نوید ادهم در گفت‌وگو با ایلنا:
تقاضایی برای آموزشِ زبان‌های غیرانگلیسی وجود ندارد/احتمال افزایش ساعتِ تدریس زبان در مدارس
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش گفت: آموزش و پرورش آمادگیِ حقوقی و قانونی را برای ارائه هر یک از زبان‌های خارجی دارد، اما تقاضایی برای فراگیری و یادگیری وجود ندارد.
مهدی نویدادهم (دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا، درباره آموزش زبان‌های خارجی در مدارس، با اشاره به مصوبه این شورا مبنی بر آموزش زبان‌های دیگر بجز انگلیسی، گفت: با وجود این مصوبه و بر اساس قوانین و ضوابط موجود، دانش آموزان ما، غیر از زبان فارسی، باید در در دوران تحصیل یک زبان دیگر را نیز فرا بگیرند، این در حالی است که در حال حاضر به دلایل مختلفِ علمی، فرهنگی و آموزشی، وجه غالبِ یادگیری، زبانِ انگلیسی است.
وی افزود: با این وصف، تجربیات ما در داخل و یافته‌های علمی، نشانگرِ این است برای اینکه اسیر امپریالیسمِ زبانی نباشیم باید برنامه‌هایی را تدوین کنیم که سیستم را از تک زبانی بودن، خارج کند، لذا برای برون رفت از این وضعیت بود که شورای عالی آموزش و پرورش در سال ۱۳۸۱ مصوبه ای را گذراند که بر اساس آن به آموزش و پرورش اجازه داده شد که چند زبان دیگر را از جمله آلمانی، فرانسه، ایتالیایی، روسی و اسپانیولی ارائه دهد و در همین راستا نیز سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی موظف به تولید و تهیه برنامه درسی، کتاب و همچنین تربیت معلم شد و گامهایی هم در این زمینه برداشتیم.
او در ادامه با تاکید بر دو سویه بودنِ این موضوع، اظهار داشت: در این میان نباید این را از کانون توجه و تمرکز دور داشت که یک سویِ چنین فرآیندی عرضه آموزش است و سوی دیگر تقاضا برای ارائه آموزش‌ها، این بدان معنی است که آموزش و پرورش آمادگیِ حقوقی و قانونی را برای ارائه هر یک از این زبان‌ها دارد، اما در مقابل تقاضایی برای فراگیری و یادگیری وجود ندارد.
نوید ادهم، ابعاد و مسائل سیاسی، اجتماعی و علمی جهان و همچنینِ فقدانِ ادامه آموزش‌ها در دانشگاه‌ها را از دلایلِ اصلیِ چراییِ نبود تقاضا در این زمینه برشمرد و با اشاره به صحبت‌های وزیر آموزش و پرورش در مورد آموزش زبان روسی در مدارس ایران، گفت: در واقع پیشنهاد آقای بطحایی این بود که در قالب یک تفاهم و تعامل مشترک، تعدادی از دانش آموزان ایرانی که متمایل به یادگیری زبان روسی هستند، تحت آموزش قرار بگیرند و متقابلاً تعدادی از دانش آموزان روسی نیز که به فراگیریِ زبان فارسی علاقه دارند، آموزش ببیندند و این به این معنا نیست که آموزش زبان انگلیسی در همه مدارس ممنوع و آموزش زبانِ روسی جایگزین آن شود.
دبیرکل شورای عالی آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش که روند کنونیِ آموزش زبان انگلیسی در آموزش و پرورش تا چه حد دانش آموزان و دانشجویان ما را به مهارتِ کارآمدِ دانستنِ یک زبانِ خارجی مجهز می‌کند؟ گفت: متاسفانه میزان یادگیری زبان در مدارس ما ضعیف است!
وی در تشریح دلایلِ این ناکارآمدی اظهار داشت: نحوه آموزش زبان خارجی (بطور شاخص زبان انگلیسی) در آموزش و پرورش مورد واکاوی قرار گرفته است. از جمله ضعف های عمده این شیوه آموزش می توان به میزانِ توانمندی معلمان، برنامه درسی، رویکرد تالیف کتب، شیوه های آموزش و همچنین مدت زمان آموزش که غالباً ۲ ساعت در هفته است، اشاره کرد.
او ادامه داد: آموزشگاه‌های آزاد آموزش زبان که مدعی اند در این زمینه موفق هستند، هر روز یا یک روز در میان کلاس ها برپاست و همین پیوستگی آموزش، باعث پایداری آموزش شده است. ضمن اینکه شرایط محیطی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ مسلماً محیطی که شرایطِ لازم را برای استفاده دانش آموزان از آموخته هایشان را نداشته باشد، محیطی تقویت کننده برای آموزش زبان نیست.
وی همچنین در واکنش به این سوال که آیا در حال حاضر لزومِ افزایش ساعت و زمان تدریس زبان در مدارس احساس می شود و اگر می شود آیا شورا به بازنگریِ مصوبات قبلی خود تن خواهد داد؟ گفت: اگر شرایط تغییر کند، حتما، شورای عالی تعصب کور نسبت به مصوبات قبلی خود ندارد و قطعاً متناسب با یافته های جدید علمی – پژوهشی، تلاش خواهد کرد تا خود را بروز نگه دارد.
نویدادهم افزود: اگر مصوبه‌ای در یک زمانی، بر پایه های یک دانش تخصصی تصویب شده باشد و بعد دانش و تجربه جدیدی ایجاد شود، طبعاً آموزش و پرورش و شورای عالی نیز قوانین خود را اصلاح خواهد کرد. همچنان که به طور مثال در فرانسه که سن ورود دانش آموزان به مدرسه ۶ سال بود، به تازگی بر پایه نتایج تحقیقات و پژوهش‌های جدید، به سنِ ۳ سالگی کاهش یافته‌است.
او اظهار داشت: تردیدی نیست که بروز بودن و پذیرشِ تحولاتِ محیط، نشان از سرزندگی و پویایی یک سیستم دارد! اگر سیستم یا فردی بگوید که من ۵ سال، ۱۰ سال یا ۲۰ سال پیش یک تصمیمی گرفته‌ام و دیگر آن را تغییر نمی‌دهم، در واقع نشانگرِ بی‌توجهی به یافته‌های علمی و پژوهشی است!
او همچنین در پاسخ به این پرسش که با این وصف آیا این امکان وجود دارد که مصوبه ممنوعیت آموزش زیان انگلیسی در دوره ابتدایی که پیشتر در این شورا به تصویب رسیده است، مورد بازنگری قرار بگیرد؟ گفت: آن موضوع باید از ابعاد مختلفِ سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ... مورد بررسی همه جانبه و دقیق قرار بگیرد و اگر قرار بر تغییر باشد، بدون شک آن تغییر صورت خواهد گرفت، اما با این وجود باید به این مهم توجه داشت اولویتِ آموزش در دوره ابتدایی، تقویت هویت ملی و یادگیریِ پایدارِ زبان و ادبیات فارسی است.
