداری تهران به سال ۱۳۹۰ باز می‌گردد، تصریح کرد: سال ۱۳۹۰ آخرین اقدامی بود که به لحاظ کارشناسی در حوزه حمل ونقل انجام دادیم و پس از آن ارتباط ما با شهر قطع شد، تا حدود ۶ ماه پیش که از پژوهشکده حمل ونقل دانشگاه شریف برای مدلسازی مجدد در شهر تهران درخواست مشارکت شد. آمار مدلسازی حمل ونقل شهر تهران در سال ۱۳۹۳ تهیه شده بود، اما رها شد و اطلاعات آن توقیف و دیگر از آن استفاده نشد. اگرچه پس از رفع توقیف، اطلاعات در اختیار دانشگاه شریف قرار گرفت تا مدلها بروزرسانی شود.
او با بیان اینکه از سال ۱۳۹۰ تاکنون با مشخصات شهر هیچ آشنایی ندارم، گفت: اگر با هر یک از اساتید حمل ونقل دانشگاه شریف صحبت کنید، بعید می‌دانم اظهارنظری دراین باره داشته باشند، زیرا دانشگاهیان با مدلسازی جواب سوالات حوزه حمل و نقل شهری را می‌دهند، در حالی که مدلسازی در تصمیمات شهری جایگاهی ندارد. ما تلاش می‌کنیم حرفی بدون پشتوانه نزینم.
وی در پاسخ به این سوال که مدلسازی در توسعه حمل ونقل شهری تهران جایگاهی ندارد، افزود: زیرا مدیران شهری فکر می‌کنند، این کار یک سرمایه‌گذاری بیهوده است، در حالی که این مدلها قبل از اینکه تصمیمی گرفته شود، شبیه‌سازی انجام می‌دهند و با بازسازی طرحی که قرار است، اجرا شود، اعتبارسنجی می‌کنند. وقتی میلیاردها تومان سرمایه‌گذاری انجام می‌شود، کافی است تنها یک درصد آن را برای تفکر کارشناسی هزینه کرد و این کار جلوی بسیاری از تصمیمات اشتباه و هزینه‌هایی که روی دست مدیران شهری گذاشته می‌شود را می‌گیرد.
پورزاهدی با بیان اینکه شرکت مطالعات حمل ونقل شهر تهران پس از تاسیس از اهداف اصلی خود دور شد، اظهار داشت: این شرکت در سال ۱۳۷۱ تاسیس شد تا در حوزه حمل ونقل تصمیمات کارشناسی گرفته شود، اما پس از مدتی به یک شرکت خصوصی واگذار شد و تفکر این شرکت خصوصی درآمدزایی بود نه بهبود وضعیت حمل ونقل. این در حالی است که این شرکت یک موسسه انتفاعی نیست و باید به عنوان یک بازوی فکری برای شهر عمل می‌کرد.
وی در ادامه افزود: این شرکت چندین مرتبه ایجاد، منحل و در نهایت نیز بسته شد و دیگر شرکت مطالعات جامع حمل ونقل شهر تهران را نداریم که یک بازوی کمکی در تصمیم‌گیری در توسعه حمل ونقل شهر تهران باشد.
این کارشناس حوزه حمل ونقل با تاکیدبراینکه بدون داشتن مدلسازیها اشتباهات در سیستم حمل ونقل کاملا رایج است، گفت: سوال این است آیا بدون داشتن مدل اصلا می‌شود راجع به شهری به این پیچیدگی تصمیم‌گیری کرد؟ پاسخ این است؛ اصلا نمی‌شود و این معضلی است که حداقل از ۱۵ سال پیش تاکنون ایجاد شده و همچنان در تهران وجود دارد.
وی با بیان اینکه سال ۱۳۹۰ آخرین باری بود که مدل‌های توسعه حمل ونقل شهر تهران به روزرسانی شد، افزود: در واقع مدل را داریم، اما مدلسازیها در معاونت حمل ونقل جایگاهی نداشت، در نتیجه دیگر به روزرسانی نشد و مورد استفاده هم قرار نگرفت.
او با بیان اینکه شدت تحولات در تهران بسیار سریع است و تغییرات نیز به سرعت ایجاد می‌شود به تفکر مدیران شهری در توسعه شهر تهران اشاره کرد و گفت: مسئولیت افراد به دوره‌هایی مشخص باز می‌گردد، و مسئولان فکر می‌کنند، طی ۴ سال مدیریت خود حتما باید پروژه‌ای به نام خود ثبت کنند تا گفته شود در دوره مسئولیت فلانی این کار انجام شده است، اما اینگونه نباید به این حوزه نگاه کرد و هرکس زمانی که در جایگاه مدیریتی قرار گرفت باید تنها این تفکر را داشته باشد که صرف نظر از اینکه پروژه‌ای به نام او تمام شود یا نه چه کار می‌تواند برای شهر انجام دهد. همه باید فکر کنند کار اصولی چیست و صرف‌نظر از اینکه پروژه‌ای حیات سیاسی افراد را در داخل شهر دستخوش تغییرات و حوادث می‌کند یا خیر، برای توسعه زیرساخت‌های حمل ونقل تصمیم‌گیری شود.
وی در ادامه افزود: تا زمانی که هدف ما توسعه ناوگان حمل ونقل نباشد و به جای گذاشتن نامی از خود مدنظر باشد، قطعا در تلاطم تصمیم‌گیری خواهیم ماند و تصمیمات اشتباه خواهیم گرفت. تصمیم‌گیری بدون مدلها، تصمیم گرفتن چشم بسته برای سیستم حمل ونقل تهران است. آنچه کمک می‌کند تا تصمیم درست بگیریم شبیه‌سازی آینده و گرفتن تصمیمات در آن محیط است.
پورزاهدی در انتها اظهار داشت: نمی‌خواهم دنبال مقصر بگردم، زیرا زمانی که به دنبال مقصر گشتیم تمام مساله ما بر روی مقصر متمرکز خواهد شد، در حالی که مساله ما در تهران چیز دیگری است، باید بتوانیم تشخیص دهیم، اکنون در کجای کار هستیم و بهترین تصمیم را برای رفع مشکلات ترافیکی شهر اعمال کنیم. اوضاع حمل و نقل در تهران بهتر از این خواهد شد، اما به تلاش بیشتر و اعمال نظرات کارشناسی نیاز دارد.
