در گفت‌وگو با ایلنا مطرح شد؛
۴۵ درصد از سکونتگاههای غیررسمی در ۹ کلانشهر کشور هستند
رئیس مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور با بیان اینکه ۴۵ درصد از محلات هدف بازآفرینی شهری در ۹ کلانشهر کشور متمرکز شده است، گفت: معتقدم باید به سمتی برویم که بسیاری از امور بازآفرینی را به نهادهای محلی واگذار کنیم و از ظرفیت‌های عظیمی که در نهادهای تخصصی و حرفه‌ای در شهرداریها و سازمان‌های وابسته در شهرداریها شکل گرفته استفاده کرد.
مجید عبدالهی (رئیس مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره سیاست‌های این سازمان در خصوص محلات هدف بازآفرینی گفت: سکونتگاههای غیررسمی به اشکال مختلف در شهرها شکل گرفته است. بخشی از سکونتگاههای غیررسمی در حاشیه شهرها و بخشی در متن شهرها و بخشی دیگر سکونتگاههای غیررسمی محدوده‌های منفصل شهری هستند، یعنی در بطن و حاشیه شهر به معنای بخش متصل شهری قلمداد نمی‌شوند، اما جزء محدوده‌های منفصل غیررسمی هستند.
وی با اشاره به مطالعات صورت گرفته در خصوص سکونتگاههای غیررسمی ادامه داد: براساس مطالعات در حدود ۶۱ هزار هکتار از اراضی شهری کشور با جمعیتی بالغ بر ۱۱ میلیون نفر را سکونتگاههای غیررسمی تشکیل می‌دهند. مطالعاتی که در وزارت راه و شهرسازی با همکاری شهرداریها انجام شده است، حاکی از این است که در ۱۱۰ شهر کشور و بالغ بر هزار و ۱۰۰ محله سکونتگاههای غیررسمی یا بافت‌های مسئله‌دار درون شهرها شناسایی شده‌اند که این محلات، محلات هدف بازآفرینی شهری نیز تلقی می‌شوند.
رئیس مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور با اشاره به برنامه‌ریز‌ی‌های صورت گرفته در خصوص بازآفرینی محلات شهری تصریح کرد: این اقدامات با محوریت وزارت راه و شهرسازی در قالب ستاد بازآفرینی ملی، استانی و شهرستانی در دستور کار قرار گرفته است.
عبدالهی تاکید کرد: یکی از موضوعاتی که به نظر می‌رسد، در این حوزه باید به صورت خیلی جدی به آن توجه کرد، مباحث مربوط به شکل‌گیری سکونتگاههای غیررسمی در قالب طبقه‌بندی‌های جمعیتی است. در کشور ما ۹ کلانشهر وجود دارد که حدود یک درصد از شهرهای کشور را شامل می‌شوند، اما به لحاظ جمعیتی حداقل ۳۶ درصد از جمعیتی ۶۲ میلیون نفری شهری در این ۹ کلانشهر تمرکز یافته‌اند. در بازبینی و بررسی محلات هدف بازآفرینی مشخص شد، در حدود ۴۵ درصد از محلات هدف بازآفرینی شهری نیز در این ۹ کلانشهر حضور دارند.
وی ادامه داد: یکی از مهمترین اقدامات اولویت‌بندی و تنظیم یک برنامه علاج‌بخشی برای این موضوعات است، با این رویکرد چنانچه کلانشهرها و شهرهای بیش از ۲۰۰ هزار نفر که در حدود ۵۴ شهر هستند، به عنوان اولویت کلیدی در حوزه بازآفرینی شهری و سکونتگاههای غیررسمی تلقی کرده و در دستور کار قرار دهیم به لحاظ جمعیت شهری حدود ۶۰ درصد از شهرهای بیش از ۲۰۰ هزار نفر در این محلات هستند که باید در برنامه بازآفرینی شهری تحت پوشش قرار دهیم.
رئیس مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور تصریح کرد: در برنامه محلات هدف بازآفرینی باید براساس اولویت‌بندی اول به شهرها پرداخت، چراکه مسائل ما در کلانشهرها در حوزه سکونتگاههای غیررسمی بسیار بغرنج‌تر از مسائل ما در سایر شهرها است، البته برخی معتقدند کلانشهرها منابع مالی مناسبی برای بازآفرینی محلات هدف دارند، اما به زعم بنده همان قدر که این منابع در کلانشهرها وجود دارد، به همان میزان نیز تعداد محلات و پیچیدگی‌های مربوط به آن نیز بیشتر است.
عبدالهی با اشاره به ظرفیت‌های کلانشهرها گفت: این ظرفیت‌ها کمک می‌کند که حوزه بازآفرینی سکونتگاههای غیررسمی شکل بهتری به خود بگیرند. تصویب ۵۵ سازمان عمران و بازآفرینی شهری در کشور و شکل‌گیری ۴۴ سازمان فرهنگی و اجتماعی در ذیل شهرداریها که منابع مشخصی در سبد درآمد شهرداریها دارند، نشان‌دهنده توجه به حوزه بازآفرینی در شهرداریها است.
وی خاطرنشان کرد: معتقدم باید به سمتی برویم که بسیاری از امور بازآفرینی را به نهادهای محلی واگذار کنیم و باید به ظرفیت و تشکیل نهادهای تخصصی و حرفه‌ای در شهرداریها و سازمان‌های وابسته آنها احترام گذاشت و از این ظرفیت عظیمی که در حال حاضر به لحاظ اعتباری، ساختاری و تخصصی و حرفه‌ای در شهرداریها شکل گرفته استفاده کرد و مجموع این ۱۰۰ سازمان فرهنگی و اجتماعی و سازمان عمران و بازآفرینی شهری را بسیج کرد تا بتوانیم مسائل اجتماعی و فرهنگی را در سکونتگاههای غیررسمی برطرف کنیم و هم به سمتی برویم که سازمان بازآفرینی شهری که در ذیل شهرداریها فعالیت می‌کند به صورت تخصصی به این موضوع بپردازد.
رئیس مرکز مطالعات برنامه ریزی شهری و روستایی سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور با اشاره به سیاست‌های سازمان شهرداریها و دهیاری‌ها گفت: یکی از سیاست‌های ما این است که یکی از گروه‌های هدف سازمان‌های فرهنگی و اجتماعی شهرداریها برای کمک کردن و اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌ها توجه به محلات حاشیه‌نشین و محلات هدف بازآفرینی شهری است و این موضوع به عنوان سیاست به سازمان‌های فرهنگی و اجتماعی وابسته به شهرداریها ابلاغ شده است. معتقدم برای اینکه سیاست‌ها هدفمند و همسو شود باید محلات را نیز اولویت‌بندی کنیم.
عبدالهی با بیان اینکه این اقدام براساس قانون برنامه ششم توسط وزارت راه انجام شده است، تصریح کرد: اگرچه این اتفاق صورت گرفته، اما به زعم من هنوز یکپارچگی لازم در این خصوص بین دستگاه‌‌ها شکل نگرفته است و این موضوع به این مفهوم و قاعده قابل تفسیر است که همه دستگاه‌های اجرایی به دلیل بخشی بودن فعالیت‌هایشان و منابعی که برای این امر اختصاص داده‌اند، باید بدانند که به طور مثال امسال در استان سیستان و بلوچستان و در شهر زاهدان محلات کریم‌آباد و شیرآباد، محلات هدف ما هستند و شهرداری، بهزیستی، کمیته امداد، سازمان فنی و حرفه‌ای و تمامی دستگاه‌هایی که در ستاد ملی بازآفرینی مسئولیت را برعهده دارند، باید تمرکزشان روی آن محله باشد و به نظر می‌رسد، چنانچه این اتفاق بیفتد در پایان سال ۹۸ می‌توانیم بگوییم که بخش عمده‌ای از نیازهای جامعه ساکن در محلات حاشیه‌نشین مرتفع شده است.
وی تاکید کرد: بنابراین همانطور که گفتم اولویت اول باید توجه به شهرهای بزرگ و کلانشهرها باشد و اولویت بعدی ما نیز اولویت‌بندی و تنظیم برنامه‌های خاص برای محلات درون کلانشهرها است که به عنوان یک سیاست می‌تواند راهگشا باشد.
