نابرابری اجتماعی مهمترین چالش پیش روی تهران است

به گزارش ایلنا،‌محمد علی نجفی در چهارمین سال برگزاری روز جهانی شهرها که با حضور سفرا و روسای نمایندگی های دیپلماتیک مستقر در تهران برگزار شد، با بیان اینکه شواهد علمی نشان می دهند که جهان پر شتاب به سوی شهری شدن گام بر می دارد، گفت: اکنون بیش از نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می کنند و این در حالی است که در 30 سال آینده بیش از دو و نیم میلیارد نفر به این جمعیت اضافه شود.

وی در خصوص اینکه بسیاری از رویدادهای جهان چهره ای شهری دارد، ادامه داد: این رویدادها برخواسته از خصوصیات زندگی شهری اند و در مقیاسی گسترده زندگی انسان را دگرگون ساختند. شهرهای امروز ما بیش از پیش شهرهایی جهانی بوده و ساکنان آن بیش از پیش به دیگر انسان های روی کره زمین پیوند خورده اند. از کالاهایی که در شهرها تولید و مصرف می شود تا سنت ها و فرهنگ ها همه را در بر می گیرد. انسان ها با هم پیوند پیدا کرده اند و حتی بر هویت متمایز خود پا می فشارند. دروازه های واقعی و مجازی شهری خود را به فرهنگ های انسانی دیگر گشوده نگه می دارند.

شهردار تهران با اشاره به اینکه مشکلات شهرهای امروز تنها به قلمروهای مرزی آنها محدود نمی ماند، یادآور شد: جمعیت هایی که در پی جنگ و تضادهای قومی نابرابری های اجتماعی و اقتصادی به کشوری دیگر منتقل می شوند، مقیاسی جهانی دارند. شهری شدن و جهانی شدن دو فرایندی است که سیمای جهان کنونی را دگرگون ساخته است. مهاجرت، رشد، حاشیه نشینی، نابرابری های اجتماعی، تروریسم و حتی رشد خشونت های شهری دیگر محدود به شهرها نیست، بلکه خصوصیت مشترکی است که در شهرهای جهان دیده می شود.

نابرابری اجتماعی انسجام اجتماعی را تهدید می کند

وی در خصوص اینکه شهر در کشورهای در حال توسعه مشکلات ویژه ای با جوامع پیشرفته دارد، ادامه داد: این وضعیت عموما ناشی از رشد نامتوازن سرعت بالای شهرنشینی و فرصت اندک برای تامین زیرساخت هاست. شهر ما نیز بر کنار از این تغییرات نیست. روندهایی که در طول چند دهه جامعه ایران را دستخوش تغییرات ساخته است، وجوه مختلف زندگی ما را از بعد فردی تا ساختارهای جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بر گرفته است.

نجفی درباره اینکه جامعه ایران طی 4 دهه از جامعه ای با جمعیت روستایی به جامعه ای با جمعیت شهری تبدیل شده است، گفت: تهران مهم ترین شهر و کانون تپنده این تغییرات است، چراکه فرهنگ های گوناگون و اصیل جامعه ایرانی برای رسیدن به فصل مشترکی از مفهوم ملیت، در این شهر سکونت دارند. از همه دعوت می کنم، مدیران شهری را برای شناخت بهتر شهر تهران و ساختن شهری زیست پذیرتر یاری کنند.

وی با بیان اینکه تهران در عین زیبایی های منحصر به فرد و ظرفیت های ارزشمند با چالش های مهمی نیز مواجه است، افزود: نابرابری اجتماعی مهم ترین چالشی است که پیش روی شهر تهران قرار دارد. نابرابری اجتماعی اثری گسیخته ساز دارد چراکه انسجام اجتماعی را تهدید می کند. جلوه های این نابرابری را می توان در سطوح مخالف مشاهده کرد. یکی از اصلی ترین جلوه ها جمعیت ساکن در بافت های نابسامان و سکونت گاه های غیررسمی است. این سکونت گاه ها در حاشیه نظام های اقتصادی و اجتماعی قرار دارند که با ساز و کارهای مختلف طرد و از فرصت زندگی کنار گذاشته می شوند. به خدمات شهری دسترسی محدودی دارند و در نهایت می توان گفت که نیازهای آنان برآورده نمی شود.

 ساکنان شهر تهران باید در تامین هزینه ها مشارکت داشته باشند

وی با بیان اینکه تمرکز نابرابری شهری در فضاهای شهری و آسیب های اجتماعی زندگی بخشی از جمعیت شهر تهران را تهدید می کند، ادامه داد: از دید مردم فاصله طبقاتی بین فقرا و ثروتمندان در حال افزایش است و این می تواند بر کاهش حس تعلق اجتماعی موثر باشد. در این فرایند زنان و کودکان و سالمندان بیش از گروه های دیگر در معرض آسیب قرار دارند. وظیفه مدیران شهری و متخصصان برنامه ریزی شهری است که در هر اقدام به موضوع نابرابری حساس باشند. این موضوع با آموزه های دینی ما مخالف است و انسجام اجتماعی ما را نیز تهدید می کند.

شهردار تهران دومین چالش تهران را خطراتی دانست که زندگی ساکنان را تهدید می کند، تصریح کرد: آلودگی هوا به صورت تدریجی سلامت جسمی و روانی ساکنان را کاهش می دهد. در کنار آن خطرات طبیعی همانند زلزله و حوادثی همچون آتش سوزی جان ساکنان را مورد تهدید قرار داده است. به همین منظور برای اداره پایتخت موضوع مهم مشارکت مردمی را محور برنامه ها و تلاش ها قرار دادیم.

وی با اشاره به اینکه ساکنان شهر تهران باید در تامین هزینه ها مشارکت داشته باشند، اذعان کرد: این موضوع مستلزم آن است که سازمان مدیریت شهری کارآمد و پاسخگو باشد و در عین حال نیز بهره وری افزایش پیدا کند. مهم تر از همه این است که با جدیت و قاطعیت با فساد شهری مقابله کرده و شفافیت محقق شود. مقابله با فساد تنها در اداره مدیران شهری نیست، بلکه اراده فراگیر می خواهد و مشارکت همگان را می طلبد.

نجفی با بیان اینکه فساد نابرابری را هم تشدید می کند، اضافه کرد: کسانی که منافع بیشتری از شهر می برند، باید سهم بیشتری در تامین هزینه ها داشته باشند. این گرایش و خواست عمومی در توافق بین گروه های مختلف وجود دارد. نظرسنجی ها نشان می دهد، اکثریت مردم با شهرفروشی مخالف هستند اما گروه های برخوردارتر حاضرند، سهم بیشتری داشته باشند. این فرصتی پیش روی مدیریت شهری است و امیدوارم از این فرصت برای سامان دادن به منابع مالی استفاده کرد و این در حالیست که مشارکت تنها در تامین منابع مالی خلاصه نمی شود.

 دخالت شهروندان برای تعیین سرنوشت شهر

وی با اشاره به دخالت شهروندان برای تعیین سرنوشت شهر و تصمیم گیری در موضوعاتی که به زندگی شهری مربوط می شود، گفت: مردم در برابر سازمان های بزرگی مثل شهرداری که قدرت و منابع زیادی دارد و قادر است در امور مختلف زندگی آنان تصمیم گیری کند، نباید احساس ضعف کنند. وقتی درباره پروژه ای که در محله آنها اجرا می شود و رفت و آمد را مختل می کند، نقشی ندارند چگونه می توان انتظار داریم در امور محله مشارکت کنند.

شهردار تهران در خصوص اینکه شهرداری نقش مهمی در حیات شهری دارد، خاطر نشان کرد: اما باید مجالی فراهم کنیم تا سازمان های داوطلب و نهادهای مردمی در سرنوشت شهر نقش داشته باشند. حل مشلات از توان یک سازمان خارج است. همانند کارتن خوابی، اعتیاد، فقر، آلودگی ها، ترافیک و ... نیازمند مشارکت گسترده عموم شهروندان در حیات شهری است.

نجفی با اشاره به فرصت های پبش روی تهران گفت: آمادگی و تمایل مردم برای مشارکت فراهم است. وجدان جمعی شهر به سرنوشت شهر حساس شده و این یک فرصت مهم است که باید از آن استفاده کنیم. امروز به شهر خودآگاه شده ایم و به تدریج به بیماری هایش آگاه تر می شویم. در عین حال نیز به شهر خود علاقه مند تر شده ایم. حس تعلق به شهر، توجه به تاریخ شهر و نگرانی به سرنوشت شهر در آگاهی جامعه پر رنگ تر شده است. این حسی است که شهر را به پیش می برد.

 شهر تهران تنوعی از فرهنگ های سرزمینمان را در خود جای داده است

بنابر اعلام شهر نوشت، وی درباره اینکه شهر تهران تنوعی از فرهنگ های نقاط مختلف سرزمین ما را درخود گرد آورده است، افزود: شهر تهران ایرانی کوچک است، چراکه همه گروه ها و فرهنگ های متنوع در تهران حضور دارند. تنوع فرهنگی نه تنها تپندگی و شور زندگی را بر می انگیزد بلکه عامل اقتصادی است که برای شهر فرصت های مختلفی ایجاد می کند. شهر تهران بیشترین و ماهرترین نیروهای تحصیل کرده را در خود جای داده است. بسیاری از این موارد امید به بهتر شدن تهران را نوید می دهد. امیدوارانه چشم به آینده تهرانی دوخته ایم که در آن فرصت های زندگی عادلانه تر، محیط آن ایمن تر و فضای اجتماعی آن اخلاقی تر است.

شهردار تهران با بیان اینکه برنامه ها و طرح های مختلفی برای توسعه شهر تهران در مدیریت جدید در دست بررسی و تنظیم است که می تواند جاذبه های فراوانی برای سرمایه گذاری بخشی خصوصی داخلی و خارجی ایجاد کند، تصریح کرد: این نکته را بیان می کنم که ضمن اعلام آمادگی شهرداری تهران برای ایجاد تسهیلات در جذب سرمایه انتظار داریم، نمایندگان کشورهای دوست در ایران سرمایه گذران کشور خود را برای مشارکت در اجرای این پروژه ها راهنمای و تشویق کنند.