آبروی اصلاحات در گرو عملکرد شهردار آینده است/معضل شهرداری وجود فساد در مقیاس گسترده است

محسن مهرعلیزاده در کارنامه خود معاونت رئیس‌جمهوری و ریاست سازمان تربیت بدنی دولت اصلاحات را دارد و یکی از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری نیز در سال ۸۴ بود. او خود برای انتخابات شورای شهر پنجم نامزد شد، اما پس از اعلام لیست‌نهایی شورای‌عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان انصراف داد و در حال حاضر به عنوان یکی از گزینه‌های شهرداری تهران وارد عرصه رقابت شده‌است.گفت‌وگوی  مهرعلیزاده با ایلنا را در زیر بخوانید:

شما به عنوان یکی از گزینه‌های شهرداری تهران و تبریز مطرح هستید. آیا به شما رسماً هم پیشنهادی شده است؟

بحث شهرداری تبریز اصلا مطرح نشده اما در تهران اسم من به عنوان  یکی از گزینه‌های شهرداری مطرح است و صحبت‌هایی نیز با برخی از اعضای شورا در این باره انجام دادیم و منتظر هستیم تا فرآیند انتخاب شهردار توسط شورای پنجم آغاز شود. مذاکرات تحت تاثیر روابط نزدیک من با شورای عالی سیاستگذاری اصلاح‌طلبان٬ از همان ابتدای روشن شدن نتیجه انتخابات آغاز شد و  در این باره تقریبا با همه ۲۱ منتخب٬ جلساتی برگزار شده است.

شما از حضور در انتخابات شورای شهر تهران انصراف دادید، علت استعفای شما چه بود؟ آیا به بحث شهردار شدن ارتباطی داشت؟

من سمت شهرداری را به خاطر ماهیت اجرایش به شورای شهر ترجیح می‌دهم٬ به همین دلیل انصراف دادم. وقتی اعلام شد نامزدها برای حضور در لیست امید٬ موظفند میثاق‌نامه امضا کنند از شرکت در انتخابات شورا انصراف دادم٬ چرا که براساس یکی از بندهای میثاق‌نامه‌ای مذکور افراد حاضر در لیست نمی‌توانند از شورا خارج شوند. در هر حال هدف من همواره کار اجرایی بود و خروج از شورا٬ به بهای شکستن میثاق‌نامه غیراخلاقی محسوب می‌شد و هرگز در زندگی تن به کار غیراخلاقی نخواهم داد.

در جلسات و گفتگوهایی که با اعضای منتخب شورای پنجم داشتید، آیا برنامه مدونی برای شهرداری تهران ارائه کردید؟ با توجه به سابقه مدیریتی  تان در صحنه اجرایی کشور برنامه شما روی چه اولویت‌هایی تمرکز دارد؟

از همان سال ۹۲ برنامه مدونی با کمک کارشناسان برای شهرداری تهران تهیه کردیم، این برنامه با توجه به اولویت‌های امروز شهرداری تهران به‌روزرسانی شده است و به طور خلاصه در اختیار اعضای شورای پنجم قرار گرفت.

این برنامه حول سه اولویت مشخص شکل گرفته است، اولویت اول توجه به مسایل اجتماعی و فرهنگی است که در تهران با آن روبرو هستیم. اولین نکته‌ای که باید روی آن کار شود، انسان محور بودن برنامه‌های شهرداری است. در همین راستا هرگونه فعالیتی از ساخت و ساز گرفته تا خدماتی باید با محوریت انسانی شکل بگیرد تا  زندگی در تهران توام با آرامش باشند. در این برنامه با جزییات به مسایل همچون تکدی گری و کودکان کار پرداخته شده است. تهران باید از نظر فرهنگی ویژگی‌های خاصی به ویژه در بحث حقوق شهروندی داشته باشد٬ در همین راستا در برنامه مورد نظر  نحوه استفاده از سمن هاو چگونگی تامین منابع مالی با جزییات تشریح شده است.

اولویت دوم برنامه، مساله تامین منابع مالی برای ادامه پروژه‌های موجود است، چرا که در حال حاضر شهرداری بدهی‌های سنگین به پیمانکاران و بانکها دارد. در برنامه مذکور بار تامین منابع مالی بر دوش مردم و دولت گذاشته نشده است، چرا که با توجه به شرایط امروز تهران نمی‌توان روی فروش تراکم یا کمک‌های دولتی به عنوان منبع درآمد حساب کرد. در این راستا راه حل ما مشارکت دادن بخش خصوصی در پروژه های تفریحی ، فرهنگی و ... است. البته سرمایه گذاران بخش خصوصی می‌توانند؛ داخلی یا خارجی باشند برای مثال در پروژه های با مقیاس مترو تهران می توان از سرمایه خارجی استفاده کرد.

اولویت سوم که در برنامه دیده شدهف حل معضل ترافیک و آلودگی هواست. تراکم ترافیک در طول سال و آلودگی هوا در زمستان زندگی را برای مردم تهران دشوار کرده است. این معضل راهکار مشخصی از جمله توسعه مترو و سیستم حمل و نقل عمومی دارد که تنها با مشارکت بخش خصوصی ممکن خواهد شد.

با توجه به انتقاداتی که به عملکرد قالیباف٬ به خصوص در حوزه مدیریت منابع مالی و درآمدزایی وجود دارد٬ ارزیابی شما از پرونده ۱۲ ساله او در  شهرداری تهران چیست؟ 

عملکرد قالیباف در این دوازده سال با نحوه تعامل او با شورای شهر گره خورده است. قالیباف مجری فعالی است، اما عملکرد او  دارای چند نکته قابل توجه است؛ اولا پروژه‌های اجرا شده با نیاز شهر٬ طرح جامع و تفصیلی تطابق ندارند و شاهد وجود اختلاف‌های فاحش میان طرح های اجرا شده تفصیلی و جامع هستیم. جای سوال دارد که این پروژه‌ها تا چه حد مطالعات اقتصادی و یا پیوست فرهنگی و اجتماعی داشتند٬ فراموش نکنیم ساخت پروژه عمرانی به تنهایی کار دشواری نیست٬ آنچه کار را سخت می‌کند در نظر گرفتن قوانین، معضلات، طرح های بالادست و اهداف توسعه شهر در طراحی و اجرای پروژه است.

از سوی دیگر هزینه کرد پروژه‌های شهرداری از آنچه که در بودجه مشخص شده بیشتر است. براساس آنچه در کتابچه بودجه سال ۹۶ توسط شورای چهارم منتشر شده٬ شهرداری ۲۱ هزار میلیارد تومان بدهی دارد٬ نهادی که بودجه آن به ۱۸ هزار میلیارد می‌رسد، چگونه ۲۱ هزار میلیارد بدهی بالا آورده است؟ این نشان می‌دهد مطابق بودجه عمل نکرده و در بعد هزینه انعطاف لازم اتخاذ نشده است.

 با توجه به مواردی که ذکر کردید و با توجه به سابقه مدیریتی خود به نظر شما چرا شهردار تهران نتوانسته در پروژه‌های کلانی همچون پل صدر٬ به بودجه مشخص شده پایبند باشد؟

وقتی هزینه یک پروژه دوساله٬ از هزار و پانصد میلیارد به ۷ هزار میلیارد می‌رسد٬ مطمئنا باشید پارامترهای متعددی در آن نقش داشته است٬ وقتی پروژه‌ی که برای اتمامش ده سال زمان نیاز است را دوساله تمام می کنند تا به انتخابات ریاست جمهوری برسد٬ بالا رفتن هزینه ها غیرقابل اجتناب است. از سوی دیگر این تعجیل در شروع و پایان یک پروژه موجب انعقاد سریع و بی دقت قراردادها می‌شود.

شفافیت در شهرداری تهران مطالبه اصلی مردم در هنگام رای دادن به لیست امید بود و مردم نگران وجود فساد در شهرداری هستند، پرونده املاک نجومی هنوز باز است و تکلیف استخدام های نجومی مشخص نیست؛ نظر شما در این باره چیست؟

آنچه که در شهرداری تهران معضل ایجاد کرده، وجود فساد خرد در مقیاس گسترده است. وجود فساد کلان در شهرداری توسط هیچ کس تایید نشده است٬ فراموش نکنید شهرداری ۶۰ هزار کارمند دارد که از سطوح پایین تا بالا شامل افرادی با سواد و زحمتکش است و اکثریت مدیران میانی شهرداری افراد شریف و قابل احترامی هستند.

راه حل مبارزه با فساد خرد مقیاس هم فقط طراحی ساختاری است که امکان بروز فساد در آن ممکن نباشد. اگر جریان مالی در شهرداری از سوی مردم قابل رصد باشد٬ امکان بروز فساد وجود نخواهد داشت. رسیدگی به پرونده‌های فساد احتمالی در شهرداری هم به عهده سیستمهای بازرسی و دادرسی کشور است.

با توجه به چالش های امروز شهر تهران٬  شهردار آینده باید از چه ویژگی هایی برخوردار باشد؟

شهرداری تهران یک مدیر چند وجهی نیاز دارد که شاکله اجرایی داشته باشد. جدا از آن باید نود درصد شخصیت شهردار اجرایی باشد٬ باید نگاه سیاسی داشته و متعلق به جناح اصلاح‌طلب باشد.

شهردار تهران باید فردی پاکدست و مدیری درآمدزا باشد که در همه حوزه های عمرانی، اجتماعی، فرهنگی و غیره تجربه اجرایی داشته باشد. از همه مهمتر شهردار باید یک شخصیت ملی داشته باشد که بتواند با تمامی نهادها و مسوولان تعامل کند، در هر حال نباید فراموش کرد که آبروی اصلاح‌طلبی به عملکرد این شورا و شهردار آینده بستگی دارد.

آیا رییس دولت اصلاحات تاکنون درخصوص انتخاب شهردار اظهارنظری کرده‌اند؟ 

تا آنجایی که من اطلاع دارم، ایشان در این باره قاعدتا ورودی نداشته‌اند. تنها توصیه ایشان توجه به مطالبات مردم تهران از سوی اعضای منتخب شورا و انتخاب فردی با وجه ملی به عنوان شهردار است.