محمد حقانی در گفت‌وگو با ایلنا مطرح کرد؛
سایه‌ی مدیران سفارشی، مافیای پسماند و پیمانکاران غیرمتخصص بر سر تهران
معاون خدمات شهری شهرداری تهران در دهه‌های هفتاد و هشتاد با اشاره به گران بودن هزینه نگهداشت شهر تهران گفت: پیمانکاران فاقد صلاحیت بوده و سیستم روی عملکردشان نظارت ندارد، همچین مدیران بالادست اغلب سفارشی بوده و از میان دوستان و اقوام انتخاب می‌شوند.
به گزارش خبرنگار ایلنا، محمد حقانی (عضو سابق شورای شهر تهران و معاون خدمات شهری شهرداری تهران در فاصله سال‌های ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۱ و ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۲) در پاسخ به این سوال که چرا خدمات شهری در شهرداری تهران هزینه بالایی دارد، گفت: مسئله اساسی این است که هیچگونه نظارتی روی پیمانکاران وجود ندارد. در دهه ۷۰ قرار شد خدمات شهری به پیمانکاران واگذار شود اما هیچ پیمانکار متخصصی وجود نداشت.
قطار پیمانکاران شهرداری از ریل خارج شده است
وی با بیان اینکه در آن زمان حتی آیین‌نامه‌ای برای نحوه انتخاب پیمانکاران در دسترس نبود، افزود: هرچند ما تمایل داشتیم پیمانکارانی استخدام کنیم که خودشان ابزار و لوازم کافی داشته باشد اما در آن زمان چنین پیمانکارانانی وجود نداشتند، لذا کتابچه‌ای در خصوص شرح خدمات، نوع دستگاه مورد نیاز و حتی ویژگی‌های مدیران و روسای هیات مدیره تدوین کردیم.
حقانی افزود: با وجود تاکیداتی که در خصوص وجود نظارت روی عملکرد پیمانکاران داشتیم اما در ۱۵ سال گذشته این قطار از ریل اصلی خود خارج شد. افرادی که در این حوزه کار می‌کنند ویژگی‌های ذکر شده در آیین‌نامه‌ها و کتابچه‌های تدوین شده را ندارند. در همین راستا موضوعاتی مانند مافیا، رانت‌خواری و واگذاری غیرقانونی قراردادها به افراد خاص نیز شکل گرفت.
طرح مکانیزاسیون خدمات شهری فقط بودجه شهرداری را بلعید
معاون خدمات شهری شهرداری تهران در دهه‌های هفتاد و هشتاد؛ با اشاره به طرح‌های نافرجامی که در حوزه خدمات شهری در این سال‌ها به اجرا درآمده است، گفت: در زمان آقای قالیباف طرح مکانیزاسیون خدمات شهری یک‌نهم بودجه شهرداری تهران را به خود اختصاص داد. این طرح هیچ نتیجه‌ای در پی نداشت و فقط بودجه شهرداری را مصرف کرد.
وی با تاکید بر اینکه مردم باید در حوزه خدمات شهری مشارکت داشته باشند، افزود: در راستای طرح مکانیزاسیون، مخازنِ جمع‌آوری زباله در گوشه و کنار شهر گذاشته شد. این مخازن امروز روبروی محل زندگی و کسب مردم به منبعی برای انتشار آلودگی تبدیل شده‌اند. با وجود اینکه باید مرتب شسته و سم‌زدایی شوند اما به ندرت پاکسازی شده و همواره بوی ناخوشایند از آنها به مشام می‌رسد. از سوی دیگر این مخازن این ایده را که مردم باید زباله‌هایشان را از مبداء تفکیک کرده و ساعت ۹ شب بیرون بگذارند، منتفی کرد.
حقانی با بیان اینکه فقط در خصوص مشارکت و زیست‌پذیری شعار داده می‌شود و از اجرا خبری نیست، گفت: مردم باید حداقل زباله‌های خشک خود را از مبدا جدا کنند اما روش جمع‌آوری زباله که امروز انجام می‌شود براساس هیچ منطقی، اقتصادی نیست.
وی با بیان انکه هزینه جمع‌آوری زباله در تهران بسیار بالاست، گفت: زباله‌ها با هزینه‌های هنگفت از در منازل جمع‌آوری شده و تازه در مرکز پسماند تفکیک می‌شوند. این روند بهداشت عمومی و سلامت مردم را به خطر می‌اندازد و شهرداری باید هر سال ۷۰۰ میلیارد تومان برای جمع‌آوری و حمل زباله هزینه کند.
کیلویی حساب کردن هزینه جمع‌آوری زباله پسماند عمق بی‌تدبیری و بی‌سامانی مدیریت است
حقانی در ادامه به نحوه محاسبه بهای خدمات شهری انتقاد کرد و گفت: در تهران هزینه جمع‌آوری زباله پسماند به صورت کیلویی محاسبه می‌شود، یعنی هزینه‌ها را تقسیم بر کیلو می‌کنند و پس از آنکه محاسبه کردند هر کیلو چقدر برایشان هزینه دارد، پولش را از مردم می‌گیرند. این روش نشان‌دهنده عمق بی‌تدبیری و بی‌سامانی مدیریت است.
عضو سابق شورای شهر با تاکید بر اینکه سازمان مدیریت پسماند دارای نیروی کارشناس کافی نیست، افزود: این سازمان نزدیک به ۷۰۰ کارمند دارد، اما فقط ۵۰ نفر از آنها کارشناس هستند. نکته اساسی این است که اگر خدمات به پیمانکاران دارای صلاحیت واگذار شود، به راحتی می‌توان صرفه‌جویی کرد.
وی با بیان اینکه افرادی وجود دارند که حاضرند تفکیک زباله از مبدا را به مردم آموزش داده و بدون دریافت پول زباله‌های تفکیک شده را جمع‌آوری کنند، افزود: گوش شنوایی وجود ندارد. پسماند می‌تواند سالانه، بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان برای شهرداری درآمدزا باشد اما شورای شهر به جای اقدام؛ فقط در حال تصویب بهای خدمات شهری است و این در حالی‌ست که می‌توانیم سالانه بیش از ۳ هزار میلیارد تومان در قیمت کل خدمات شهری صرفه‌جویی کرده و حتی خدمات بهتری به مردم ارائه دهیم. تنها راه، استفاده از پیمانکاران متخصص است. باید راه را برای ورود پیمانکاران واقعی باز کرده و سیستم نظارتی برای بررسی عملکردشان پیش‌بینی شود.
وی در پاسخ به این سوال که پیمانکاران بر چه اساس انتخاب می‌شوند، گفت: اصولاً قراردادهایی که در گذشته با پیمانکاران وجود داشته، دوباره تمدید می‌شود. البته روابط رفاقتی و آشنایی هم وجود دارد. درواقع بسیاری از پیمانکاران شرایط انجام پروژه‌ها را ندارند. در مواردی حتی شاهد بودیم پیمانکاران دو وانت اجاره کرده و بعد مدعی می‌شود که تجهیزات دارد.
مدیران اجرایی اکثراً سفارشی هستند
معاون سابق خدمات شهری شهرداری تهران در پاسخ به این سوال که چرا نتوانستید در زمینه مدیریت پسماند پیشرفت کنید، افزود: به نظر من یکی از دلایل اصلی؛ تزلزل مدیریت است. مدیرها مدام تغییر کرده و افرادی در سطوح بالا قرار می‌گیرند که شایستگی کافی را ندارند. مدیران اجرایی ما اکثراً سفارشی بوده و هیچ اطلاعات قبلی ندارند و از میان دوستان و اقوام انتخاب می‌شوند. مدیران زبده هم اصولاً در سطوح دوم و سوم قرار می‌گیرند. اظهارات من ماهیت سیاسی نداشته و فقط در حوزه خدمات شهری صحبت می‌کنم.
حقانی با تاکید بر اینکه وجود مافیای پسماند صددرصد واقعیت دارد، افزود: مافیای پسماند از کودکان، نوجوان، غیرایرانی و ایرانی بهره‌کشی کرده و ما هر روز آنها را می‌بینیم که کنار خیابان گونی‌های بزرگ زباله را روی دوش خود حمل می‌کنند و این زباله‌ها به‌جای کهریزک به مناطقی همچون گود تقی‌آباد سرازیر می‌شود. ارتباطاتی که در این موضوع وجود دارد، بسیار ناسالم است.
وی در پاسخ به این سوال که عملکرد یک ساله شورای پنجم و کمیسیون محیط زیست را چگونه می‌بیند، گفت: در شورای چهارم همه مسائل محیط زیستی مطرح شد اما به علت کمبود آرا نتوانستیم مصوبه و قانون خروجی داشته باشیم و هر طرحی که می‌آوردیم ازجمله لغو مصوبه برج‌باغ‌ها لغو شد. شورای پنجم مصوبه برج‌باغ‌ها را لغو کرده است، اما هنوز که هنوز است، نتواسته مصوبه‌ای جایگزین آن پیشنهاد دهد. براساس اخباری که به ما رسیده لغو مصوبه برج‌باغ‌ها هنوز توسط شهرداری به مناطق مختلف ابلاغ نشده است.
