بیش از ۷۰ مرکز ناباروری در کشور تاسیس شده است/ ایران جز کشورهای صاحب‌‌نام در عرصه ناباروری است

به گزارش خبرنگار ایلنا، عبدالحسین شاهوردی عضر امروز در نشست خبری منشور تلاش که امروز در سالن همایش‌های صداوسیما برگزار شد، گفت: پژوهشگاه رویان سال خرداد ۱۳۷۰ با هدف پاسخ به نیاز جامعه (درمان ناباروری) تاسیس شد که آن زمان مرحوم آشتیانی مسئولیت جهاددانشگاهی ایران را برعهده داشتند.

وی با بیان اینکه علم ناباروری علمی جدید و نزدیک به چهار دهه از عمر آن می‌‌گذرد که ۱۰ تا ۱۵ درصد خانواده‌‌ها مشکل ناباروری دارند، اظهار داشت: اولین بچه از طریق لقاح خارجی در سال ۵۷ در انگلیس به دنیا آمد. بعد از آنکه یک دهه از شکل‌‌گیری این علم می‌گذشت، بیماران ما به برای درمان به خارج از کشور سفر می‌‌کردند زیرا بعد از بیماری قلبی، ناباروری دومین رتبه را برای انجام درمان در کشورهای خارجی دارد. در حالی که این گروه بیماری ندارند اما فرهنگ ما با فرهنگ غربی بسیار متفاوت است.

رئیس پژوهشگاه رویان ادامه داد: خوشبختانه متخصصان کشور ما، پاسخی برای این درمان دارند که تاکنون اتفاقات بسیار خوبی در این زمینه رخ داده است.

شاهوردی با بیان اینکه پژوهشگاه رویان با نگاه آموزش، پژوهش و خدمات در حال ارائه خدمات است، تصریح کرد: امروزه بیماران نه تنها برای درمان به خارج از کشور نمی‌‌روند بلکه ایران میزبان کشورهای خارجی است. اکنون بیش از ۷۰ مرکز ناباروری توسط مراکز، جهاد دانشگاهی و دانشگاه‌های کشور تاسیس شده و در هر استان، یک مرکز ناباروری وجود دارد که خدمات استانداردی ارائه می‌‌دهند.

وی افزود: پژوهشگاه رویان نگاه آموزش و پژوهشی دارد و بیمارانی که برای درمان به مراکز زیادی رفته‌‌اند، وقتی به رویان مراجعه می‌‌کنند به نتایج خوبی ۳۰ تا ۴۰ دست می‌‌یابند که امروزه رویان با مراکز صاحب‌‌نام در حال رقابت است.

رئیس پژوهشگاه رویان درباره ساختار این پژوهشگاه خاطرنشان کرد: این پژوهشگاه با دریافت مجوز از وزارت بهداشت فعالیت خود را آغاز کرد. همچنین مجوزهایی از وزارت علوم و جهاد دریافت کرد که موفق به تاسیس سه پژوهشکده (پزشکی تولیدمثل، علوم سلولی و سلول‌‌های بنیادی، بیوتکنولوژیک) شد. یکی از مزیت‌‌‌های پژوهشگاه این است که در کنار هر پژوهشکده یک مرکز آموزشی و تخصصی وجود دارد که مرکزی برای زایش سوالات پژوهشی محسوب می‌‌شود.

شاهوردی با بیان اینکه ایران جز کشورهای صاحب‌‌نام در عرصه ناباروری است، ابراز داشت: ایران جز کشورهای صاحب‌‌نام و دانش در میان دیگر کشورها است. همچنین در مسئله سلول‌‌های بنیادی و بیوتکنولوژی استانداردهای لازم را دارد. زمانی که رده سلول‌‌‌های بنیادی ثبت شد و مقاله‌‌ای حاصل از آن تحقیق در جامعه بین‌‌‌المللی منتشر شد، نام کشور ایران و رویان جهاد دانشگاهی به عنوان ششمین کشور دارای این دانش در انجمن بین‌‌المللی سلول‌‌های بنیادی به ثبت رسید. همچنین مقالاتی که در این زمینه به چاپ می‌‌رسند یا ثبت پتنتی صورت می‌‌‌گیرد.

وی با بیان اینکه دو، سه مجله سلول‌‌های بنیادی، فعالیت شرکت‌‌‌ها را در زمینه سلول‌‌های بنیادی معرفی می‌‌کند که مقالاتی در این باره به چاپ رسیده است، عنوان کرد: در منطقه خاورمیانه فعالیت‌‌هایی که توسط محققان ما انجام داده‌‌اند موجب شده کشورمان به عنوان کشوری پیشرو معرفی شده است. زمانی که ما در این زمین شروع به فعالیت کردیم، یکی، دو منطقه در خاورمیانه در این عرصه فعالیت می‌‌کرد اما امروزه در زمینه مقالات سلول درمانی ما نیز شاهد کشورهای ترکیه، عربستان و قطر هستیم ولی بیشتر کارآزمایی‌‌ها به نام ایران است.

این مقام مسئول درخصوص پیشرفت کشور ایران یادآور شد: مقالاتی که به چاپ رسیده نام کشور ایران را بالا برده است. در زمینه تولید دانش و ثبت پتنت و مقالات بازهم کشور ایران رتبه اول را دارد و دیگر کشورها با تعاملاتی که داشتند، توانستند به موفقیت دست یابند اما همچنان جایگاه ایران خوب است ولی اگر در این زمینه، حرکت، تلاش و حمایت مالی (که بخشی توسط دولت و بخشی توسط خیرین) نداشته باشیم، پیشرفت نخواهیم کرد.

شاهوردی اضافه کرد: کشورهای غربی در بحث سلول‌‌های بنیادی در کارخانه‌‌‌های تولید دارو سرمایه‌‌گذاری کرده‌‌اند. ما نیز باید برنامه‌‌ریزی‌‌هایی داشته باشیم که محصولات به تولید سرمایه منجر شوند 

وی درخصوص سرعت موفقیت‌‌ها عنوان کرد: در شرایط فعلی دولت یک حمایتی از مجموعه دارد اما با توجه به اینکه ابتدای سال هزینه ارز افزایش یافت، به همان میزان قدرت خرید و حمایت نیز کاهش یافت. ما در تولید برخی از مواد نیاز به وارد کردن از دیگر کشورها داریم هرچند ما خود نیز فعالیت‌‌هایی داشته‌‌ایم و برای حمایت از پژوهش ۲۵ ماکروگرام حدود ۷۰۰ یورو است. در شرایط فعلی می‌بینیم که پژوهشگاه با این ۷۰۰ یورو چه هزینه‌‌هایی را تامین می‌‌‌کند اما ما سعی کردیم بیش از ۲۲ فاکتور رشد را در کشور خود تولید کنیم.

رئیس پژوهشگاه رویان ادامه داد: جهاد دانشگاهی نهادی است که بودجه از دولت دریافت می‌‌کند و بقیه بودجه را با فروش دانش تامین می‌‌کند که اتفاقات خوبی نیز رخ داده است.

شاهوردی درباره بودجه ۹۸ گفت: در شرایط فعلی اگر در بودجه ۹۸ حمایتی صورت نگیرد، مطمئنا در خریدها مشکلاتی پیش خواهد آمد. در حال حاضر بودجه‌‌‌‌ها ۲۰ درصد افزایش پیدا کرده است. ما در جهاد با توجه به مشکلات اقتصادی اخیر و تحریم‌‌‌ها تلاش داشته‌ایم با تولید دانش و ارائه خدمت و فروش دانش فنی امورات خود را بگذرانیم اما هر چه حمایت از پژوهشگاه رویان بیشتر باشد خروجی‌‌های بهتری دارد.

وی درخصوص دستاورد حاصله از افرادی که برای درمان به ایران می‌‌‌‌آیند، اظهار داشت: ناباروری و سلول درمانی امتیاز خاصی برای ایران به وجود آورده است. ناباروری علاوه بر اینکه بحثی تخصصی است، مسائل فرهنگی نیز دارد. بسیاری از خانواده‌‌هایی هم که به ایران برای درمان می‌‌آیند، مسلمان هستند و در اهدا و شکل‌‌گیری جنین متاثر هستند و این عامل سبب شده ما مزیت خاصی در این دانش داشته باشیم. 

این مقام مسئول با تاکید بر اینکه ما تاکنون پنج تا شش هزار سیکل ناباروری ارائه خدمت کرده‌‌ایم که از این تعداد ۴۰۰ تا ۵۰۰ خانواده خارجی هستند، تصریح کرد: این عامل جنبه توریستی نیز دارد و کشور ما با کشورهای صاحب‌‌نام در حال رقابت است. همچنین در این راستا وزارت بهداشت گرنت‌‌بندی انجام داده تا شرکت‌‌ها بتوانند بیماران خارجی جذب کنند که این عامل سبب می‌‌‌شود بیمارانی که به رویان برای درمان مراجعه کرده‌‌‌اند، موفقیت‌‌هایشان را برای دیگر همشهری‌‌هایشان تعریف کنند زیرا بسیاری از کشورهای همسایه به پزشکان ایرانی اعتماد دارند که اگر بخش جذب توریست تقویت شود، ارز کشور نیز تامین می‌‌شود.

شاهوردی درباره دیگر بانک‌‌های تحت نظارت پژوهشگاه رویان خاطرنشان کرد: پژوهشگاه رویان به خاطر مسئله صرفه‌‌جویی، بانک‌‌‌هایی را تاسیس کرد و حدود ۷۸ محقق در پژوهشگاه حضور دارد که با دانش خود سلول‌‌هایی تولید و خریداری می‌کردند که این مسئله، هزینه‌‌هایی را برای پژوهشگاه به همراه داشت. ما برای تخصصی شدن خریدها و خدمات بانک‌‌هایی را ایجاد کردیم که اتفاقات خوبی حاصل شده است. 

وی با بیان اینکه بیش از ۴۰۰ رده سلول‌‌های بنیادی جنینی، حیوانی و انسانی داریم که قابلیت ارائه خدمت دارد، ابراز داشت: ما برای کاهش هزینه‌‌‌ها می‌‌توانیم از این بانک‌‌ها استفاده کنیم. همچنین با برخی از شرکت‌‌‌ها نیز در حال همکاری هستیم تا از دو بار خرید هم جلوگیری شود و هزینه‌‌ها کاهش یابد. 

رئیس پژوهشگاه رویان ادامه داد: در پژوهشگاه رویان خون بند ناف به طور خصوصی و عمومی نگهداری می‌‌شود که خصوصی فقط برای خانواده فرد است اما عمومی برای برای همه خانواده‌‌ها از سطح بیمارستان‌‌ها جمع‌‌‌‌آوری می‌‌شود که با توجه به کمبود داروی سرطان می‌‌توان از این روش برای کودکان استفاده کرد.  

شاهوردی با بیان اینکه ۴۰ سال از عمر ناباروری می‌‌گذرد، عنوان کرد: محصول اولین تحقیقات در سال ۵۷ اولین فرزندی بود که به دنیا آمد. در این ۴۰ سال سرعت دانش نیز افزایش بسیاری داشته است. برخی از پروتکل‌‌‌های سراسر دنیا توسط همکاران ایرانی پایه‌‌گذاری شده‌‌اند. کشور ما در تولید وسایل آزمایشگاهی و انواع محیط‌‌‌های فیریز پیشرفت زیادی داشته است.

وی افزود: همچنین در بسیاری از مسیرها ما موفق بوده‌‌‌‌ایم. با این وجود که در علم پزشکی، ثبت پتنت یا اختراعی وجود ندارد اما در پایان آن دانش به متخصص و صاحب امتیاز خود بازمی‌‌‌گردد. ما امروزه ۵ مقاله ناباروری در مجله‌‌ها به چاپ رسانده‌‌ایم.

این مقام مسئول در رابطه با آخرین دستاوردهای پژوهشگاه رویان یادآور شد: افرادی که سرطان دارند، برای شیمی‌‌درمانی سلول‌‌های جنسی خود را از دست می‌‌دهند. فعالیتی که در پژوهشگاه انجام شد، این بوده که فرد قبل از شیمی‌‌درمانی طی جراحی قرار گرفت و بافت تخمدانی انجام داد که سرانجام به علت پیچیدگی‌‌های کار، این اتفاق موفقیت‌‌آمیز نبود.

شاهوردی با بیان اینکه در بخش دیابت فعالیت خوبی که انجام شده،‌ آن است که با کمک تکنیک مهندسی بافت و بیولوژیست‌‌‌‌‌‌‌ها، بافت‌‌‌های شبهه را تولید کردیم که می‌‌تواند مدل خوبی باشد، عنوان کرد: صنعت دامپروری و گاوداری فضای جدیدی به وجود آورده است. تعدادی از دامپروران با کمک یکدیگر به روش بیوتکنولوژی به تولید دارویی پرداختند که مشکل بسیاری از گاوداران را حل می‌‌‌کند. 

وی درخصوص منسوخ شدن ژن تراریخته حیوانات گفت: وقتی ما به بخش همانندسازی وارد شدیم اولین هدف ما تولید سلول‌‌های بنیادی جنینی بود چون این سلول از ابتدا توان زیادی داشت. قطعا اگر دانش سلول‌‌های بنیادی وجود نداشت به سلول‌‌های دیگر دست نمی‌‌یافتیم. از زمانی که این دانش تولید شده میزان موفقیت ما افزایش یافته است.

رئیس پژوهشگاه رویان در رابطه با باروری در سن‌‌های بالا اظهار داشت: تحصیل و دغدغه‌‌‌های اقتصادی سبب‌‌شده تا جوانان دیرتر ازدواج کنند و فرزنددار شدن زمانی دارد. ما بیماری داریم که با سن بالا به رویان برای فرزنددار مراجعه می‌‌کنند اما پیشنهاد ما این است افراد با این روش در سن بالا بچه‌‌‌دار نشوند که می‌‌تواند مشکلاتی از قبیل عقب‌‌ماندگی ذهنی را به همراه داشته باشد اما یکی از راه‌‌‌هایی که امروزه پیشنهاد می‌‌شود اما در فرهنگ ما به سختی پذیرفته می‌‌شود این است که قبل از مسن شدن تخمک آن را در آزمایشگاه‌‌ها فریز کنند که برخی از مراکز انجام می‌‌دهند. بهترین سن برای فرزنددار شدن ۳۴ تا ۳۵ سال است.

شاهوردی درباره تشخیص دیگر بیماری‌‌ها تصریح کرد: یکی از روش‌‌هایی که سال‌‌‌های اخیر به پروتکل‌‌های درمان اضافه شده، پی‌‌جی‌‌دی است که حدود دو سال است به این روش دست‌‌یافته‌‌ایم. در ابتدا به شکل سلولی انجام می‌دادیم اما برخی از بیماری‌هایی که وابسته به جنس بود در بررسی‌های ژنتیکی دختر یا پسر گرفتار می‌‌شد. ما در محیط آزمایشگاه این تشخیص جنسیت را می‌دادیم و جنسی که سالم بود را انتخاب می‌کردیم و منتقل می‌کردیم.