در ارتقای آمادگی مردم برای حوادث و سوانح، عملکرد خوبی نداشتیم

به گزارش ایلنا، سید حمید جمال الدینى در نشست خبرى نخستین جشنواره کشورى پیشگیرى از سوانح و حوادث ضمن تبریک روز خبرنگار به خبرنگاران حاضر در این نشست، با بیان این‌که ضریب خطر کشور ما در حوزه حوادث طبیعى از ١٠، به مقدار ٨ است، گفت: سالانه نزدیک به ۱٫۵ درصد از درآمد ناخالص ملی هزینه حوادث طبیعی و نزدیک به ۴ تا ۶ درصد از درآمد ناخالص ملى کشور شامل حوادث انسان ساخت مى‌شود.

وی افزود: گاهى ١۵ تا ٢٠ سال از سرنوشت یک خانواده تحت تاثیر حادثه‌ای قرار مى‌گیرد و به طور مثال شخصی قطع نخاع می‌شود و این حادثه باعث تغییر مسیر زندگی یک خانواده می‌شود.

جمال الدینی با بیان این‌که با مبلغى که در حوادث هزینه مى‌شود، مى‌توان تمام اتوبان‌هاى کشور را ساخت، اظهار کرد: از طرفى باید توجه کرد که شاخص آمادگى خانوارهاى ایرانى در برابر حوادث و بلایا از ١٠٠ به میزان ٩.٣ است. این میزان نشان می‌دهد عملکرد ما در ارتقای آمادگی مردم در حوادث و بلایای طبیعی و انسان ساخت، متناسب با شان مردم‌مان موفق نبودیم.

وی ادامه داد: هنوز در کشور ما درصد قابل توجهى به خاطر سلفى گرفتن جان خود را از دست مى‌دهند و حتى افرادى براى دیدن صاعقه در ارتفاع می‌ایستند و جان خود را از دست مى‌دهند یا هنوز جوانی با دوچرخه در مسیر سیل حرکت می‌کند. آمار ما در حوادث طبیعی با توجه به نوع مداخلاتی که انجام دادیم و برنامه توسعه پنجم و کاهش آمارهاى مرگ و میر به واسطه حوادث و بلایا، فقط در دو سال اول کاهش داشت و این نشان مى دهد عملکرد ما قابل قبول نبوده است. البته این‌طور نبوده که بگوییم برنامه یا بودجه نداشتیم و به صورت آگاهانه توجهی نکردیم، بلکه این بحث بسیار پیچیده است. به همین دلیل بحث آموزش همگانى مطرح مى‌شود که بسیار اهمیت دارد.

معاون آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر با بیان این‌که در آموزش که در فاز پیشگیرى قرار مى‌گیرد، هنوز نتوانستیم این فاز را ارتقا بدهیم، گفت: آموزش همگانى محقق نمى‌شود مگر این که توجه کنیم هدف از آموزش، تغییر رفتار است و اثرگذارى وقتى مشخص مى‌شود که رفتار مردم تغییر کند. از طرفى باید توجه کرد سطح دانش مردم نیز متفاوت است و برنامه‌سازى باید با پژوهش و آمار همراه باشد.

جمال الدینی افزود: نکته دیگر نیاز به بازآموزى است و نباید خیال‌مان راحت باشد که آموزش انجام شده است؛ زیرا بدون انجام مانور و بازآموزى، این آموزش‌ها فراموش مى‌شوند.

وی با اشاره به این‌که آموزش ناصحیح بدتر از آموزش نگرفتن است، اظهار کرد: آموزش باید استاندارد و صحیح باشد. همچنین باید بین تهدید و خود کارآمدى آموزش، تعادل وجود داشته باشد. آموزش همگانى وقتى موفق است که ارزش اجتماعى داشته باشد. به طور مثال زمانى صدا و سیما در کاهش حوادث جاده‌اى موفق شد که شخصیت سازى انجام گرفت و داش سیا به وجود آمد. تا زمانى این اتفاق نیفتد، بنگاه‌هاى اقتصادى نیز وارد این قضیه نمى‌شوند؛ زیرا وقتى ارزش اجتماعى به وجود بیاید، منابع اقتصادى آن هم تامین خواهد شد.

معاون آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر گفت: در واقع نباید مردم را این‌قدر ترساند که فکر کنند مرگ حق است و آن را به قضا و قدر ارتباط بدهند. در این جشنواره می‌توان تعادلی بین ارزش اجتماعی و فشار اجتماعی ایجاد کرد.

جمال الدینی با بیان این‌که تا وقتی آموزش از گلوله برف تبدیل به بهمن نشود، نمی‌تواند تاثیر داشته باشد، اظهار کرد: قدر مسلم صدا و سیما به عنوان یکی از رسانه‌های فراگیر می‌تواند در این مسیر تاثیر داشته باشد.

وی با اشاره به این‌که هرچه بتوانیم سرمایه اجتماعی را در جامعه افزایش بدهیم، مدیریت بحران ساده‌تر خواهد بود، بیان کرد: سرمایه اجتماعی نیز برخواسته از اعتماد و مشارکت است.

جمال الدینی گفت: گاهی بین مردم هم‌بستگی خوبی در حادثه‌ای به وجود می‌آید، اما بعد از حادثه دیگر عکس‌العملی نداریم. یعنی هم‌بستگی وجود دارد، اما پیوستگی خیر. این مسائل در واقع بخشی از پیچیدگی آموزش‌های همگانی محسوب می‌شود.

گفتنی ا‌ست، بر اساس قانون برنامه ششم توسعه، وظیفه برنامه‌ریزی و اقدام برای آموزش همگانی برای آمادگی مردم در حوادث و بلایای طبیعی بر عهده هلال احمر گذاشته شده است. همچنین متولی ارائه برنامه جامع آموزش همگانی در بلایا و حوادث طبیعی نیز هلال احمر است.