نمره مسافران نوروزی به پلیس؛ گزارش یک نظرسنجی کشوری

به گزارش ایلنا، در این یادداشت آمده است؛ نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران شهروندان جامعه را اصلی ترین " سرمایه اجتماعی " خود می داند. چه، به سامان رساندن ماموریت های مهم و پرشمار مردمی این نیرو، آنگاه موفقیت آمیز خواهد بود که از حمایت، پشتیبانی و همراهی قاطبه شهروندان برخوردار باشد.نیازی به یادآوری نیست که شهروندان جامعه، از کوچک تا بزرگ و از شهری تا روستایی، نیز تنها از حیطه های پرشمار زندگی جمعی و فردی خود، خرسند و خشنود باشند. ناگفته پیداست که خشنودی و رضایت مردم نیز بیش از هر چیز متاثر از عواملی نظیر کنش، منش، سمت و سو و سرعت عمل پلیس، خواه به مفهوم فردی و روان شناختی آن و خواه به مفهوم ساختاری و سازمانی، است.

برای پلیس ایران، به عنوان سازمانی هوشمند و جامعه محور، ایجاد رضایت در شهروندان از تراز اهمیت و اولویت بالایی برخوردار است. چه، پلیس شواهد آماری و پژوهش متقنی در اختیار دارد که نشان می دهد فزونی رضایت مردم از عملکرد، سرعت عمل و برخورد پلیس، با افزایش معنی دار احساس امنیت، نظم جویی و هنجارمندی شهروندان پیوند و ارتباط وثیقی دارد.

از همین روی، این نیرو به صورت مستمر و با بهره جستن از ساز و کارها و روش های مختلف علمی می کوشد تا میزان رضایت شهروندان را رصد و پیمایش و فعالیت خود را متناسب با آن تنظیم نماید.

نظرسنجی از مسافران نوروزی یکی از روش های مورد استفاده ناجا برای آگاهی از رضایت شهروندان است. برای این منظور، در ایام تعطیلات نوروز سال 1396 همانند سه سال پیش، این نظرسنجی در سطح کشور به سامان رسید. سطوری که در پی می آید خلاصه ای از فرایند و یافته های آن گزارش است.

روش شناسی

برای انجام این نظرسنجی از روش " پیمایش دو مرحله ای " استفاده شد. برای این منظور نظر و نگرش ها و دیدگاه های گروهی به حجم ۶۹۸۱ نفر از شهروندان ۳۱ استان کشور، که با استفاده از روش نمونه گیری "خوشه ای چند مرحله ای" انتخاب شده و با استفاده از یک مقیاس اندازه گیری دارای پایایی ۸۸/۰ و روایی سازه و صوری بسنده، اندازه گیری شد. نتایج حاصل با استفاده از چند آزمون آماری و به کمک نرم افزار کامپیوتری spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته های جمعیت شناختی

 ۵۱/۷ درصد پاسخ دهندگان این نظرسنجی را مردان و ۴۸/۳ درصد آنان را زنان سراسر کشور تشکیل می دادند.  پاسخ دهندگان از میان گروه های  سنی مختلف، با میانگین سنی ۳۷ سال، انتخاب شدند. همچنین، پاسخ دهندگان  از میان شاغلان مشاغل مختلف انتخاب شدند. لیکن، بیشترین تعداد پاسخ دهندگان را افراد دارای مشاغل آزاد، خانه دار و کارمند  بخش دولتی و خصوصی به خود اختصاص دادند. میزان تحصیلات پاسخ دهندگان نیز از بی سواد تا دکترای تخصصی در نوسان بود. بنابراین، یافته های جمعیت شناختی نشان داد که پاسخ دهندگان (مسافران نوروزی) از میان همه گروه های سنی ، تحصیلی ، شغلی و ... جامعه انتخاب شده اند.

نقش حضور پلیس در احساس امنیت مسافران

یافته های این پیمایش نشان داد که اولاً: اغلب پاسخ دهندگان، حضور پلیس را مایه امنیت و آرامش خود ارزیابی نموده اند. ( نمره کل پاسخ دهندگان در این مولفه ۷۸ از ۱۰۰ بوده است ).

 ثانیاً : بین مشاهده پلیس در جاده ، معابر و ... و تجربه احساس امنیت روانی همبستگی معنی دار بالایی وجود دارد. از این یافته می توان این گونه نتیجه گرفت که مشاهده پلیس برای مسافران نوروزی سال ۱۳۹۶ به محرکی برای رها شدن از ترس، خطر، ناامنی و تجربه آرامش و امنیت تبدیل شده است.

ارزیابی میزان حضور پلیس

حدود۸۴ درصد مسافران نوروزی در همه مناطق کشور حضور ماموران پلیس ( اعم از ماموران پلیس راهور، پیشگیری و ... ) را مکفی و بسنده ارزیابی نموده اند، ۱۶ درصد بقیه یا حضور ماموران پلیس را کم تعداد ارزیابی کرده اند و یا پر تعداد. به هر روی، این نظرات تا حدود زیادی با واقعیت حضور پلیس همخوانی دارد. چه، نیروی انتظامی در ایام تعطیلات نوروزی امسال حضور کمی و کیفی ماموران خویش را در معابر و اماکن عمومی ، در مقایسه با سال های گذشته ، افزایش داد.

رضایت از رفتار و برخورد ماموران پلیس

یافته ها آشکار ساخت که حدود ۸۱ درصد مسافران امسال، رفتار و برخورد ماموران پلیس را " احترام آمیز،  سنجیده و حرفه ای " ارزیابی نموده اند. نیمی از ۱۹ درصد بقیه مسافران نرمی رفتار ماموران را بیش از حد ضرورت و نیمی دیگر کمتر از حد ضرورت ارزیابی کرده اند.

اهتمام پلیس برای پیشگیری از وقوع کجروی

یافته های این سنجش نشان داد که حدود ۷۷ درصد مسافران نوروزی امسال از عملکرد پلیس در پیشگیری از وقوع جرم و کجروی، به ویژه سرقت اموال شهروندان ، از خیلی زیاد تا متوسط رضایت داشتند. لیکن بر اساس آن یافته ها ۲۳درصد شهروندان عملکرد پلیس را ناکافی تلقی نموده اند.

افزون برآن، بیش از ۹۱ درصد مسافران اذعان داشتند که در چند سال اخیر سرقتی از منازل، خودروها، مغازه ها و ... آنان صورت نگرفته است. آنان این پیشگیری موفقیت آمیز را ناشی از هوشیاری خود ، آموزش های همگانی وهوشمندی پلیس می دانستند.

ارزیابی عملکرد ترافیکی پلیس

عملکرد ترافیکی پلیس در چند قلمرو به نظرسنجی گذاشته شد. قلمرو اول حضور به موقع پلیس در صحنه تصادفات بود. حدود ۷۸ درصد مسافران نوروزی در حد "خیلی زیاد" و "زیاد" از عملکرد پلیس راهور در این حیطه راضی بودند. قلمرو دوم میزان اطلاع رسانی پلیس در خصوص وضعیت ترافیکی معابر و جاده ها بود. یافته ها بیانگر رضایت ۷۹ درصدی مسافران در این خصوص بود.

مقایسه میزان رضایت مسافران نوروزی امسال با سال های قبل

یافته های حاصل از سنجش کلی عملکرد پلیس در ایام تعطیلات نوروزی امسال با یافته های سه سال مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که میانگین رضایت کلی  امسال (۷۸) نسبت به میانگین سه سال قبل (۷۷) یک نمره افزایش داشته است.

نمره کلی شهروندان به ناجا 

در یکی از سئوالات مقیاس اندازه گیری از مسافران نوروزی و شهروندان خواسته شده در مقام ارزیابی کننده در تراز ۱تا ۲۰به عملکرد ناجا نمره دهند؛ نمره ای که آنان به پلیس خود دادند  حدود ۱۷بود.

مقایسه عملکرد با سایر نهادها

در این نظرسنجی میانگین نظرات شهروندان پیرامون عملکرد پلیس با نظرات آنان در خصوص سایر نهادها و سازمان دیگر در تعطیلات نوروزی مقایسه شد. نتایج نشان داد که در مجموع شهروندان از همه نهادها رضایت مندی بالایی دارند.

نتیجه گیری

در مجموع نتایج این نظرسنجی کشوری آشکار ساخت که :

اولاً: اغلب مسافران نوروزی در فضای روانی امن و ایمن، تعطیلات نوروزی خود را سپری نموده اند. بخش عمده این احساس امنیت نیز متاثر از " ادراک حضور به موقع و هوشمندانه پلیس " بوده است.

ثانیاً: قاطبه مسافران، عملکرد  پلیس راهنمایی و رانندگی را در تنظیم رفتارهای ترافیکی شهروندان و یاری رساندن به آنان در صورت نیاز، رضایت آمیز و خرسند کننده ارزیابی نموده اند.

ثالثاً: اغلب مسافران نوروزی عملکرد کلی یگان های مختلف ناجا را در تعطیلات نوروزی رضایت آمیز و مطلوب دانسته اند. بنابراین، نمره ناجا در تعطیلات  نوروزی از نظر شهروندان بالا ( حدود ۱۷ از ۲۰) بود.

ارزیابی ما در ناجا نیز نشان از آن دارد که ایمنی، آرامش، نظم و انضباط جاری در ایام تعطیلات امسال بیش از هر سال دیگری بوده است. به زعم  ما این امنیت، نظم، هنجارمندی رضایت بخش و نشاط آفرین متاثر از هم افزایی سه عامل کلیدی بوده است:

1. مسئولیت پذیری و قانونمندی شهروندان ، به ویژه مسافران نوروزی
2. روشنگری، اطلاع رسانی دقیق و مسئولانه رسانه های جمعی ، به ویژه آگاهی بخشی های پیش از تعطیلات نوروزی آنان و بالاخص اطلاع رسانی، آگاهی بخشی دقیق و به موقع و به هنگام ( آنلاین ) رسانه های فضای مجازی و البته رسانه ملی
3. حضور هوشمندانه، سرعت عمل ، چابکی  و مجهز شدن بیش از پیش پلیس به فناوری روز و افزایش بهره گیری از آن در تمام جاده ها و خطوط مواصلاتی کشور

این سه عامل، زمینه و بستر تحقق حداکثری شعار نوروزی امسال ، یعنی " آرامش ونشاط بهاری با قانونمندی و نظم اجتماعی " را فراهم ساختند.