ایلنا گزارش می‌دهد؛
بود و نبود شورایاری‌ها فرقی می‌کند؟
عضو شورای شهر تهران بزرگترین مشکل شورایاری‌ها را نبود قانون مصوب برای آنها دانست و معتقد است؛ با توجه به اینکه شورایاری‌ها جایگاه قانونی مشخص و با شرح وظایف معینی ندارند، نمی‌توانند به طور شایسته برنامه‌های خود را پیش ببرند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، شورایاری‌ها با هدف تاثیرگذاری در مدیریت شهری پا به عرصه گذاشتند تا بتوانند در اجرا و پیشرفت پروژه‌های شهری کمک کنند، اما آنچه که اکنون از خروجی فعالیت شورایاران برداشت می‌شود، آن است که این افراد به مشاورانی برای اعضای شورای شهر تبدیل شده‌اند تا تنها مشکلات شهر را به آنها اعلام کنند.همکاری شورایاری‌ها در بهبود وضعیت مدیریت شهری اگرچه در ابتدای فعالیت با استقبال روبرو شد، اما در عمل نتوانستند، بازدهی مناسبی داشته باشند. شورایاری‌ها اختیارات مشخص و تعریف شده‌ای دارند که انتخاب شهردار منطقه یا محله و نظارت بر چگونگی اجرای مصوبات پارلمان شهری و رسیدگی به درخواست‌های مردم از آن جمله است، اما شورایاری‌ها در تهران تنها مشکلات محله را به مجموعه مدیریت شهری گزارش می‌دهند و به گزارش‌دهندگانی در این حوزه تبدیل شده‌اند که چندان جدی گرفته نمی‌شوند.
شورایاری‌ها قانونمند می‌شوند
زهرا نژادبهرام (عضو شورای شهر پنجم) با بیان اینکه انتخابات شورایاری‌ها از اهمیت بیشماری برخوردار است و باید نسبت به آن حساس بود، در این باره می‌گوید: شورایاری‌ها با کف جامعه در ارتباط هستند و درحقیقت با سازماندهی کردن و ارتباط با بدنه جامعه می‌توانند، فرصت‌های خوبی را در شهر در اختیار شورای شهر قرار دهند.
به گفته وی شورایاری‌ها را می‌توان بخشی از شورا در نظر گرفت که به صورت مویرگی در تمامی محلات حضور پیدا می‌کنند و با ظرفیت‌هایی که در حوزه‌های مختلف دارند باعث اعتماد عمومی می‌شوند.
عضو شورای شهر پنجم با تاکید بر اینکه در انتخابات شورایاری‌ها میزان مشارکت مردم پایین است، می‌گوید: این نهاد قابلیت آن را دارند که با جلب مشارکت بیشتر مردم، ظرفیت‌های خوبی برای ارتباط گرفتن با اصلی‌ترین لایه‌های اجتماعات محلی فراهم کند.
وی می‌افزاید: نباید بدبینانه به شورایاری‌ها نگریست و اقدامات مثبتی که آنها می‌توانند انجام دهند را با دامن زدن به برخی تخلفات از بین برد.
نژادبهرام درباره برخی تخلفاتی که گاهی از سوی شورایاری ها صورت می‌گیرد، می‌گوید: هر نهادی ممکن است تخلفاتی داشته باشد، اما باید با رویکرد مثبت به این نهاد نگاه کنیم، چراکه اثرگذاری شورایاری‌ها بیش از آن است که بخواهیم با بیان تخلفات آنها را تخریب کنیم، اما اگر هم تخلفی صورت گیرد بدون شک بسترهای قانونی لازم برای رسیدگی به تخلفات فراهم شده تا متخلفان به مراکز قانونی ارجاع داده شوند.
عضو شورای شهر از قانونمند شدن شورایاری‌ها خبر می‌دهد و می‌گوید: اعضای شورا از رییس عالی استان‌ها درخواست کرده تا برای قانونی شدن فعالیت شورایاری‌ها اقداماتی انجام دهد، لذا ما از ایشان تقاضا کردیم تا قانون شورایاری‌ها تعیین‌تکلیف شود و برای رسیدن به این مهم، باید شورای عالی استان‌ها لایحه قانون شورایاری را به مجلس برده تا بتوانیم مصوبه آن را از مجلس بگیریم.
گلایه شورایاران از بی‌توجهی‌ها
شورایاران اما با رویکرد متفاوتی از عملکرد خود سخن می‌گویند و اگرچه بر این نکته تاکید دارند که شورایاری‌ها ظرفیت بسیار بالایی برای مدیریت شهری دارند، اما دست آنها برای بسیاری از فعالیت‌ها بسته است.
زهرا محمدنژاد (عضو شورایاری منطقه 6 تهران) معتقد است: در محله ما هیچ یک از مصوبات اجرایی نشد، زیرا شهردار توجهی به آن نداشت حتی مواردی که برخی اعضای شورایاری‌ها هزینه آن را از جیب پرداخت می‌کردند نیز باز هم مصوبات به نتیجه‌ای نرسید.
وی اگرچه معتقد است؛ هیچ یک از مصوبات در حوزه‌های فرهنگی و اجتماعی نتیجه مطلوب را به دست نمی‌آورد، اما بر این باور است که شورایاری‌ها در بخش عمران و شهرسازی فعال هستند، زیرا پول و اعتبار در این بخش به وفور یافت می‌شود.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که زهرا نژاد بهرام عضوشورای شهر پنجم با دیدگاه مثبتی به فعالیت شورایاران می‌پردازد و معتقد است که شورایاران تاکنون اقدامات خوبی انجام داده‌اند، اما به دلیل محدودیت مشارکت مردم، به اندازه انتظار فعالیت‌هایشان قابل مشاهده نیست.
عضو شورای شهر پنجم بر این باور است: در حوزه شورایاری‌ها دو دیدگاه وجود دارد؛ نخست شناسایی مشکلات و دوم انتقال دیدگاه‌های شورای شهر به مردم که در این زمینه شورایاری ها نقش دو جانبه بازی می‌کنند.
باید فعالان اجتماعی، نخبگان تحصیلکرده و معتمدان محلی وارد شورایاری‌ها شوند.
وی ادامه داد: گاهی بازخورد مصوباتی که شورای شهر تصویب می‌کند و از سوی شهرداری‌ها اجرا می‌شود را می‌توان از شورایاری‌ها دریافت کرد تا مشخص شود اجرای این مصوبه تا چه اندازه بین مردم قابل قبول بوده است.
عضو شورایاری منطقه 6 تهران بر این باور است: باید فعالان اجتماعی، نخبگان تحصیلکرده و معتمدان محلی وارد شورایاری‌ها شوند، بدون شک باید ملاک و معیار انتخاب شورایاری‌ها توانمندی افراد باشد.
محمدنژاد با اشاره به راهکارهایی برای بهبود وضعیت شورایاری‌ها ادامه می دهد: به نظر من شورایاری‌ها با این سبک و سیاقی که در پیش گرفته‌اند باید برچیده شوند. شورایاری ها از 12 سال پبش شروع به باند و باندبازی کردند و برخی از آنها گمان می‌کنند شهر را خریده‌اند.
مصوباتی که تنها روی کاغذ باقی مانده‌است
حسین ایمانی جاجرمی (رییس موسسه مطالعات و تحقیقات جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و عضو شورایاری منطقه اکباتان) نیز معتقد است: در بهترین حالت، شورایاری‌ها مشکلات مردم را به شهرداری‌ها منتقل می‌کنند، اما هیچ یک از این مصوبات ضمانت اجرایی ندارد.
به گفته وی شهرداری، شهردار ناحیه و منطقه در پیگیری خواسته‌های مردم تاثیرگذار هستند که در این میان شورایاری‌ها واسطه بین مردم و شهرداری هستند.
ایمانی جاجرمی با بیان اینکه متاسفانه مصوبات شورایاری‌ها بیشتر روی کاغذ باقی مانده است، می‌گوید: البته در مواردی، مصوباتی هم راستا با شهرداری بوده مثل تغییر مسیر یک خیابان که در نهایت عملیاتی شده است.
عضو شورایاری منطقه اکباتان معتقد است: بیشتر مصوباتی که اجرایی شده اغلب مراسم محور بوده است به عنوان مثال انتظار شهرداری از شورایاری‌ها این بوده که طبق برنامه، مراسم‌های خاصی را برگزار کنند.
وی بر خلاف زهرا محمدنژاد بر این باور است که در حوزه ساخت‌وساز، شورایاری‌ها نمی‌توانند ورود کنند، در حالی که به نظر می‌رسد، بیشترین ضربه در محیط شهری به جهت صدور پروانه‌ها و تخلفاتی بوده که در طرح تفصیلی صورت گرفته است و اگر شورایاری‌ها به عنوان نماینده مردم می‌توانستند نظر مشورتی در تصمیم گیری‌ها داشته باشد شاید کمتر شاهد مشکلات در این حوزه بودیم.
ایمانی جاجرمی به تخلفات در شورایاری‌ها اشاره می‌کند و معتقد است: زمانی که مشارکت مردم در انتخاب شورایاری‌ها پایین است، احتمال فرصت‌طلبی افراد بیشتر می‌شود، لذا نمی‌توان این ادعا را رد کرد که افراد فرصت‌طلب در شورایاری‌ها وجود دارند؛ حال اگر مشارکت افراد در انتخابات شورایاری‌ها افزایش یابد می وان امید داشت که تا حد زیادی از این تخلفات جلوگیری شود.
حسین ایمانی جاجرمی نیز معتقد است که شورایاری‌ها در وضعیت فعلی همان انجیوها هستند که به نظر می‌رسد، باید جایگاه قانونی درستی برای آنها تعریف کرد از سویی دیگر باید جریان‌های سیاسی به شورایاری ها توجه کنند تا با معرفی افراد به بدنه شورایاری‌ها، از بار مشکلات مردم کاسته شود.
با توجه به اینکه شورایاری‌ها جایگاه قانونی مشخص و با شرح وظایف معینی ندارند، نمی‌توانند به طور شایسته برنامه‌های خود را پیش ببرند.
تخلفات در شورایاری‌ها
حسن خلیل آبادی (عضو شورای شهر پنجم) نیز بر مشکلات شورایاری ها واقف است، اما با مثبت‌اندیشی به فعالیت شورایاری‌ها می‌نگرد و معتقد است: شورایاری‌ها حوزه وسیع و گسترده‌ای دارند که ما هنوز در حوزه مدیریت شهری نتوانسته‌ایم از این حوزه به خوبی بهره‌برداری کنیم، بهتر است در دور جدید تلاش شود تا مشارکت مردم در انتخابات شورایاری‌ها بیشتر شود.
به گفته وی شهری که مردم در اداره آن مشارکت داشته باشند به کیفیت زندگی در آن کمک کرده و به روزتر می‌شود و لذا رضایتمندی مردم و احساس تعلق خاطرشان به شهر نیز افزایش می‌یابد.
خلیل آبادی بر این نکته تاکید دارد که شورایاری‌ها بازوان همکاری و مشارکت شورا و شهرداری هستند و بر این باور است که این نهاد پلی است بین مطالبات مردم و مدیریت شهری و از این جهت معمولا مطالبات مردم را منتقل کرده یا در ارتقای سبک و نوع مطالبات مردم تلاش می‌کنند.
وی بزرگترین مشکل شورایاری‌ها را نبود قانون مصوب برای آنها دانست و معتقد است: با توجه به اینکه شورایاری‌ها جایگاه قانونی مشخص و با شرح وظایف معینی ندارند، نمی‌توانند به طور شایسته برنامه‌های خود را پیش ببرند، اما با این وجود توانسته‌اند موفق عمل کنند.
حسن خلیل آبادی همچنین تخلفات در شورایاری‌ها را دور از ذهن ندانست، اما بر این باور است؛ اگرچه ممکن است، گاهی این تخلفات رخ دهد، اما این تخلفات عمومیت ندارد.
به نظر می‌رسد شورایاری‌ها اگرچه می‌توانند، کارکرد اثربخشی را برای بهبود مدیریت شهری داشته باشند، اما به دلایل مختلف نتوانسته‌اند به خاستگاه واقعی خود و آنچه که مورد انتظار عموم جامعه است، دست یابند حال امید است، در اسفند ماه سال جاری انتخابات شورایاری‌ها به گونه‌ای برگزار شود که شاهد مشارکت حداکثری شهروندان باشیم تا شورایاری‌ها نیز با سازوکار بهتری به پیگیری مطالبات عموم مردم بپردازند.
